Ενδείξεις πρόωρης γήρανσης έχει ο εγκέφαλος των εφήβων μετά την πανδημία

Ο εγκέφαλος των εφήβων που έζησαν στην πανδημία δείχνει σημάδια πρόωρης γήρανσης, αναφέρουν επιστήμονες από την Καλιφόρνια. Σε μελέτη που πραγματοποίησαν εντόπισαν σημαντικές διαφορές στην ανάπτυξη βασικών δομών του εγκεφάλου, πριν και μετά την εισβολή του κορωνοϊού στη ζωή μας.

Οι διαφορές είναι τόσο σημαντικές ώστε ο εγκέφαλος των εφήβων της πανδημίας είναι σαν να γέρασε 3 χρόνια πριν την ώρα του!

Οι ερευνητές εξέφρασαν την έκπληξή τους γι’ αυτή τη διαφορά. Ει μη τι άλλο, λένε, η πανδημία και οι περιορισμοί της διήρκησαν πολύ λιγότερο.

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Biological Psychiatry: Global Open Science. Όπως γράφουν οι επιστήμονες, ενέταξαν στη μελέτη τους 163 εφήβους από το Σαν Φρανσίσκο. Οι 103 από αυτούς ήσαν κορίτσια.

Οι έφηβοι αυτοί συμμετέχουν σε μία μακροχρόνια μελέτη που εξετάζει τις επιδράσεις του εφηβικού στρες στην ψυχοσωματική υγεία. Γι’ αυτό τον λόγο αξιολογούνται για συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους.

Οι 81 από τους εφήβους ήσαν 15-17 ετών πριν την πανδημία (από τον Νοέμβριο 2016 έως τον Νοέμβριο 2019). Οι υπόλοιποι 82 έφτασαν στην ίδια ηλικία μεταξύ Οκτωβρίου 2020 και Μαρτίου 2022. Η περίοδος αυτή καλύπτει χρονικά διαστήματα της πανδημίας με και χωρίς περιορισμούς στις μετακινήσεις και τις δραστηριότητες.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές υπέβαλλαν τους εφήβους σε μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου και τις συνέκριναν. Όπως διαπίστωσαν, οι φυσικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο κατά την εφηβεία ήταν εντονότερες στην ομάδα της πανδημίας. Στην πραγματικότητα, ο εγκέφαλος των εφήβων αυτών παρουσίαζε:

• Μεγαλύτερη λέπτυνση του εγκεφαλικού φλοιού
• Μεγαλύτερη ανάπτυξη του ιπποκάμπου και της αμυγδαλής

«Οι διαφορές που παρατηρήσαμε σημαίνουν ότι ο εγκέφαλος των εφήβων της πανδημίας είχε σημαντική πρόωρη ανάπτυξη», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Ian H. Gotlib, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ. «Σε σύγκριση με το αναμενόμενο, ήταν σαν να είχε γεράσει 3 χρόνια πριν την ώρα του. Μας εξέπληξε αυτή η διαφορά, διότι το lockdown διήρκησε λιγότερο από έναν χρόνο».

Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα ποιες είναι οι συνέπειες των διαφορών που παρατήρησαν. Ξέρουν, όμως, ότι στους ηλικιωμένους συχνά σχετίζονται με μειωμένες νοητικές λειτουργίες.

Ο ιππόκαμπος είναι μία δομή στον εγκέφαλο που παίζει ρόλο στη μακροχρόνια μνήμη και στην πλοήγηση στον χώρο. Η αμυγδαλή σχετίζεται με τα συναισθήματα (ιδίως με τον φόβο) και τις αντιδράσεις σε αυτά. Ο εγκεφαλικός φλοιός διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε λειτουργίες, όπως η μνήμη, η ικανότητα προσοχής, η αντίληψη και η σκέψη.

Οι πιθανές αιτίες

Οι έφηβοι της πανδημίας ανέφεραν επίσης περισσότερα προβλήματα ψυχικής υγείας. Μεταξύ άλλων είχαν:

• Πιο σοβαρά συμπτώματα αγχωδών διαταραχών
• Πιο έντονη κατάθλιψη
• Μεγαλύτερη τάση εσωτερίκευσης των προβλημάτων τους

«Ο εγκέφαλος επηρεάζεται από την κατάσταση της ψυχικής υγείας», σχολίασε ο Dr. Gotlib. «Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η πανδημία επιδείνωσε την ψυχική κατάσταση των εφήβων, διότι προκάλεσε σοβαρή διαταραχή της καθημερινότητάς τους και έντονο στρες».

Ωστόσο θα μπορούσε να ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή να επηρεάζει η πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου την ψυχική κατάσταση των εφήβων. «Δεν γνωρίζουμε ακόμα τι από τα δύο συμβαίνει», παραδέχθηκε ο καθηγητής. «Έχουμε όμως αρχίσει να εξετάζουμε πάλι όλους τους νέους της μελέτης μας στην ηλικία των 20 ετών. Με αυτό τον τρόπο θα δούμε αν οι αλλαγές θα συνεχιστούν ή θα εκλείψουν, οπότε θα εξαγάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα».

Και κατέληξε: «Πάντως, η μελέτη μας είναι η πρώτη που συσχετίζει τα προβλήματα ψυχικής υγείας στην πανδημία με αλλαγές στον εγκέφαλο που ενδεχομένως προκαλούνται από το στρες».

Φωτογραφία: iStock