Μωρό από τρεις γονείς: 15 αλήθειες για την επαναστατική τεχνική στην εξωσωματική γονιμοποίηση

Μωρό από τρεις γονείς; Κι όμως υπάρχει και χαρίζει ήδη την χαρά την μητρότητας και της πατρότητας σε ανθρώπους του δυτικού κόσμου.

Για το θέμα μας ενημερώνει ο μαιευτήρας, χειρουργός-γυναικολόγος, ειδικός στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (ΙΑΣΩ), Κωνσταντίνος Κωσταράς.

Δείτε ποια είναι τα 15 πράγματα που πρέπει να ξέρετε για τη νέα μέθοδο «μωρό από τρεις γονείς»:

1/ Τρεις βιολογικοί γονείς για ένα παιδί; Κι όμως υπάρχει!

Στην διαδικασία συμμετέχει φυσικά το σπερματοζωάριο του άνδρα αλλά δύο ωάρια από δύο διαφορετικές γυναίκες! Στην περίπτωση της γυναίκας που θα το γεννήσει και θα το μεγαλώσει με τον σύντροφό της, λαμβάνεται ο πυρήνας του ωαρίου με όλο το που καθορίζει τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες του ανθρώπου με πάνω από 20.000 γονίδια. Εξωτερικά ωστόσο «ενδύεται» το περίβλημα του πυρήνα του ωαρίου, το κυτταρόπλασμα νεαρότερης και υγιούς γυναίκας που περιέχει τα μιτοχόνδρια. Με τον τρόπο αυτό η νεότερη γυναίκα «βοηθά» το ωάριο είτε να απαλλαγεί από την εκδήλωση σπάνιων νοσημάτων είτε να «λειτουργήσει σωστά» ώστε να γονιμοποιηθεί και να αναπτυχθεί το έμβρυο. Έτσι, τα γενετικά χαρακτηριστικά ανήκουν στη μητέρα που θα γεννήσει το παιδί. Το πρώτο παιδί με την μέθοδο αυτό γεννήθηκε στο New Hope Fertility Center’s John Zhang.

2/ Η Μεγάλη Βρετανία έδωσε πρώτη το «πράσινο φως»

Η Μεγάλη Βρετανία είναι αυτή την στιγμή η πρώτη χώρα στην οποία εφαρμόζεται εντελώς επίσημα η νέα τεχνική στα έμβρυα με τρεις γονείς.

3/ Μπορεί να βοηθήσει να γεννηθούν παιδιά υγιή, απαλλαγμένα από γενετικά προβλήματα

Λιγότερο από το 1% του ανθρώπινου DNA περιλαμβάνεται στο μιτοχονδριακό υλικό. Παρόλα αυτά, τα μιτοχόνδρια επηρεάζουν την υγεία μας και μάλιστα συμμετέχουν κατά την σύλληψη στο αν θα έχει το έμβρυο συγκεκριμένες γενετικές ασθένειες. Αφαιρώντας το λοιπόν από το ωάριο της μέλλουσας μητέρας και χρησιμοποιώντας το μιτοχόνδριο άλλης γυναίκας, βεβαιώνουμε ότι το παιδί θα γεννηθεί απαλλαγμένο από συγκεκριμένα γενετικά νοσήματα. Μελλοντικά, η μέθοδος για να γεννηθεί ένα μωρό από τρεις γονείς μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη νόσων των μυών, του διαβήτη και καρδιολογικών προβλημάτων.

4/ Αλλά πόσο σημαντικά είναι τα μιτοχόνδρια και το γενετικό υλικό τους;

Ο οργανισμός είναι ένα σύνολο κυττάρων μέσα στα οποία υπάρχουν τα μιτοχόνδρια. Όλα τα ζωντανά κύτταρα έχουν μιτοχόνδρια και μάλιστα κάποια έχουν περισσότερα από ένα. Αυτό είναι που κάνει τα μιτοχόνδρια τόσο σημαντικά για την γέννηση παιδιών που δυνητικά θα έχουν DNA από 3 άτομα, έναν άνδρα και δυο γυναίκες.

5/ Αυτή η τεχνική θα μπορούσε να βοηθήσει στις αμέτρητες περιπτώσεις ζευγαριών  που αντιμετωπίζουν κάθε χρόνο προβλήματα υπογονιμότητας.

Με τις νέες εξελίξεις δίνεται η δυνατότητα σε ζευγάρια να κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση και το έμβρυο να έχει το DNA των γονέων, δηλαδή να είναι ένα μωρό από τρεις γονείς.

6/ Μεταφορά ή μεταμόσχευση DNA των μιτοχονδρίων

Με αυτή την μέθοδο εξωσωματικής γονιμοποίησης η ποσότητα του DNA που δεν προέρχεται από τους γονείς είναι πολύ μικρή, γεγονός που έχει θετικό αντίκτυπο στην ψυχολογία των γονέων καθώς χρησιμοποιείται μόνο γενετικό υλικό μιτοχονδρίων προερχόμενο από τρίτο άτομο.

7/ Δωρητής πατέρας;

Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί οτι στις περιπτώσεις που τα μητρικά μιτοχόνδρια πάσχουν θα μπορούσε να αντικατασταθούν από τα πατρικά. Κληρονομείται όμως μόνο το μητρικό μιτοχονδριακό DNA. Γι’ αυτό χρειάζεται η συνεισφορά μιτοχονδριακού DNA από δότρια.

8/ Συζήτηση και αντιρρήσεις

Όπως και με πολλές επαναστατικές επιστημονικές εξελίξεις, η πρόταση μια νέας τεχνικής σύλληψης, όπως αυτή για μωρό από τρεις γονείς, προκάλεσε ανησυχίες. Μετά από πολλές συζητήσεις και επιστημονικές αντιπαραθέσεις το Ηνωμένο Βασίλειο τώρα επιτρέπει σε ζευγάρια που έχουν πρόβλημα να χρησιμοποιήσουν αυτή την τεχνική.

9/ Ανησυχίες για θέματα υγείας που μπορεί να έχει ένα «μωρό από τρεις γονείς»

Όπως συμβαίνει και σε κάθε νέα τεχνική εκφράζονται  ανησυχίες για την υγεία των παιδιών που γεννιούνται με αυτόν τον τρόπο και είναι απαραίτητος ο μακροχρόνιος έλεγχος. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα είναι καθησυχαστικά.

10/ Θρησκευτικής φύσης ζητήματα

Υπάρχουν αντιρρήσεις για την μέθοδο κατ’ αρχήν από την Καθολική Εκκλησία η οποία εναντιώνεται στη λεγόμενη προπυρηνική μεταφορά. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το γονιμοποιημένο ωάριο από τη μητέρα καταστρέφεται. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλες ανησυχίες από την εκκλησία, όπως το γεγονός ότι πιστεύουν ότι η διαδικασία προκαλεί μια διάρρηξη της σχέσης μεταξύ της μητέρας και του πατέρα του παιδιού.

11/ Στήριξη της τεχνικής

Παρά τις ανησυχίες, υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν την τεχνική επειδή κάποιοι το βλέπουν ως έναν τρόπο για την πρόληψη και ενδεχομένως την εξαφάνιση των μιτοχονδριακών ασθενειών στις μελλοντικές γενιές.

12/ Αντιρρήσεις

Κάποιοι εκφράζουν την άποψη ότι τέτοιες μέθοδοι παρεμβαίνουν και παραβιάζουν την φυσική διαδικασία της τεκνοποίησης. Επίσης εκφράζουν ανησυχίες ως προς την πιθανότητα προοδευτικής απομάκρυνσης από τις φυσική σύλληψη και κύηση.

13/ Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι η μόνη χώρα

Το Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται να είναι πολύ πιο ανοικτό και προηγμένο όσον αφορά τα γενετικά τροποποιημένα παιδιά από ό, τι άλλες χώρες. Αλλά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλες χώρες που έχουν μελετήσει αυτό το θέμα για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Στη δεκαετία του 1990, η μιτοχονδριακή θεραπεία αντικατάστασης πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά και ήταν επιτυχημένη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, εξαιτίας της έλλειψης γνώσεων σχετικά με το θέμα αυτό, δεν είναι ακόμα κάτι που είναι ευρέως διαθέσιμο και εξακολουθεί να υπάρχει ερωτηματικό σχετικά με το εάν θα εφαρμοστεί ή όχι συστηματικά σε άλλη χώρα εκτός από το Ηνωμένο Βασίλειο.

14/ Η προσέγγιση του John Zhang

Η συζήτηση σχετικά με τη μεταφορά μιτοχονδρίων από το ένα άτομο στο άλλο προκειμένου να τροποποιηθεί γενετικά ένα μελλοντικό παιδί είναι δύσκολη.

Τον περασμένο χρόνο υπήρξε μια περίπτωση διαφορετική. Σε ένα ζευγάρι μουσουλμάνων που η μητέρα ήταν φορέας σοβαρού μιτοχονδριακού νοσήματος, χρησιμοποιήθηκε η «μεταφορά» του πυρήνα των ωαρίων της σε ωάρια υγιούς δότριας. Έτσι, τα ανακατασκευασμένα ωάρια γονιμοποιήθηκαν και δημιουργήθηκαν τα έμβρυα που κατέληξαν στη γέννηση του παιδιού τους αποφεύγοντας ηθικά διλήμματα.

15/ Ο John Zhang εφάρμοσε αυτή την μέθοδο στο Μεξικό

Υπάρχει ακόμα νομικό κενό στις περισσότερες χώρες σχετικά με την μιτοχονδριακή μεταφορά. Για νομικούς λόγους ο John Zhang επέλεξε να εφαρμόσει την μέθοδο στο Μεξικό. Παρά την επιτυχία του εγχειρήματος υπήρξαν επικρίσεις για την επιλογή της χώρας. Μερικούς μήνες αργότερα, το Μάρτιο, ένα άλλο υπογόνιμο ζευγάρι επί 10 χρόνια, απέκτησε παιδί χρησιμοποιώντας παραλλαγή της τεχνικής με μεγάλη επιτυχία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Παιδιά από τρεις γονείς: Νέα μέθοδος για εξωσωματική γονιμοποίηση

Καρκίνος του μαστού: Δεν σχετίζεται με εξωσωματική γονιμοποίηση και πολλαπλή ωοθηλακιορηξία

IVF: Κατάψυξη ωαρίων, προεμφυτευτικός έλεγχος με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια