Κατάψυξη ωαρίων: Ποια είναι η καλύτερη ηλικία και πόσα χρόνια μπορούν να διατηρηθούν τα ωάρια

Ρούλα Τσουλέα
22 Σεπτεμβρίου 2023 | 18:37

Τι έχουν δείξει οι έως τώρα αναλύσεις των στοιχείων και τι ισχύει στη χώρα μας με βάση τη νομοθεσία.

Η κατάψυξη (ή κρυοσυντήρηση) ωαρίων είναι η διαδικασία λήψης, κατάψυξης και αποθήκευσης των ωαρίων της γυναίκας για να έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει παιδιά στο μέλλον.

Πόσο αποτελεσματική είναι όμως η γονιμοποίηση και η απόκτηση μωρού με κατεψυγμένο ωάριο; Πόσα χρόνια επιτρέπεται να διατηρηθούν τα ωάρια στην κρυοσυντήρηση; Και ποια είναι η καλύτερη ηλικία για την κατάψυξη των ωαρίων; Απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα έχουν οι αρμόδιες Αρχές.

Πώς γίνεται η κατάψυξη ωαρίων;

Η διαδικασία αρχίζει με τον κλασικό τρόπο που εφαρμόζεται στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Γίνεται φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών (συνήθως διαρκεί 2-3 εβδομάδες) με σκοπό την παραγωγή ωαρίων. Ύστερα τα ωάρια συλλέγονται από τις ωοθήκες και προστίθεται ένα ειδικό υλικό που τα προστατεύει από το ψύχος.

Στη συνέχεια καταψύχονται, είτε με αργό ρυθμό είτε ταχέως (μέθοδος της υαλοποίησης). Νεότερες μελέτες έχουν δείξει ότι η υαλοποίηση είναι πιο επιτυχημένη από την αρχή ψύξη. Τέλος, τα κατεψυγμένα ωάρια αποθηκεύονται σε ειδικές δεξαμενές με υγρό άζωτο, αναφέρει η βρετανική Αρχή Ανθρώπινης Αναπαραγωγής & Εμβρυολογίας (HFEA).

Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται διότι η γονιμότητα της γυναίκας εκ φύσεως φθίνει με την ηλικία. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται ο αριθμός και η ποιότητα των ωαρίων που παράγει, με αποτέλεσμα να μειώνονται και οι πιθανότητες γονιμοποίησης. Αν όμως η γυναίκα κρυοσυντηρήσει εγκαίρως ωάρια, αργότερα στη ζωή της θα έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης.

Πόσα ωάρια κρυοσυντηρούνται;

Ο ακριβής αριθμός εξαρτάται από τον οργανισμό της γυναίκας και από την ηλικία της. Οι περισσότερες γυναίκες κάτω των 38 ετών παράγουν 7-14 ωάρια, εκτός κι αν έχουν χαμηλή ωοθηκική εφεδρεία (χαμηλό αριθμό ωαρίων).

Πόσο ασφαλής είναι η διαδικασία;

Στην πρώτη φάση (έως και την ωοληψία) οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες στην φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών. Ακόμα κι αν εκδηλώσουν, όμως, συνήθως είναι ήπιες. Πολύ σπάνια θα εκδηλώσει γυναίκα μια σοβαρή επιπλοκή που λέγεται σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Μετά την εμβρυομεταφορά (δηλαδή μετά την απόψυξη και γονιμοποίηση του κατεψυγμένου ωαρίου και την μεταφορά του εμβρύου στη μήτρα) οι κίνδυνοι είναι περισσότερο αυτοί που αφορούν την εγκυμοσύνη σε προχωρημένη ηλικία.

Ποια είναι η καλύτερη ηλικία για την κατάψυξη ωαρίων;

Σύμφωνα με πρόσφατη ανασκόπηση της ιατρικής βιβλιογραφίας, τα ποσοστά επιτυχίας της γονιμοποίησης και της γέννησης μωρού μετά την κατάψυξη ωαρίων παρουσιάζουν διαφορά αναλόγως:

Με την ηλικία που έχει η γυναίκα όταν συλλέγονται τα ωάριά της
Με τον αριθμό των ωαρίων που συλλέγονται

Για να πληρούνται και οι δύο συνθήκες, οι καλύτερες ηλικίες φαίνεται να είναι μεταξύ 32 και 38 ετών, γράφουν οι επιστήμονες στην ιατρική επιθεώρηση Australian Journal of General Practice.

Για πόσα χρόνια μπορούν να μείνουν κατεψυγμένα τα ωάρια;

Θεωρητικώς δεν υπάρχει όριο. Ωστόσο σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΕΑΙΥΑ), στη χώρα μας η διάρκεια της κρυσυντήρησης ωαρίων είναι πέντε (5) έτη. Μπορεί όμως να παραταθεί για άλλα πέντε (5) χρόνια, με έγγραφη αίτηση προς την Τράπεζα Κρυοσυντήρησης.

Πόσα έμβρυα μπορούν να μεταφερθούν σε κάθε προσπάθεια;

Δεν υπάρχουν ειδικές συστάσεις για τα έμβρυα που δημιουργούνται μετά από κατάψυξη ωαρίων. Πολλοί ειδικοί στην Αναπαραγωγή προτιμούν την μεταφορά ενός εμβρύου κάθε φορά.

Νομικά όμως, ο αριθμός των εμβρύων που θα μεταφερθούν κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, σύμφωνα με την ΕΑΙΥΑ. Ειδικότερα:

Σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών, επιτρέπεται να μεταφέρονται ένα ή δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια.
Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 35 ετών και κάτω των 40, επιτρέπεται να μεταφέρονται δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια στον πρώτο και τον δεύτερο κύκλο. Στον τρίτο και κάθε επόμενο κύκλο μπορούν να μεταφερθούν τρία.
Σε γυναίκες ηλικίας 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τρία έμβρυα από δικά τους ωάρια.
Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τέσσερα έμβρυα από τα δικά τους ωάρια.