Συνέδριο για το Νοσοκομείο και το Νοσοκομειακό Φάρμακο – Στόχος μια ανθρωποκεντρική αντιμετώπιση

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Η "καρδιά" των νοσοκομείων και της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης στην χώρα μας χτυπά σήμερα σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας όπου διοικητές φορέων, Υγειονομικών Περιφερειών και νοσοκομείων αλλά και εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών εντοπίζουν τα προβλήματα και καταθέτουν προτάσεις για την λύση τους.

Η κ. Αθηνά Τριανταφυλλίδη, προϊσταμένη Διεύθυνσης Λειτουργίας και Υποστήριξης Εφαρμογών ΗΔΙΚΑ Α.Ε. ενημέρωσε ότι αναπτύσσεται νέο πληροφοριακό σύστημα στην ΗΔΙΚΑ με κεντρικοποιημένη αρχιτεκτονική, δηλαδή όλα τα νοσοκομεία θα αναφέρονται σ’ αυτό το ενοποιημένο σύστημα. Έτσι όταν ένας ασθενής έχει επισκεφθεί πολλά νοσοκομεία, το κάθε νοσοκομείο πλέον θα έχει πρόσβαση στα στοιχεία του ασθενούς. Στο σύστημα εντάχθηκαν και τα νοσοκομεία τα οποία δεν είχαν λάβει μέχρι σήμερα Ευρωπαϊκούς πόρους από το Γ’ ΚΠΣ.

«Αύριο ξεκινά το σύστημα αυτό για τον Ευαγγελισμό και το Λαϊκό και αυτό θα είναι το μεγαλύτερο crash test του συστήματος» ανέφερε η κυρία Τριανταφυλλίδη.

Όλα τα πληροφοριακά συστήματα της ΗΔΙΚΑ (e-prescription, συστήματα για τους ΤΟΜΥ, Εθνικό Μητρώο Χρονίως Πασχόντων Ασθενών, Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Κλεισίματος Ιατρικών Ραντεβού κ.α.) θα αποτελέσουν τον κορμό του πληροφοριακού προγράμματος για την πρωτοβάθμια φροντίδα των ασθενών. Έτσι θα υπάρχει γρηγορότερη και καλύτερη λήψη αποφάσεων, ποιοτικότερη παροχή υπηρεσιών υγείας και μεγαλύτερη ενημέρωση και διαφάνεια των διαδικτυακών υπηρεσιών, για την βελτίωση της περίθαλψης.

Η κ. Ελένη Γιακουμάκη, υποδιοικήτρια 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας Κρήτης τόνισε ότι «τα γραφεία προστασίας δικαιωμάτων ληπτών/τριών υπηρεσιών υγείας αφορά την ανθρωποκεντρική πολιτική υγείας για το σεβασμό της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των ασθενών» ανέφερε η κυρία Γιακουμάκη.

Στα πλαίσια της ηθικοποίησης του συστήματος υγείας δημιουργήθηκαν τα συγκεκριμένα γραφεία, τα οποία βοηθούν στην εμπέδωση της κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων των ασθενών. Ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες όπως κρατούμενοι, παιδιά, ψυχικά πάσχοντες προστατεύονται καλύτερα και υπάρχει πλέον μεγαλύτερη μέριμνα γι’ αυτές τις ομάδες ασθενών.

Τα γραφεία προστασίας δικαιωμάτων λειτουργούν μέσα στα νοσοκομεία. Στην 7η ΥΠΕ λειτουργεί και το γραφείο ΚΕΠΥΚΑ (Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών για θέματα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης) υπαγόμενο κατευθείαν στο γραφείο Διοικητή, το οποίο ασχολείται με φλέγοντα θέματα όπως το λεγόμενο «φακελάκι».

Επίσης η 7η ΥΠΕ έχει εκπονήσει έρευνα με το ΑΤΕΙ Κρήτης με δείγμα 1003 νοσηλευθέντες ασθενείς μέσα στο 2016, με ερωτήσεις πάνω στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα ευρήματα αξιολόγησαν ότι ένα ποσοστό ιατρών έκανε τους ασθενείς να νιώσουν άσχημα και ένα ποσοστό ασθενών δέχθηκε παθητική δωροδοκία, δηλ. τους ζητήθηκε «φακελάκι».

Τα γραφεία και η οργάνωση των γραφείων είναι μία πρόκληση που αφορά όλους τους διοικητές νοσοκομείων και πρέπει να έχουν στο επίκεντρο τους ασθενείς.

Ο κ. Ιωάννης Ευδοκιμίδης, καθηγητής Νευρολογίας, αντιπρόεδρος, Αιγινήτειο Νοσοκομείο επισήμανε ότι οι εισαγωγές ασθενών αυξήθηκε στα ψυχιατρικά νοσοκομεία, ενώ παράλληλα μειώνονται οι παροχές για φάρμακα και υλικά. Τα σύγχρονα ψυχιατρικά και νευρολογικά φάρμακα είναι ακριβά και η ζήτησή τους έχει αυξηθεί σημαντικά, όμως το Αιγινήτειο δεν έχει πάντα τη δυνατότητα για παραγγελίες που θα καλύπτουν αυτή τη ζήτηση.

«Το Αιγινήτειο αν και χαμηλού κόστους νοσοκομείο, με τους διαθέσιμους πόρους απλά επιβιώνει» τόνισε ο κύριος Ευδοκιμίδης. Μία λύση μπορεί να αποτελέσει η λειτουργική ενοποίηση κοινών υπηρεσιών όπως τα μαγειρεία και τα πλυντήρια για κοντινά νοσοκομεία.

Η κ Νάγια Γκουλάκη- Μητσάκη, Διοικήτρια ΓΝΑ «O Ευαγγελισμός – Οφθαλμιατρείο Αθηνών – Πολυκλινική» είπε ότι η Ελλάδα κατέχει την αρνητική πρωτιά στη μείωση δαπανών για την υγεία, ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ.  Όμως οι διοικήσεις των νοσοκομείων καλούνται να καλύψουν από τα νοσοκομεία τους όλες τια ανικανοποίητες θεραπευτικές ανάγκες.

«Κάποιες από τις παρεμβάσεις της διοίκησής μας έχει στόχο την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη λειτουργία τουΤμήματος Ποιότητας, Έρευνας και Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης, την εκτύπωση εντύπων για τα δικαιώματα των ασθενών και τον ηλεκτρονικό έλεγχο υλικών για τα χειρουργεία. Έτσι αποσκοπούμε στον εξορθολογισμό του κόστους, χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών» υπογράμμισε η κυρία Γκουλάκη-Μητσάκη.

Ο κ. Παναγιώτης Νάνος, Μsc ΔΜΥ, Διοικητής των Νοσοκομείων Λάρισας τόνισε στην ομιλία του ότι πρέπει να δούμε όλα τα κέντρα κόστους που αυξάνουν τη νοσοκομειακή δαπάνη όπως πχ τα νέα φάρμακα. Με τη χρήση κατευθηντήριων οδηγιών και με τη χρήση κατασταλτικού ελέγχου των δαπανών με ειδικό ελεγκτικό μηχανισμό θα επιτευχθεί ο καλύτερος δυνατός έλεγχος των νοσοκομειακών δαπανών.

«Για να πετύχουμε ένα νέο εθνικό σχέδιο υγείας χρειάζεται πολιτική βούληση, νέο νομοθετικό πλαίσιο και ανεξάρτητες διοικήσεις και όχι διορισμούς διοικητών από την εκάστοτε κυβέρνηση» δήλωσε ο κ. Νάνος.

Η κ. Γεωργία Οικονομοπούλου, MSc Πολιτικής και Σχεδιασμού Υπηρεσιών Υγείας, Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Η Ελπίς» και μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας (ΕΕΜΥΥ) τόνισε ότι «η βασισμένη στην Αξία Υγειονομική Περίθαλψη (ΒΑΥΠ) είναι το κλειδί για μία αποτελεσματικότερη πολιτική υγείας στο νοσοκομείο. «Χρειάζεται καταγραφή αποτελεσμάτων, συζήτηση για την κλινική φροντίδα, για να εστιάσουμε στις αχρείαστες υπηρεσίες και στις διαφορετικότητες κάθε νοσοκομείου.

Προτείνεται η χρήση πληροφοριακών συστημάτων και η δημιουργία ομάδων για να διαχειριστούν συλλογικά τις υπηρεσίες υγείας και να αντιμετωπιστεί το burnout» ανέφερε η κ. Οικονομοπούλου.

Ενώ η κ. Μαρκέλλα Χαραλαμπάτου, πνευμονολόγος, διευθύντρια ΤΕΠ, Πνευμονολογικό Τμήμα, ΓΝ Ελευσίνας «Θριάσιο» πρόσθεσε ότι «το ανεπαρκές σύστημα ΠΦΥ οδηγεί τους ασθενείς σε άχρηστες και περιττές επισκέψεις στα τμήματα επειγόντων περιστατικών (ΤΕΠ). Τα ΤΕΠ θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα πραγματικά επίγοντα περιστατικά και να μην επιβαρύνονται με επισκέψεις πιο ήπιων περιστατικών.

Άρα πρέπει να αξιολογηθούν τα υπάρχοντα ΤΕΠ με δείκτες συχνότητας επίσκεψης ασθενών, χρόνου παραμονής στα ΤΕΠ και θνησιμότητας. Υπάρχουν ασθενείς που πραγματικά έχουν ανάγκη και δεν προλαβαίνουν καν να εξεταστούν. Υπάρχουν και ασθενείς που παραμένουν πολύ στα ΤΕΠ και δεν προωθούνται εγκαίρως στις αντίστοιχες κλινικές που πρέπει να νοσηλευτούν. Υπάρχει υπερφόρτωση των ΤΕΠ και χρειάζεται άμεσα αναδιοργάνωση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, βάσει δεδομένων των πληροφοριακών συστημάτων».

Σημαντική ήταν η τοποθέτηση της κ. Ζωής Γραμματόγλου, που είναι μέλος Δ.Σ. Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ και πρόεδρος Δ.Σ. Συλλόγου «Κ.Ε.Φ.Ι.» Αθηνών. Όπως είπε, «ο ασθενής με καρκίνο πέρα από τις δυσκολίες της νόσου, φοβάται και την υποτροπή και τα νέα καινοτόμα φάρμακα έχουν πρωτεύοντα ρόλο σε αυτό. Στην Ελλάδα σημειώνεται καθυστέρηση στην έγκριση και κυκλοφορία νέων καινοτόμων θεραπειών. Επίσης σημειώνονται ελλείψεις λόγω παράλληλων εξαγωγών αυτών των φαρμάκων στο εξωτερικό, αλλά και των μειωμένων ποσοτήτων που δίνονται στις θυγατρικές φαρμακευτικές εταιρείες.

«Βάσει έρευνας που έκανε το ΚΕΦΙ το 28% των ασθενών με καρκίνο δεν έχει πρόσβαση στα φάρμακά του και το 32% των ασθενών δεν έχει καν πρόσβαση σε γιατρό. Η ΕΛΟΚ θα υπερασπίζεται σθεναρά τα δικαιώματα ασθενών με καρκίνο» ανέφερε η κυρία Γραμματόγλου.

Η διοικήτρια της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς και Αιγαίου, Όλγα Ιορδανίδου, είπε: «Τα έξοδα των νοσοκομείων αφορούν κυρίως φάρμακα, υγειονομικό υλικό, αντιδραστήρια, μισθοδοσία, υπηρεσίες outsourcing και άλλες δαπάνες. Τα όρια δαπανών από το 2015 έως το 2018 αυξήθηκαν. Τα έσοδα ενός νοσοκομείου αφορούν κυρίως μεταβιβάσεις από τον ΕΟΠΥΥ και πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό, από το 2016 προστέθηκε στα έσοδα  και το νοσοκομειακό claw back. «Για το 2016 τα έσοδα των νοσοκομείων έφτασαν στα 2,136 δις. τέλος η εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών των νοσοκομείων μειώθηκαν σημαντικά. Χαρακτηριστικά το ύψος των ληξιπρόθεσμων χρεών έφτασαν τα 1,3 δις ευρώ το 2011 και τον Δακέμβριο του 2016 έφτασαν μόλις στα 450 εκ. ευρώ» ανέφερε η κυρία Ιορδανίδου».

Ο διοικητής του ΓΝΑ «Ελπίς», Χρήστος Βαράκης επισήμανε ότι «η μισθοδοσία ενός νοσοκομείου αγγίζει το 47% της συνολικής δαπάνης ενός νοσοκομείου. Η αποδοτικότητα ενός νοσοκομείου δεν λαμβάνει υπόψη της τις δαπάνες μισθοδοσίας, αλλά μετράται με δείκτες αποδοτικότητας μέσω συνολικής δαπάνης, φαρμακευτικής δαπάνης και δαπάνης υγειονομικού υλικού, ανά νοσηλευθέντα. Επίσης η αποδοτικότητα μετράται με κριτήριο τις ημέρες νοσηλείας ανά νοσηλευθέντα. Ο συνδυασμός χαμηλού κόστους και λιγότερων ημερών νοσηλείας μας δίνει τα πλέον αποδοτικά νοσοκομεία. «Υπάρχει πλέον σκέψη να αναλυθούν οι δαπάνες ανά κλινική και με βάση τα κλειστά ενοποιημένα νοσήλια (ΚΕΝ) για να έχουμε ολοκληρωμένη εικόνα» δήλωσε ο κ. Βαράκης.

Ενώ η κ. Μαρία Μαυρικάκη, αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΑΕΜΥ ΑΕ, Εντεταλμένη Σύμβουλος στο Γενικό Νοσοκομείο Θήρας  τόνισε ότι «όταν ανοίγει ένα δημόσιο νοσοκομείο εν μέσω κρίσης αυτό αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός. Το νοσοκομείο της Θήρας ήταν κλειστό για χρόνια και με πολιτική βούληση της κυβέρνησης, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες και εγκαινιάστηκε το 2016.

«Οι αυξημένες αφίξεις και οι δεκάδες χιλιάδες επισκέπτες που έρχονται καθημερινά στο νησί οδηγούν σε αυξημένες ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης» ανέφερε η κυρία Μαυρικάκη.

Αντίθετα με την εντύπωση που έχει ο κόσμος, το νοσοκομείο στελεχώθηκε από πολλές ειδικότητες και εφημερεύει καθημερινά. Πάνω απο 19.000 άτομα αντιμετωπίστηκαν στα επείγοντα.

Για το άμεσο μέλλον  στόχος αποτελεί η λειτουργία μονάδας αιμοκάθαρσης και η περαιτέρω στελέχωση του νοσοκομείου με προσωπικό.

«Σήμερα υπάρχει ακόμα ανοιχτή προκύρηξη για 7 ιατρούς και 4 διοικητικούς υπαλλήλους για το νοσοκομείο» υπογράμμισε η κυρία Μαυρικάκη.

Όπως είπε νωρίτερα η κ. Αναστασία Μπαλασοπούλου, διοικήτρια στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών, «η αναδιάρθρωση του οικονομικού management ενός νοσοκομείου είναι προϋπόθεση για την ομαλή λειτουργία των νοσοκομείων προς όφελος των ασθενών» είπε η κυρία Μπαλασοπούλου. Ο προγραμματισμός, η παρακολούθηση και η ανάλυση των οικονομικών ροών και μεγεθών, είναι τα πρώτα βήματα για το οικονομικόmanagement ενός νοσοκομείου. Αμέσως μετά ακολουθεί η κατάρτιση του προϋπολογισμού του δημόσιου νοσοκομείου, ενώ παράλληλα αξιολογείται η αποδοτικότητά του, έτσι ώστε να αποφασιστεί και η αντίστοιχη χρηματοδότησή του.

Πρέπει να χρησιμοποιηθούν συγκεκριμένοι δείκτες και να πάμε στη λογική “pay for performance”. Τέλος πρέπει να γίνει ανακατανομή των πόρων και να ενισχυθούν τα τμήματα και οι κλινικές που έχουν πραγματική ανάγκη από πόρους και προσωπικό».