ΠΟΥ: Οδηγίες για τη χρήση φαρμάκων GLP-1 στη θεραπεία της παχυσαρκίας – Τι ισχύει για τις εγκύους

  • Αθηνά Γκόρου
παχυσαρκία
Οι οδηγίες του ΠΟΥ για τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς υπογραμμίζουν πώς η παχυσαρκία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται διεθνώς έγκαιρα, συστηματικά και ισότιμα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τα φάρμακα GLP-1 σε ενήλικες με παχυσαρκία, -εξαιρώντας τις έγκυες. Στις οδηγίες αυτές προτείνεται η μακροχρόνια, συνεχόμενη χρήση των φαρμάκων αυτών, όταν αυτό επιτρέπεται από τους γιατρούς. Οι οδηγίες περιλαμβάνουν τα φάρμακα, που παράγονται από τις δραστικές ουσίες:  σεμαγλουτίδη , λιραγλουτίδη και την τιρζεπατίδη.

Οι συστάσεις, που δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό JAMA, τονίζουν ότι τα φάρμακα αυτά από μόνα τους δεν αποτελούν λύση για την παγκόσμια επιδημία παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία είναι χρόνια νόσος που απαιτεί διά βίου φροντίδα, ενώ αντιμετωπίζεται καλύτερα με μακροχρόνια χρήση GLP-1 σε συνδυασμό με ένα οργανωμένο πρόγραμμα που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική δραστηριότητα και συνεχή καθοδήγηση για την απώλεια και διατήρηση του βάρους, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Οι οδηγίες επισημαίνουν επίσης την ύπαρξη σημαντικών εμποδίων: το υψηλό κόστος, την περιορισμένη παραγωγή και τις ανισότητες στην πρόσβαση παγκοσμίως. Ο ΠΟΥ καλεί τις χώρες να δημιουργήσουν δίκαιες και οικονομικά προσιτές διαδικασίες ώστε οι άνθρωποι με τη μεγαλύτερη ιατρική ανάγκη να λαμβάνουν πρώτοι θεραπεία.

Φάρμακα κατά της παχυσαρκίας: Λειτουργούν καλύτερα με αλλαγές στον τρόπο ζωής

Οι οδηγίες υπογραμμίζουν ότι τα φάρμακα αυτά πρέπει να επιλέγονται υπό τις κατάλληλες συνθήκες. Όπως εξήγησε ο δρ. Λούις Αρόνι, τα φάρμακα συχνά διευκολύνουν την εφαρμογή των διατροφικών συστάσεων, καθώς μειώνεται η πείνα και το φαγητό αποκτά πιο ουδέτερη γεύση. Πολλοί ασθενείς του αναφέρουν ότι μπορούν επιτέλους να ακολουθήσουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες επειδή χορταίνουν πιο γρήγορα και δεν νιώθουν έντονη επιθυμία για συγκεκριμένα τρόφιμα.

Ο Δρ. Αρόνι, ο οποίος έχει ηγηθεί πολλών κλινικών μελετών για τα φάρμακα GLP-1 και άλλες θεραπείες της παχυσαρκίας, τόνισε επίσης την ανάγκη για προπόνηση αντιστάσεων (strength/resistance training) ώστε να προστατευτεί η μυϊκή μάζα κατά την απώλεια βάρους, διότι η απώλεια μυών είναι συχνότερη όταν κάποιος τρώει πολύ λίγο και χάνει βάρος γρήγορα.

«Τα φάρμακα λειτουργούν καλύτερα όταν συμβαδίζουν με αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες και τις καθημερινές συμπεριφορές», δήλωσε ο Αρόνι. «Όταν μειώνεται η πείνα, οι άνθρωποι αισθάνονται επιτέλους ότι μπορούν να ακολουθήσουν τα υγιεινά βήματα που τους πρότειναν εδώ και χρόνια».

Σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σήμερα με παχυσαρκία — αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια έως το 2030. Ο ΠΟΥ ανέφερε ότι οι μελλοντικές οδηγίες του, θα επικεντρωθούν στην αναγνώριση και προτεραιοποίηση των ατόμων με τη μεγαλύτερη ανάγκη.

Ο Οργανισμός συνέστησε επίσης στα κράτη-μέλη να στρέψουν την προσοχή τους στη φροντίδα του προβλήματος της παχυσαρκίας, δηλαδή να βελτιώσουν την πρόληψη, τη θεραπεία και την ικανότητα των συστημάτων υγείας να αντιμετωπίσουν μια ταχέως αναπτυσσόμενη κρίση δημόσιας υγείας.

Ο Δρ. Αρόνι δήλωσε: «Αυτό σηματοδοτεί μια αλλαγή νοοτροπίας που δεν έχουμε ξαναδεί εδώ και μια γενιά — μια στροφή προς τη θεραπεία της παχυσαρκίας από νωρίς, αντί να περιμένουμε να εμφανιστούν οι πολλές επιπλοκές που τη συνοδεύουν».

Κεντρικές συστάσεις του ΠΟΥ για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας

1. Μακροχρόνια χρήση θεραπειών GLP-1

Ο ΠΟΥ προτείνει ότι οι θεραπείες GLP-1 μπορούν να χρησιμοποιούνται (εξαιρουμένων των γυναικών σε εγκυμοσύνη, όπως προαναφέρθηκε), ως μακροχρόνια θεραπεία, δηλαδή συνεχόμενη για 6 μήνες ή περισσότερο, σε ενήλικες με παχυσαρκία.

Η σύσταση είναι υπό όρους, εξαιτίας παραγόντων όπως:

  • περιορισμένα δεδομένα μακροχρόνιας ασφάλειας
  • υψηλό κόστος
  • άνισες δυνατότητες πρόσβασης μεταξύ χωρών
  • ετοιμότητα συστημάτων υγείας

2. Συνδυασμός φαρμάκου και εντατικής συμπεριφορικής θεραπείας

Η δεύτερη σύσταση αφορά τη χρήση GLP-1 μαζί με εντατική συμπεριφορική θεραπεία (IBT), η οποία περιλαμβάνει:

  • στοχοθέτηση για διατροφή & άσκηση
  • περιορισμό ενεργειακής πρόσληψης
  • εβδομαδιαίες συμβουλευτικές συνεδρίες
  • συστηματική παρακολούθηση

Και αυτή η σύσταση είναι υπό όρους, καθώς τα δεδομένα για την πρόσθετη ωφέλεια της IBT στις GLP-1 θεραπείες, παραμένουν αβέβαια.

Σκοπός της οδηγίας

Η οδηγία αποτελεί τη βάση για να δημιουργηθεί διεθνώς ένα δίκαιο, βιώσιμο και προσβάσιμο σύστημα για τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Ο ΠΟΥ τονίζει ότι:

  • τα φάρμακα από μόνα τους δεν λύνουν την κρίση της παχυσαρκίας
  • απαιτείται ενίσχυση των συστημάτων υγείας
  • χρειάζεται διασφάλιση ισότιμης πρόσβασης
  • είναι απαραίτητη η προτεραιοποίηση των ανθρώπων με τη μεγαλύτερη ιατρική ανάγκη

Η έλλειψη παραγωγικής ικανότητας και το κόστος σημαίνουν ότι λιγότερο από 10% των ανθρώπων που χρειάζονται αυτές τις θεραπείες μπορούν σήμερα να τις λάβουν.

Φωτογραφία: iStock