Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2023: “Καλλιεργήστε τρόφιμα, όχι καπνό” λέει ο ΠΟΥ

Μιχάλης Θερμόπουλος
31 Μαΐου 2023 | 08:00

Η καπνοκαλλιέργεια βλάπτει την υγεία μας, την υγεία των αγροτών και την υγεία του πλανήτη.

Στις 31 Μαΐου 2023, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και οι φορείς δημόσιας υγείας σε όλο τον κόσμο θα συναντηθούν για να γιορτάσουν την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (WNTD).

Το φετινό κεντρικό μήνυμα είναι “Χρειαζόμαστε φαγητό, όχι καπνό”.

Η παγκόσμια εκστρατεία του 2023 στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τις εναλλακτικές ευκαιρίες καλλιεργειών και εμπορίας για τους καπνοκαλλιεργητές και να τους ενθαρρύνει να καλλιεργούν βιώσιμες καλλιέργειες τροφών και όχι καπνού. Θα έχει επίσης στόχο να αποκαλύψει τις προσπάθειες της καπνοβιομηχανίας να παρέμβει στις προσπάθειες υποκατάστασης της καλλιέργειας καπνού με βιώσιμες καλλιέργειες, συμβάλλοντας έτσι στην παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος: Η καλλιέργεια και παραγωγή καπνού επιδεινώνει την επισιτιστική ανασφάλεια

Η αυξανόμενη επισιτιστική κρίση οφείλεται σε συγκρούσεις και πολέμους, κλιματικά σοκ και τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19. Διαρθρωτικά αίτια, όπως η επιλογή της καλλιέργειας, έχουν επίσης αντίκτυπο.

Μια ματιά στην καλλιέργεια καπνού αποκαλύπτει το πώς συμβάλλει στην αυξημένη επισιτιστική ανασφάλεια:

Σε όλον τον κόσμο περίπου 3,5 εκατομμύρια εκτάρια γης μετατρέπονται κάθε χρόνο για να υπηρετήσουν την καλλιέργεια καπνού. Η καλλιέργεια καπνού συμβάλλει επίσης στην αποψίλωση των δασών 200.000 εκταρίων ετησίως.
Η καπνοκαλλιέργεια προϋποθέτει αυξημένη κατανάλωση πόρων με έντονη χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, τα οποία συμβάλλουν στην υποβάθμιση του εδάφους.
Η γη που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια καπνού έχει μικρότερη ικανότητα για την προώθηση άλλων καλλιεργειών, όπως τα τρόφιμα, καθώς ο καπνός καταστρέφει τη γονιμότητα του εδάφους.
Σε σύγκριση με άλλες γεωργικές δραστηριότητες, όπως η καλλιέργεια αραβοσίτου, ακόμη και η βοσκή, η καπνοκαλλιέργεια έχει πολύ πιο καταστροφικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, καθώς οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις καπνού είναι πιο επιρρεπείς στην ερημοποίηση.

Τυχόν κέρδη από τον καπνό ως σοδειά μπορεί να μην αντισταθμίσουν τη ζημιά που προκαλείται στη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Υπό αυτό το πρίσμα, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ληφθούν νομικά μέτρα για την μείωση της καπνοκαλλιέργειας και για να βοηθηθούν οι αγρότες να προχωρήσουν στην παραγωγή εναλλακτικών καλλιεργειών διατροφής.

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος: Φτωχοποίηση, παιδική εργασία και προβλήματα υγείας για τους γεωργούς από την καλλιέργεια καπνού

Η καπνοβιομηχανία συχνά αυτοπροβάλλεται ως… συνήγορος για τα προς το ζην των καπνοκαλλιεργητών. Αυτό απέχει πολύ από την αλήθεια. Ο εντατικός χειρισμός εντομοκτόνων και τοξικών χημικών ουσιών κατά την καλλιέργεια του καπνού συμβάλλει στο να υποφέρουν πολλοί αγρότες και οι οικογένειές τους από κακή υγεία. Επιπλέον, οι άδικες συμβατικές ρυθμίσεις με τις καπνοβιομηχανίες κρατούν τους αγρότες φτωχούς και η παιδική εργασία που συχνά συνυφαίνεται με την καλλιέργεια καπνού παρεμβαίνει στο δικαίωμα στην εκπαίδευση και αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Εννέα από τους δέκα μεγαλύτερους παραγωγούς καπνού είναι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και 4 από αυτές ορίζονται ως χώρες με όχι μόνο χαμηλό εισόδημα αλλά και ελλείμματα τροφίμων. Η γη που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια καπνού θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πιο αποτελεσματικά για την επίτευξη του Στόχου 2 της Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών: μηδενική πείνα.

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2023: Καλλιεργήστε τρόφιμα, όχι καπνό

Η καπνοκαλλιέργεια βλάπτει την υγεία μας, την υγεία των αγροτών και την υγεία του πλανήτη. Η καπνοβιομηχανία παρεμβαίνει στις προσπάθειες υποκατάστασης της καπνοκαλλιέργειας, συμβάλλοντας στην παγκόσμια επισιτιστική κρίση.

Η εκστρατεία του ΠΟΥ ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να τερματίσουν τις επιδοτήσεις για την καλλιέργεια καπνού και να στηρίξουν τους αγρότες ώστε αυτοί να στραφούν σε πιο βιώσιμες καλλιέργειες, που βελτιώνουν την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.

Στόχοι της εκστρατείας:

Κινητοποίηση των κυβερνήσεων ώστε να τερματίσουν τις επιδοτήσεις για την καλλιέργεια καπνού και να αξιοποιήσουν τα προγράμματα υποκατάστασης καλλιεργειών που υποστηρίζουν τους αγρότες με σκοπό να αλλάξουν και να βελτιώσουν την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή.
Ευαισθητοποίηση στις κοινότητες καπνοκαλλιέργειας σχετικά με τα οφέλη της απομάκρυνσης από τον καπνό και της καλλιέργειας βιώσιμων καλλιεργειών.
Υποστήριξη των προσπαθειών για την καταπολέμηση της ερημοποίησης και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος με την μείωση της καλλιέργειας καπνού.
Δημοσιοποίηση των προσπαθειών των καπνοβιομηχανιών για παρεμπόδιση του βιώσιμου βιοποριστικού έργου.

Το βασικό μέτρο επιτυχίας της εκστρατείας εξαρτάται από τον αριθμό των κυβερνήσεων που θα δεσμευτούν να τερματίσουν τις επιδοτήσεις για την καλλιέργεια καπνού.