Παχυσαρκία: Προειδοποίηση ΠΟΥ για έλλειψη και χαμηλή πρόσβαση στα φάρμακα απώλειας βάρους

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιεί ότι λιγότεροι από το 10% των ατόμων, που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τα φάρμακα για την παχυσαρκία,  έχουν πρόσβαση σε αυτά. Με την παχυσαρκία να πλήττει πάνω από 1 δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως, ο ΠΟΥ τονίζει την ανάγκη για ευρύτερη και πιο δίκαιη πρόσβαση στα φάρμακα GLP-1, που μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην απώλεια  βάρους.

Η παραγωγή των θεραπειών GLP-1 όπως η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη, έχουν δείξει αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην απώλεια βάρους και στη βελτίωση μεταβολικών παραμέτρων. Ωστόσο, η παραγωγή τους παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η διαθέσιμη ποσότητα «φτάνει μόλις για το 10% των ατόμων που πληρούν τα κριτήρια θεραπείας».

Η πατέντα για τη δραστική ουσία αναμένεται να λήξει το 2026, κάτι που θα επιτρέψει την παραγωγή φθηνών εκδόσεων (γενόσημων) από άλλες εταιρείες. Ο ΠΟΥ προτείνει στρατηγικές, όπως η εθελοντική άδεια παραχώρησης, για την αύξηση της διαθεσιμότητας αυτών των φαρμάκων σε παγκόσμια κλίμακα.

Μέχρι τότε, όμως, η πρόσβαση παραμένει κυρίως προνόμιο όσων μπορούν να πληρώσουν από την τσέπη τους ή όσων ζουν σε χώρες με ισχυρά συστήματα υγείας και αγοραστική ισχύ.

Τι προτείνει ο ΠΟΥ

Πιο αναλυτικά, για να διευρυνθεί η πρόσβαση, ο οργανισμός προτείνει συγκεκριμένα εργαλεία πολιτικής:

• Εθελοντική παραχώρηση αδειών παραγωγής σε περισσότερους κατασκευαστές
• Βαθμολογημένη τιμολόγηση (tiered pricing) ανάλογα με το εισόδημα κάθε χώρας
• Συλλογικές προμήθειες από περιφερειακά ή διεθνή σχήματα, ώστε να μειωθεί το κόστος
• Ενίσχυση των συστημάτων υγείας, ώστε να μπορούν να υποστηρίξουν μακροχρόνια θεραπεία και παρακολούθηση

Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι χωρίς τέτοιες παρεμβάσεις, τα φάρμακα που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαβήτη και πρόωρης θνησιμότητας θα παραμείνουν απρόσιτα για τη μεγάλη πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού.

Τα φάρμακα δεν αρκούν από μόνα τους

Παρά την επιτυχία των GLP-1, ο ΠΟΥ επιμένει πως δεν αποτελούν αυτόνομη λύση. Η θεραπεία απαιτεί συνεχή ιατρική παρακολούθηση, καθώς και σταθερή υποστήριξη σε διατροφή και άσκηση. Χωρίς αλλαγές στον τρόπο ζωής, τα αποτελέσματα δεν διατηρούνται, ενώ η παχυσαρκία -ως χρόνια και πολυπαραγοντική νόσος- απαιτεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο φροντίδας.

Η νέα οδηγία δεν αφορά μόνο το παρόν, αλλά και την πρόβλεψη ότι, αν δεν αυξηθεί η παραγωγή, οι ανισότητες πρόσβασης θα βαθύνουν. Ο ΠΟΥ σημειώνει ότι η παγκόσμια επιβάρυνση από την παχυσαρκία και τα συναφή νοσήματα μπορεί να φτάσει τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2030, εάν δεν υπάρξει άμεση δράση.

Η πίεση για λύσεις αυξάνεται και όπως όλα δείχνουν, το 2026 θα είναι κομβικό έτος -όχι μόνο για τις πατέντες- αλλά και για την ικανότητα των συστημάτων υγείας να διαχειριστούν μια θεραπεία που υπόσχεται πολλά, αλλά για την ώρα παραμένει απρόσιτη από τους περισσότερους.

Παχυσαρκία Οι δικαιούχοι των φαρμάκων στην Ελλάδα

Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που έχει εντάξει τα φάρμακα GLP-1, σε σύστημα αποζημίωσης από το κράτος. Δικαιούχοι των  φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας, είναι άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI) άνω του 40 ή άνω του 37 με συνοδά νοσήματα.

Επιπλέον πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου σε συνεργασία με τον γιατρό τους, προκειμένου να ενταχθούν στη θεραπεία.

Ιδανικά, η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται μέσω του Προσωπικού Ιατρού, αν και μπορεί να γίνει και από Γενικούς/Οικογενειακούς Ιατρούς ή Παθολόγους που είναι συμβεβλημένοι με το πρόγραμμα «Προλαμβάνω».

• Διαβάστε επίσης: Αγαπηδάκη: Θεαματικά τα πρώτα αποτελέσματα της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας

Εθνικές Κατευθυντήριες Οδηγίες Κλινικής Πρακτικής για τη Διαχείριση της Παχυσαρκίας

Οι Εθνικές Κατευθυντήριες Οδηγίες Κλινικής Πρακτικής για τη Διαχείριση της Παχυσαρκίας στην Ελλάδα, που παρουσιάστηκαν πρόσφατα, θέτουν ένα ενιαίο, επιστημονικά τεκμηριωμένο και σύγχρονο πλαίσιο για την πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας.

Το έργο, που υλοποιήθηκε από τη Συμμαχία για την Καταπολέμηση της Παχυσαρκίας (Action4Obesity), είναι αποτέλεσμα συνεργασίας 50 επιστημόνων και ειδικοτήτων και βασίστηκε στις καναδικές Κατευθυντήριες Οδηγίες. Οι οδηγίες αυτές αποτελούν ένα σημαντικό βήμα για την αναγνώριση της παχυσαρκίας ως χρόνιας νόσου και τη μείωση του κόστους και των επιπλοκών της.

Η παρουσίαση των οδηγιών έγινε σε εκδήλωση με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων και εκπροσώπων του Υπουργείου Υγείας, οι οποίοι τόνισαν τη σημασία της πρόληψης και της ολοκληρωμένης προσέγγισης στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Με την εφαρμογή αυτών των οδηγιών, η Ελλάδα αναμένεται να ενισχύσει την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, μειώνοντας το στίγμα γύρω από την ασθένεια και προσφέροντας καλύτερη φροντίδα μέσω της εκπαιδευμένης ιατρικής κοινότητας και της ανάπτυξης εξειδικευμένων κέντρων παχυσαρκίας.

Φωτό: istock