Ορμονοευαίσθητος καρκίνος του προστάτη: Νέος θεραπευτικός συνδυασμός αυξάνει την επιβίωση

Κεντρικό ρόλο παίζει η τεστοστερόνη, γεγονός που καθιστά τον ορμονικό αποκλεισμό βασικό πυλώνα της θεραπείας. Πρόκειται για μια συχνή και κλινικά ιδιαίτερα σημαντική μορφή προχωρημένου καρκίνου του προστάτη, με μεγάλο φορτίο νοσηρότητας παγκοσμίως.

Η καθιερωμένη θεραπευτική στρατηγική είναι ο ανδρογονικός αποκλεισμός (ADT), είτε με φαρμακευτικά σκευάσματα που μειώνουν την παραγωγή τεστοστερόνης είτε, σπανιότερα, με χειρουργική αφαίρεση των όρχεων. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχει αποδειχθεί ότι η προσθήκη νεότερων θεραπειών –όπως σύγχρονα αντιανδρογόνα, χημειοθεραπεία ή στοχευμένα φάρμακα– προσφέρει ουσιαστικό όφελος στην επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Όπως επισημαίνουν η παθολόγος–ογκολόγος Δρ. Μαρία Καπαρέλου και ο καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας Θάνος Δημόπουλος, διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα», ιδιαίτερη σημασία έχει ο ρόλος των γενετικών μεταλλάξεων που επηρεάζουν την επιδιόρθωση του DNA. Μεταξύ αυτών, η μετάλλαξη στο γονίδιο BRCA2 συνδέεται με πιο επιθετική μορφή καρκίνου του προστάτη και δυσμενέστερη πρόγνωση. Το BRCA2 ανήκει στα γονίδια επιδιόρθωσης ομόλογου ανασυνδυασμού, τα οποία είναι κρίσιμα για τη διατήρηση της γενετικής σταθερότητας των κυττάρων.

Η έγκριση του νέου θεραπευτικού συνδυασμού από τον FDA

Σε αυτό το πλαίσιο, στις 12 Δεκεμβρίου ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε έναν νέο θεραπευτικό συνδυασμό για ασθενείς με μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του προστάτη και τεκμηριωμένη μετάλλαξη BRCA2. Συγκεκριμένα, εγκρίθηκε ο συνδυασμός του PARP αναστολέα niraparib με την ορμονική θεραπεία abiraterone acetate, σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη (Akeega), υπό την προϋπόθεση ότι η μετάλλαξη BRCA2 έχει επιβεβαιωθεί με εγκεκριμένο διαγνωστικό τεστ.

Η έγκριση βασίστηκε στη μεγάλη τυχαιοποιημένη μελέτη AMPLITUDE, στην οποία συμμετείχαν 696 ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη και μεταλλάξεις σε γονίδια επιδιόρθωσης του DNA. Οι ασθενείς έλαβαν είτε niraparib σε συνδυασμό με abiraterone και πρεδνιζόνη είτε εικονικό φάρμακο με abiraterone και πρεδνιζόνη, όλοι παράλληλα με συνεχιζόμενο ανδρογονικό αποκλεισμό. Κύριο καταληκτικό σημείο ήταν η επιβίωση χωρίς απεικονιστική εξέλιξη της νόσου.

Σαφές όφελος και συνολική αύξηση της επιβίωσης για τους ασθενείς με μετάλλαξη BRCA2

Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρο όφελος για τους ασθενείς με μετάλλαξη BRCA2. Σε αυτή την ομάδα, ο κίνδυνος απεικονιστικής εξέλιξης της νόσου μειώθηκε κατά περίπου 54%. Η διάμεση επιβίωση χωρίς εξέλιξη δεν έχει ακόμη υπολογιστεί για την ομάδα που έλαβε niraparib, ενώ στην ομάδα ελέγχου ήταν 26 μήνες. Αντίθετα, στους ασθενείς χωρίς μετάλλαξη BRCA2, το θεραπευτικό όφελος ήταν περιορισμένο, αναδεικνύοντας τη σημασία της εξατομίκευσης της θεραπείας με βάση τους βιοδείκτες.

Στην πρώτη ενδιάμεση ανάλυση της συνολικής επιβίωσης καταγράφηκε τάση υπέρ του συνδυασμού niraparib με abiraterone και πρεδνιζόνη, με λιγότερους θανάτους στην ομάδα των ασθενών που έφεραν μεταλλάξεις BRCA2, αν και τα δεδομένα δεν είναι ακόμη οριστικά.

Ανεπιθύμητες ενέργειες και ανάγκη στενής παρακολούθησης

Ο νέος θεραπευτικός συνδυασμός συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως καταστολή του μυελού των οστών, σπάνια μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, καρδιαγγειακές επιπλοκές, ηπατοτοξικότητα και μεταβολικές διαταραχές. Για τον λόγο αυτό, η θεραπεία πρέπει να χορηγείται με στενή και συστηματική ιατρική παρακολούθηση.

Συνολικά, η έγκριση του συνδυασμού niraparib–abiraterone σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την εξατομικευμένη ιατρική στον μετασταστικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του προστάτη. Παράλληλα, υπογραμμίζει τον καθοριστικό ρόλο του γενετικού ελέγχου και ανοίγει νέες θεραπευτικές προοπτικές για ασθενείς με μετάλλαξη BRCA2