Ολύμπιος Παπαδημητρίου: Είναι δυνατόν να πληρώσουμε clawback της τάξεως του 70%;

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Στην κοπή πίτας του ΣΦΕΕ που πραγματοποιήθηκε χθες βράδυ στην Αθήνα, ο πρόεδρος του Συνδέσμου, Ολύμπιος Παπαδημητρίου έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας που ήταν παρούσα αναφέροντας μεταξύ άλλων: Σήμερα μάλιστα είχαμε ενημέρωση από τα μέλη μας για το clawback που καλούνται να καταβάλλουν για τα φάρμακα 1Α που διακινούνται μέσω ΕΟΠΥΥ. Πιο συγκεκριμένα για το α΄ εξάμηνο του 2018 με μια δαπάνη € 27.900 εκατ. η υπέρβαση έφτασε τα € 50 εκατ.! Είναι δυνατόν να ζητείται επιστροφή που αγγίζει το 70%;

Διαβάστε παρακάτω το πλήρες κείμενο της ομιλίας του κ. Παπαδημητρίου στην κοπή πίτας του ΣΦΕΕ:

Αξιότιμε Υπουργέ,
Αξιότιμοι εκπρόσωποι των κομμάτων και των θεσμικών φορέων,
Αγαπητοί συνάδελφοι,

Εκ μέρους όλου του Διοικητικού Συμβουλίου επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω θερμά για την τιμητική σας παρουσία και να ευχηθώ σε όλους, μέσα από την καρδιά μου, κυρίως υγεία και κάθε προσωπική, οικογενειακή και επαγγελματική επιτυχία.

Πάντοτε οι εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται με αφορμή τη νέα χρονιά, ταυτίζονται με την ορμή που εμπεριέχει κάθε ξεκίνημα. Αλλά και την προσδοκία πως η γνώση και η εμπειρία του χθες θα αξιοποιηθεί για να υπερβούμε τα λάθη και τις αδυναμίες του παρελθόντος.

Το 2019 άλλωστε αποτελεί από κάθε άποψη έτος ορόσημο με πολλές εξελίξεις σε όλους τους τομείς. Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται μετά τον Αύγουστο του 2018 με την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια προετοιμάζει την Ελληνική οικονομία να εισέλθει πλέον σε μία πορεία ανάπτυξης. Ο κλάδος του φαρμάκου ήδη συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων, καθώς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της Εθνικής Οικονομίας με συμβολή 3,5% στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ), υποστηρίζει 26.000 άμεσες και πολλαπλάσιες έμμεσες θέσεις εργασίας και αντιπροσωπεύει το 18% των συνολικών δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη. Ταυτόχρονα αποτελεί την τρίτη εξαγωγική δύναμη της χώρας.

Βασικό εμπόδιο στην περαιτέρω συμβολή του κλάδου στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας αποτελεί η έως τώρα εφαρμοζόμενη πολιτική για την υγεία και πιο συγκεκριμένα για το φάρμακο.

Κάνοντας έναν απολογισμό για το έτος που «έφυγε» θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποια αδιάσειστα κι αξιοσημείωτα στοιχεία:

Αναλώσαμε για άλλη μια χρονιά και χρόνο και ενέργεια για την ανακατανομή του clawback και την αύξηση του rebate, ενώ θα έπρεπε να επικεντρωθούμε στη συγκράτηση της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης. Κρατώντας την αρνητική παράδοση μάλιστα, οι εκάστοτε κυβερνώντες συνεχίζουν να θεωρούν ως αποκλειστικά υπεύθυνη την φαρμακοβιομηχανία για την υπέρβαση της δαπάνης, δεν τους απασχολεί αν οι φαρμακευτικές ανάγκες του πληθυσμού της χώρας αυξάνονται ή αν υπάρχουν άλλοι παράγοντες που καθοδηγούν τη δαπάνη και δεν ελέγχονται πλημμελώς.

Σαν κατάληξη, οι υποχρεωτικές επιστροφές κι εκπτώσεις θα ξεπεράσουν για το 2018 το €1,4 δις (έναντι €1,2 δις το 2017). Η συνεισφορά μας στη συνολική δαπάνη είναι πάνω από 35% ή αλλιώς 4 φορές πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο! Οι υπερβολικές χρεώσεις σε συνδυασμό με τα οριζόντια μέτρα, έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες των εταιριών, δεν υπάρχει άλλη αντοχή! Σας διαβεβαιώνω ότι πολλές εταιρίες – διεθνείς και ελληνικές – δεν θα μπορούν να πληρώσουν τις υπέρογκες επιβαρύνσεις.

Σήμερα μάλιστα είχαμε ενημέρωση από τα μέλη μας για το clawback που καλούνται να καταβάλλουν για τα φάρμακα 1Α που διακινούνται μέσω ΕΟΠΥΥ. Πιο συγκεκριμένα για το α΄ εξάμηνο του 2018 με μια δαπάνη € 27.900 εκατ. η υπέρβαση έφτασε τα € 50 εκατ.!! Είναι δυνατόν να ζητείται επιστροφή που αγγίζει το 70%;

Είναι δυνατόν να περιμένουμε να μείνουν φάρμακα στην αγορά με αυτές τις συνθήκες; Είναι δυνατόν να καταλογίζουμε την ευθύνη στις εταιρείες για ό,τι μπορεί να συμβεί; Το ότι εστάλησαν τα σημειώματα αυτά μάλλον δείχνει ότι δεν υπάρχει μεγάλη επαφή με τον ρεαλισμό.

Την ίδια στιγμή σχεδιάζεται η «τιμωρία» της ανάπτυξης επιβαρύνοντας με το 25% του clawback (αντί για 10% που ισχύει σήμερα) τις εταιρείες που αναπτύσσονται. Έτσι επιβραβεύουμε την καινοτομία; Η οικονομική πίεση μαζί με την έλλειψη προβλεψιμότητας διαλύουν το σχεδιασμό των εταιρειών, το προσωρινό λογιστικό όφελος για το κράτος εκμηδενίζει τις προοπτικές ανάπτυξης, τις νέες επενδύσεις στον κλάδο, την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και τελικά ο μεγάλος χαμένος είναι η πραγματική οικονομία. Και μαζί της οι ασθενείς και οι εργαζόμενοι και συνεργαζόμενοι με τον κλάδο μας.

Προσπαθούμε να αναγνωρίσουμε και να εξάρουμε τις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται και τις αποφάσεις που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Δυστυχώς έχουμε πολύ μεγάλη δυσκολία. Είτε διότι υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις και η απόδοση των αποφάσεων δεν έχει τεκμηριωθεί είτε γιατί η συνολική εικόνα είναι απογοητευτική. Πώς να δεις θετικά τις έγκαιρες πληρωμές όταν το κράτος πληρώνει ότι θέλει και ζητάει επιστροφές που φτάνουν το 70%; Πώς να μιλήσεις θετικά για τα μέτρα του ελέγχου της ζήτησης όταν την ίδια στιγμή προωθούνται αποφάσεις που ναι μεν αποσκοπούν να ενισχύσουν την κοινωνική πολιτική αλλά ποτέ δεν συνοδεύονται με την απαραίτητη αναπροσαρμογή προϋπολογισμού, επιβαρύνοντας και πάλι τον συνήθη ύποπτο, την φαρμακοβιομηχανία;

Η στιγμή μάλιστα που εμείς έχουμε καταθέσει προτάσεις για τα φάρμακα των ανασφαλίστων, οι οποίες αγνοούνται γιατί το υπουργείο θέλει τα πράγματα μόνο στα μέτρα του.

Ποια είναι η προοπτική για το 2019

Το 2019 και το επόμενο διάστημα θα είναι το έτος που θα δοκιμάσει σκληρά τις επιχειρήσεις μας, την καινοτομία, τους ίδιους τους ασθενείς, με επιπτώσεις πλέον αναπόφευκτες και οδυνηρές για τη Δημόσια Υγεία.

Κύριε Υπουργέ κυρίες και κύριοι,

Η Υγεία βρίσκεται μονίμως σε οριακό σημείο. Πρέπει να βρεθούν νέες ισορροπίες.
Θα μας πείτε ότι η πολιτεία θα προσθέσει 45 εκατ. € στη νοσοκομειακή δαπάνη φέτος. Θα σας πούμε ότι δεν αρκούν ούτε κατ’ ελάχιστο. Θα μας πείτε, αυτά μπορούμε. Δεν μπορούμε να το δεχθούμε όμως όταν την ίδια στιγμή λαμβάνονται αποφάσεις που αυξάνουν τη δαπάνη ή αγνοούνται προτάσεις που θα μείωναν τη δαπάνη.
Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις εξασφάλισαν επί σειρά ετών την πρόσβαση όλων των ασθενών στα φάρμακά τους. Η κυβέρνηση οφείλει ένα πλαίσιο σταθερότητας και επαρκή προβλεψιμότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Άλλωστε είναι η ίδια που παραδέχεται πως η δημόσια δαπάνη για την υγεία ως ποσοστό του ΑΕΠ πρέπει να ανέβει από το 5% στο 7%, στον Ευρωπαϊκό Μ.Ο.

Είναι η ίδια που συμφωνεί πως η δημόσια δαπάνη για το φάρμακο είναι κατώτερη της αναγκαίας.
Και βέβαια είναι και τα αδιάσειστα αριθμητικά στοιχεία που μας φέρνουν χαμηλότερα στην κατά κεφαλήν δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και από το Μ.Ο. του Ευρωπαϊκού Νότου και από το Μ.Ο. της Ε.Ε.

Το 2019 πρέπει να είναι η χρονιά που θα γίνουν αφενός κινήσεις για τον εξορθολογισμό της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, αφετέρου θα υλοποιηθούν ουσιαστικά διαρθρωτικά μέτρα που θα ελέγξουν τη ζήτηση.

Ίσως μάλιστα ο πιο πρακτικός τρόπος για να συμβούν αυτά είναι να εισαχθεί η έννοια της συνυπευθυνότητας στην υπέρβαση της δαπάνης. Έτσι θα πάψει να διαφαίνεται προβληματική η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακά τους, και πολύ περισσότερο στα μελλοντικά φάρμακα, ενώ οι εταιρίες μας θα εξέλθουν από την τροχιά αποεπένδυσης στην οποία βρίσκονται.
Δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι η λύση μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την ανάπτυξη. Έσοδα, επενδύσεις, θέσεις εργασίας, αξιοποίηση επιστημονικού δυναμικού και φυσικά αντιστροφή του φαινομένου «brain drain» σε «brain gain». 17.000 γιατροί και πολλές χιλιάδες νέοι, σπουδαγμένοι στην Ελλάδα επιστήμονες οι περισσότεροι, έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Το φάρμακο είναι βασικό εργαλείο για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος υγείας. Είμαστε εδώ για να προσφέρουμε λύσεις, δεν αποτελούμε το πρόβλημα.

Για το 2019 η ευχή μας είναι να πορευτούμε με κύριο γνώμονα το όφελος των ασθενών και με την αντίληψη πως αυτό εδράζεται στην ύπαρξη φαρμακευτικών εταιριών που είναι βιώσιμες και αναπτύσσονται και στη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Μια συνεργασία με όρους επιστημονικούς και όχι λογιστικούς, με απόλυτο σεβασμό στις ανάγκες των ασθενών και με όραμα για ανάπτυξη.

Αγαπητοί φίλοι,

Επιτρέψτε μου κλείνοντας, να ευχαριστήσω θερμά τους συντονιστές των Επιτροπών, τους Αντιπροέδρους, καθώς και το Διοικητικό προσωπικό του Συνδέσμου μας για τις προσπάθειες να στηρίξουν τον κλάδο και τον χώρο της υγείας ευρύτερα με αίσθημα ευθύνης και αφοσίωσης.
Χρόνια Πολλά και Καλή Χρονιά σε όλους.