Φάρμακα «κατά παραγγελία» με απίστευτη φορητή συσκευή!

  • Μιχάλης Θερμόπουλος
Γιατροί σε απομονωμένες περιοχές ή στο πεδίο της μάχης θα μπορούν μελλοντικά να αποκτούν άμεση πρόσβαση σε φάρμακα χάρη σε μια καινοτόμα φορητή συσκευή, η οποία παράγει μεμονωμένες δόσεις φαρμάκων κατά παραγγελία.

Η συσκευή χρησιμοποιεί μικροοργανισμούς (ζυμομύκητες) για να «γεννά» μικρές ποσότητες εμβολίων και άλλων βιολογικών φαρμάκων. Τα βιοφαρμακευτικά φάρμακα κανονικά παράγονται σε μεγάλες μονάδες, πράγμα που όμως καθιστά χρονοβόρα και δαπανηρή την μεταφορά τους σε μέρη όπου χρειάζονται επειγόντως.

Το νέο «μίνι» φορητό σύστημα παραγωγής βιοφαρμάκων αναπτύχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ, με χρηματοδότηση από την Υπηρεσία Προωθημένων Αμυντικών Ερευνητικών Προγραμμάτων (DARPA) του αμερικανικού Πενταγώνου.

φάρμακα

Φωτό1: Το σχεδιάγραμμα της φορητής συσκευής

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή βιολογικής μηχανικής Τιμ Λου, επικεφαλής της Ομάδας Συνθετικής Βιολογίας του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ηλεκτρονικής του ΜΙΤ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications».

«Φαντασθείτε ότι είστε στον ‘Αρη ή σε μια μακρινή έρημο, χωρίς πρόσβαση σε ένα κανονικό φαρμακείο, αλλά μπορείτε να προγραμματίσετε τον ζυμομύκητα να παράγει αυτός επί τόπου τα φάρμακα που χρειάζεστε», δήλωσε ο Λου.

Το σύστημα βασίζεται σε ένα στέλεχος μύκητα (Pischia pastoris), που μπορεί να προγραμματισθεί για την επιθυμητή παραγωγή φαρμάκων, μετά και από την κατάλληλη γενετική τροποποίηση που έχει προηγηθεί στο γονιδίωμά του.

φάρμακα

Φωτό2: Τα επιμέρους εξαρτήματα της συσκευής

Τα κύτταρα του μικροοργανισμού περιέχονται μέσα σε έναν μικροσκοπικό βιοαντιδραστήρα, ο οποίος περιέχει επίσης ένα «τσιπάκι». Η πυροδότηση της χημικής αντίδρασης για την παραγωγή του φαρμάκου γίνεται με τη διοχέτευση ενός υγρού μέσα στον βιοαντιδραστήρα, το οποίο αναμιγνύεται με τα κύτταρα του μικροοργανισμού.

Αν χρειάζεται να παραχθεί διαφορετικό φάρμακο, εισάγεται στη συσκευή ένα διαφορετικό υγρό. Προς το παρόν, χρειάζονται λιγότερες από 24 ώρες για να παραχθεί σχεδόν μια δόση φαρμάκου. Μέχρι τώρα, είναι δυνατό να παραχθούν δύο διαφορετικές θεραπευτικές πρωτεΐνες από το ίδιο στέλεχος του μύκητα.

Η όλη διαδικασία βρίσκεται σε φάση βελτιστοποίησης, ενώ και άλλες ερευνητικές ομάδες αναπτύσσουν παρεμφερείς μικρο-βιοαντιδραστήρες.

φάρμακα

Φωτό3: Η συσκευή (κάτω αριστερά) μέσα σε ένα ασθενοφόρο

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ