Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος: Μονόδρομος η απορρόφηση των Επισκεπτών Υγείας από τη Νοσηλευτική

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Επιστολή προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και την πρύτανη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής απέστειλε το ΔΣ της ΕΝΕ για το θέμα των επισκεπτών υγείας, ενός κλάδου που οι νοσηλευτές θεωρούν μέρος του δικού τους λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή ακαδημαϊκή πρακτική.

Διαβάστε παρακάτω την επιστολή:

Αξιότιμοι κύριοι,

Όπως γνωρίζετε, η ΕΝΕ (ΝΠΔΔ) αποτελεί τον επίσημο επαγγελματικό φορέα των 40.000 νοσηλευτών της χώρας και βάσει του καταστατικού της (Ν. 3252/2004) ως πρωταρχικό σκοπό έχει τον περιορισμό της αντιποίησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος.

Είναι λοιπόν γνωστό, ότι στην χώρα μας συντηρείται ένα μάλλον πρωτότυπο φαινόμενο στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της υγείας, που σχετίζεται με την διατήρηση, παράλληλα με τον κλάδο των νοσηλευτών, του κλάδου των επισκεπτών υγείας. Το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι τουλάχιστον παράδοξο, λαμβανομένου ιδίως υπόψη, ότι το σημαντικότερο μέρος των επαγγελματικών δικαιωμάτων των επισκεπτών υγείας ταυτίζεται με αντίστοιχα επαγγελματικά δικαιώματα των νοσηλευτών. Με άλλα λόγια θα μπορούσε να υποστηριχθεί η άποψη, ότι ο κλάδος των επισκεπτών υγείας δημιουργήθηκε και διατηρείται μέσω της απόσπασης και παράλληλης άσκησης συγκεκριμένων και απόλυτα εντοπισμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων των νοσηλευτών.

Προκειμένου να καταστούν σαφή τα ανωτέρω αρκεί η παράθεση χαρακτηριστικών χωρίων του άρθρου 3 του ΠΔ 351/1989, που αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα των επισκεπτών υγείας, ιδίως, δε, των εξής :

παρ. 1 : Η αναφορά αυτή σε θέματα υγείας προϋποθέτει και συνεπάγεται την επικέντρωση στις πρωτοβάθμιες φροντίδες υγείας και στις φροντίδες αποκατάστασης με έμφαση στην παροχή υπηρεσιών στο σπίτι, στο σχολείο, στο χώρο δουλειάς και γενικότερα στην κοινότητα, συμπεριλαμβανόμενων και νοσηλευτικών υπηρεσιών, συντονιστικού ή προγραμματικού χαρακτήρα (…).

παρ. 2 : Συγκεκριμένα οι Επισκέπτες Επισκέπτριες υγείας δραστηριοποιούνται στις παρακάτω Υπηρεσίες : (…) Νοσοκομείων (…).

παρ. 3.17. Άσκηση κοινοτικής νοσηλευτικής. Υποστήριξη νοσηλευτική των υπηρεσιών και των ιατρείων του τομέα κοινωνικής ιατρικής.
παρ. 3.18. Διερεύνηση των οικογενειακών συνθηκών για τη δυνατότητα και τον προγραμματισμό της νοσηλείας στο σπίτι.

παρ. 3.19. Σύνδεση της οικογένειας με το νοσηλευτικό ίδρυμα. Παροχή νοσηλευτικής φροντίδας στο σπίτι ή εκπαίδευση ικανών μελών της οικογένειας για το σκοπό αυτό.

παρ. 3.30. Παροχή Α’ Βοηθειών στις υπηρεσίες επαγγελματικής υγιεινής (…)

παρ. 3.35. Παροχή νοσηλευτικής φροντίδας για την πρόληψη και θεραπεία των κατακλίσεων των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο σπίτι ή στη μονάδα αποκατάστασης.

Εκ των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει, ότι η επαγγελματική δραστηριότητα των επισκεπτών είναι απόλυτα συγγενής με αυτή των νοσηλευτών, αποτελώντας εν πολλοίς μέρος αυτής. Η διαπίστωση αυτή καθίσταται ακόμη πιο ευχερής, αν συγκριθούν τα επαγγελματικά δικαιώματα των νοσηλευτών (άρθρο 1 του ΠΔ 351/1989) με εκείνα των επισκεπτών υγείας (άρθρο 3 του ΠΔ 351/1989).

Εύλογα, λοιπόν, διερωτάται κανείς, ποια συγκεκριμένη ανάγκη εξυπηρετείται τελικώς από την διατήρηση του κλάδου των επισκεπτών υγείας, ή άλλως ποιο κενό στον χώρο της παροχής υπηρεσιών υγείας και φροντίδας καλύπτει η δράση των επισκεπτών υγείας.

Τα ερωτήματα αυτά αποκτούν άλλη διάσταση αν αναλογιστούμε, ότι το φαινόμενο αυτό αποτελεί πρωτοτυπία της χώρας μας, που δεν απαντάται σε κανένα άλλο κράτος. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο, ότι οι κάτοχοι του τίτλου σπουδών των επισκεπτών υγείας και του αντίστοιχου επαγγελματικού τίτλου αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα επαγγελματικά τους προσόντα σε άλλο κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπαγόμενοι στις ρυθμίσεις της Οδηγίας 2013/55/ΕΕ, όπως ισχύουν.

Με άλλα λόγια, ενόψει της υπαρκτής πρωτοτυπίας, οι επισκέπτες υγείας προορίζονται μόνον για απασχόληση στην ημεδαπή, αφού ο τίτλος σπουδών τους δεν χαίρει οιασδήποτε αναγνώρισης στην αλλοδαπή. Αυτό μας οδηγεί στην σκέψη, ότι τελικώς μάλλον ιδιοτελή συμφέροντα συντεχνιακού χαρακτήρα συντηρούν στη ζωή τον συγκεκριμένο κλάδο, ο οποίος δύναται κάλλιστα να απορροφηθεί από τη Νοσηλευτική, από την οποία και προέρχεται.

Η ένταξη λοιπόν αυτού του τμήματος με το νέο όνομα «Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας» στο νεοπαγές Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, είναι προφανώς μια απόπειρα που δεν διαθέτει ακαδημαϊκά κίνητρα, ούτε έχει σκοπό την άρτια εκπαίδευση επιστημόνων και επαγγελματιών υγείας, αλλά αποτελεί προσπάθεια δημιουργίας ενός «κλαμπ» από ολιγάριθμη μερίδα καθηγητών, που αντιλαμβάνονται το ΠΑΔΑ όχι σαν χώρο μεταρρύθμισης, αλλά σαν ευκαιρία ενίσχυσης των προσωπικών συμφερόντων τους.

Ενόψει του συνόλου των παραπάνω παρατηρήσεων βασίμως υποστηρίζεται, ότι η πλέον ρεαλιστική και συνάμα ορθολογική λύση ευρίσκεται στην απορρόφηση του αντικειμένου των επισκεπτών υγείας από το αντικείμενο της Νοσηλευτικής, που είναι και ο φυσικός του χώρος.

Αναγκαστικώς, δε, η απορρόφηση αυτή οφείλει να ξεκινήσει από τον χώρο της εκπαίδευσης, με την κατάργηση της κατεύθυνσης των επισκεπτών υπό τον νέο τίτλο, προκειμένου να μην διαιωνίζεται η παραγωγή επαγγελματιών υγείας, στους οποίους θα απονέμονται περιορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα των νοσηλευτών.

Με βάση τα παραπάνω, παρακαλούμε να λάβετε υπόψη σας ότι η άσκηση της νοσηλευτικής στην κοινότητα, ανήκει παγκοσμίως κατ’ αποκλειστικότητα στους νοσηλευτές, ενώ ο τίτλος των «επισκεπτών» που χορηγείται σε προπτυχιακό επίπεδο στη χώρα μας, υπάρχει διεθνώς μόνον ως ειδικότητα της νοσηλευτικής (health visitors) σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

Εν κατακλείδι, θεωρούμε ότι ο θετικός αντίκτυπος που είχε η αναβάθμιση του ΑΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά σε Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, είναι άδικο να αμαυρωθεί από την εμμονή ορισμένων προσώπων να διαιωνίσουν μια στρεβλή κατάσταση που δημιουργήθηκε κατά τη δεκαετία του ΄80 με κριτήριο, όχι την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συνόλου και της δημόσιας υγείας, αλλά την κοντόφθαλμη και αντιπαραγωγική «εξυπηρέτηση» μιας μικρής ομάδας καθηγητών που εκμεταλλεύτηκαν την πολιτική συγκυρία και την εργώδη μετάβαση των Ανωτέρων Σχολών Νοσηλευτικής που ανήκαν στα νοσοκομεία, στα νεοσύστατα τότε ΤΕΙ, ιδρύοντας ένα θνησιγενές (όπως αποδεικνύεται πλέον) τμήμα που δεν υπάρχει πουθενά αλλού σε ολόκληρο τον κόσμο.

Με την βεβαιότητα της άμεσης αντίδρασής σας, παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε

Ο Πρόεδρος                     Ο Γεν. Γραμματέας

Δημήτριος Σκουτέλης       Αριστείδης Δάγλας