Εγκέφαλος σε «χειμερία νάρκη»

  • Iatropedia
Ένα καινοτόμο φάρμακο που θα μιμείται την κατάσταση στην οποία τίθεται ο εγκέφαλος των ζώων που πέφτουν σε χειμερία νάρκη ίσως να είναι το νέο όπλο στην μάχη κατά του Αλτσχάϊμερ

Στην χειμερία νάρκη, η θερμοκρασία του σώματος των ζώων πέφτει σε επικίνδυνα επίπεδα προκειμένου να διατηρήσει ενέργεια για τον μακρύ χειμώνα. Κανονικά αυτή η πτώση θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στον εγκέφαλο αλλά την άνοιξη τα ζώα ξυπνούν… μια χαρά και ανανεωμένα. Πρόσφατα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ ανακάλυψαν το ένζυμο RBM3, μια πρωτεΐνη που διατηρεί τα εγκεφαλικά κύτταρα κατά την διάρκεια της χειμερίας νάρκης, ελπίζοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα φάρμακο για την διατήρηση της μνήμης ασθενών με Αλτσχάϊμερ. Αφού βοηθά τα ζώα στην ανασύσταση των εγκεφαλικών τους κυττάρων που χάθηκαν κατά την χειμερία νάρκη, γιατί όχι και τους ανθρώπους; Λογικό, όχι όμως και απλό.

Σε πειράματα που έγιναν, οι ερευνητές έριξαν την θερμοκρασία ποντικιών στους 15,5 με 17,7ο C προσομοιάζοντας την θερμοκρασία που πέφτουν ορισμένα θηλαστικά τον χειμώνα και διεπίστωσαν ότι παρόλο που το ένζυμο βοήθησε υγιή ποντίκια να διατηρήσουν την λειτουργία του εγκεφάλου τους, στα ζώα με Αλτσχάϊμερ δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Το συγκεκριμένο ένζυμο υπάρχει στον άνθρωπο, ωστόσο, όπως συνέβη και στα πειραματόζωα, για αδιευκρίνιστους μέχρι στιγμής λόγους δεν φαίνεται να λειτουργεί σε πάσχοντες από Αλτσχάϊμερ.

Μπορεί η χειμερία νάρκη να θεωρείται κάτι σαν βαθύς ύπνος, στην πραγματικότητα η κατάσταση αυτή θυμίζει περισσότερο βαθεία κατάψυξη –όπως συμβαίνει στην κρυογονική, στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Αυτή η ιδιότυπη «κατάψυξη» είναι που συμβάλλει στην διατήρηση των εγκεφαλικών κυττάρων, εξηγούν οι επιστήμονες. Άλλωστε είναι γνωστό ότι οι χαμηλές θερμοκρασίες συμβάλλουν στην διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου καθώς συχνά οι γιατροί ψύχουν τους εγκεφάλους βρεφών που υπέστησαν στέρηση οξυγόνου στον τοκετό για προστασία από πιθανή βλάβη. Στην πράξη, το «πάγωμα» του εγκεφάλου ασθενών με Αλτσχάϊμερ δεν δείχνει πολύ ρεαλιστικό.

«Η ψύξη μπορεί να επιβραδύνει ή ακόμη και να αποτρέψει βλάβη στα κύτταρα του εγκεφάλου, αλλά πρακτικά η μείωση της θερμοκρασίας του σώματος είναι σπανίως εφικτή. Είναι δυσάρεστο και ενέχει κινδύνους, όπως η πνευμονία και η δημιουργία θρόμβων αίματος» σημειώνει η καθηγήτρια Τζιοβάνα Μαλλούτσι που ηγήθηκε της έρευνας. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η δημιουργία ενός φαρμάκου με δράση παρόμοια του RBM3 θα δώσει λύση στο πρόβλημα χωρίς την ανάγκη βαθείας κατάψυξης. «Όπως τα αντιφλεγμονώδη είναι προτιμότερα από τα κρύα λουτρά για να ρίξουμε μια υψηλή θερμοκρασία, θα πρέπει να βρούμε φάρμακα που να προκαλούν υποθερμία επιφέροντας τα αποτελέσματα της χειμερίας νάρκης» δηλώνουν.