Διαβητικό πόδι: Πείτε «όχι» στον ακρωτηριασμό με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία

Το διαβητικό πόδι αποτελεί μία από τις σοβαρότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη. Ωστόσο, με την έγκαιρη διάγνωση και τις σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις, ο ακρωτηριασμός μπορεί να προληφθεί.

Γράφει ο Δρ. Θεοδόσιος Μπίσδας*

Η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Τι είναι το διαβητικό πόδι;

Το διαβητικό πόδι είναι μια κατάσταση που επηρεάζει τα κάτω άκρα λόγω αγγειοπάθειας και νευροπάθειας. Αυτές οι επιπλοκές μειώνουν την αίσθηση στον πόνο και τη θερμοκρασία, διαταράσσουν την κυκλοφορία του αίματος και επιβραδύνουν την επούλωση των πληγών. Ως αποτέλεσμα, οι μικροτραυματισμοί μπορούν να εξελιχθούν σε σοβαρές λοιμώξεις, έλκη και γάγγραινα.

Πώς προκαλείται το διαβητικό πόδι;

Η χρόνια υπεργλυκαιμία προκαλεί βλάβες στα νεύρα (διαβητική νευροπάθεια) και στα αγγεία (αγγειοπάθεια). Αυτές οι αλλοιώσεις μειώνουν την αίσθηση στον πόνο και τη θερμοκρασία, ενώ περιορίζουν τη ροή του αίματος, καθιστώντας το πόδι ευάλωτο σε λοιμώξεις και τραυματισμούς.

Επίσης, η αλλαγή στη δομή των αρθρώσεων (πόδι Charcot) αυξάνει τον κίνδυνο ελκών και δυσμορφιών.

Πρώιμα συμπτώματα και αναγνώριση

Τα πρώτα σημάδια του διαβητικού ποδιού περιλαμβάνουν:

• Μούδιασμα, αίσθημα καψίματος και μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα και το πέλμα.
• Ξηρότητα, σκλήρυνση και ρωγμές στο δέρμα.
• Αλλοίωση στην υφή και το χρώμα των νυχιών.
• Μικρές πληγές που επουλώνονται αργά.
• Μελανιασμένο δάχτυλο, ένδειξη κακής κυκλοφορίας και πιθανής αρχόμενης γάγγραινας.

Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων είναι κρίσιμη για την αποτροπή σοβαρών επιπλοκών.

Πώς αντιμετωπίζεται το διαβητικό πόδι;

Η θεραπεία περιλαμβάνει:

• Ρύθμιση του σακχάρου: Σταθεροποίηση των επιπέδων γλυκόζης για αποφυγή περαιτέρω βλαβών.
• Καθημερινή φροντίδα των ποδιών: Έλεγχος για πληγές, φλεγμονές και αλλαγές στο δέρμα.
• Κατάλληλα υποδήματα: Χρήση ειδικών παπουτσιών και λευκών καλτσών που βοηθούν στον εντοπισμό τραυματισμών.
• Καθαρισμό και περιποίηση τραυμάτων: Εφαρμογή επιθεμάτων και αντισηπτικών.
• Αντιβιοτική αγωγή: Αντιμετώπιση λοιμώξεων πριν εξελιχθούν σε σοβαρότερες καταστάσεις.
• Αγγειοχειρουργική εκτίμηση: Αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος για την αποφυγή νέκρωσης.

Νέες τεχνολογίες και καινοτόμες θεραπείες

Η σύγχρονη Ιατρική διαθέτει προηγμένες τεχνικές που βελτιώνουν την αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού:

• Λέιζερ και υπερβαρικό οξυγόνο: Βελτιώνουν την αιμάτωση και την επούλωση των ιστών.
• Βιολογικά επιθέματα και αυξητικοί παράγοντες: Επιταχύνουν τη διαδικασία αναγέννησης του δέρματος.
• Έξυπνες συσκευές παρακολούθησης: Ανιχνεύουν αλλαγές στη θερμοκρασία και την πίεση του πέλματος, προλαμβάνοντας έλκη.
• Ενδαγγειακές τεχνικές επαναιμάτωσης: Συσκευές όπως αθηροτόμοι, laser και stents αποκαθιστούν τη ροή του αίματος, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί μετατροπή φλεβών σε αρτηρίες.

Πρόληψη και αποφυγή ακρωτηριασμού

Ο ακρωτηριασμός δεν είναι μονόδρομος. Η πρόληψη βασίζεται στους τακτικούς ελέγχους, τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου και την έγκαιρη θεραπεία. Επιπλέον, κάθε ασθενής με διαβητικό πόδι θα πρέπει να υποβάλλεται σε διαγνωστική αγγειογραφία των κάτω άκρων πριν τον ακρωτηριασμό.

Σε παραμελημένες περιπτώσεις, όπου έχει προκληθεί μη αναστρέψιμη βλάβη ή σε σηπτικό σοκ, ο ακρωτηριασμός μπορεί να είναι αναπόφευκτος. Ωστόσο, με σωστή πρόληψη και φροντίδα, αυτές οι καταστάσεις μπορούν να αποφευχθούν.

Τελικές σκέψεις

Το διαβητικό πόδι δεν αποτελεί πλέον καταδίκη. Με έγκαιρη διάγνωση, σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους και καινοτόμες τεχνολογίες, οι ασθενείς μπορούν να διατηρήσουν την κινητικότητά τους και να αποτρέψουν σοβαρές επιπλοκές. Πείτε «όχι» στον ακρωτηριασμό, ζητήστε μια δεύτερη γνώμη και πάνω απ’ όλα, φροντίστε τα πόδια σας με αγάπη και προσοχή.

Ο Δρ. Θεοδόσιος Μπίσδας είναι Διευθυντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Αν. Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής, Universitätsklinikum Münster.

Φωτογραφία: iStock