Νέα βασίλισσα η βιταμίνη Κ: Βρέθηκε ότι καταστέλλει τον κυτταρικό θάνατο – Τρομερή προοπτική λένε ερευνητές

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η βιταμίνη Κ στην εντελώς μειωμένη μορφή της λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό, αναστέλλοντας αποτελεσματικά τον φερροπτωτικό κυτταρικό θάνατο.

Η φερρόπτωση (ferroptosis) είναι ένας φυσικός τύπος κυτταρικού θανάτου όπου ο κυτταρικός σίδηρος παίζει σημαντικό ρόλο και χαρακτηρίζεται από την οξειδωτική διάσπαση των κυτταρικών μεμβρανών.

Επιπλέον, οι ερευνητές αναγνώρισαν το FSP1 ως το μη ευαίσθητο στη βαρφαρίνη ένζυμο, που μειώνει τη βιταμίνη Κ, και η ταυτότητα του οποίου παρέμενε άγνωστη για περισσότερο από μισό αιώνα.

Τα τελευταία χρόνια, η φερρόπτωση έχει συνδεθεί με μια σειρά από ασθένειες, συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Αλτσχάιμερ και της οξείας βλάβης οργάνων. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης υποστηρίζουν την ιδέα ότι η θεραπεία με βιταμίνη Κ μπορεί να είναι ένας νέος, αποτελεσματικός τρόπος για τη θεραπεία διαφόρων διαταραχών που σχετίζονται με τη φερρόπτωση.

Η βιταμίνη Κ είναι ένας ισχυρός καταστολέας της φερρόπτωσης

Δεδομένου ότι η πρόληψη της φερρόπτωσης θεωρείται μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για τη θεραπεία πολλών εκφυλιστικών ασθενειών, νέοι μηχανισμοί και ενώσεις που ρυθμίζουν τη φερρόπτωση διερευνώνται εκτενώς. Για τον εντοπισμό αυτών των νέων μορίων, μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον δρ. Eikan Mishima και τον δρ. Marcus Conrad, και οι δύο από το Ινστιτούτο Μεταβολισμού και Κυτταρικού Θανάτου στο Helmholtz Munich, μαζί με συνεργάτες από το πανεπιστήμιο Tohoku (Ιαπωνία), το πανεπιστήμιο της Οττάβα (Καναδάς) και το Τεχνικό πανεπιστήμιο της Δρέσδης (Γερμανία), μελέτησαν συστηματικά μια σειρά από βιταμίνες που απαντώνται στη φύση, καθώς και τα παράγωγά τους. Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους δημοσιεύθηκαν στο Nature.

“Παραδόξως, εντοπίσαμε ότι η βιταμίνη Κ, συμπεριλαμβανομένης της φυλλοκινόνης (βιταμίνη Κ1) και της μενακινόνης-4 (βιταμίνη Κ2), είναι σε θέση να σώσει αποτελεσματικά κύτταρα και ιστούς από το να υποστούν φερρόπτωση”, εξήγησε ο δρ. Eikan Mishima, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

Το περιζήτητο ένζυμο μείωσης της βιταμίνης Κ FSP1

Το 2019 μια ομάδα ερευνητών γύρω από τον δρ.Marcus Conrad αναγνώρισε ένα ένζυμο ως νέο και ισχυρό αναστολέα της φερρόπτωσης: κατασταλτική πρωτεΐνη φερρόπτωσης-1 (ferroptosis suppressor protein-1, ή αλλιώς FSP1). Οι ερευνητές ανακάλυψαν τώρα ότι η εντελώς μειωμένη μορφή της βιταμίνης Κ (βιταμίνη Κ υδροκινόνη) είναι ένα ισχυρό λιπόφιλο αντιοξειδωτικό που καταστέλλει τη φερρόπτωση παγιδεύοντας ρίζες οξυγόνου στις λιπιδικές διπλές στοιβάδες.

Επιπλέον, ανακάλυψαν ότι το FSP1 είναι το ένζυμο που μετατρέπει αποτελεσματικά τη βιταμίνη Κ σε βιταμίνη Κ υδροκινόνη, με αποτέλεσμα έναν νέο μη κανονικό κύκλο βιταμίνης Κ. Επειδή η βιταμίνη Κ είναι σημαντική στην πήξη του αίματος, οι επιστήμονες προσδιόρισαν περαιτέρω ότι το FSP1 είναι υπεύθυνο για μια οδό μείωσης της βιταμίνης Κ που είναι ανθεκτική στη βαρφαρίνη, ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα αντιπηκτικά.

Επανάσταση στην κατανόηση του μεταβολισμού της βιταμίνης Κ

Η αποκάλυψη της ταυτότητας αυτού του ενζύμου έλυσε τον τελευταίο γρίφο του μεταβολισμού της βιταμίνης Κ στην πήξη του αίματος και διευκρίνισε τον μοριακό μηχανισμό του γιατί η βιταμίνη Κ αποτελεί το αντίδοτο για υπερβολική δόση βαρφαρίνης. “Τα αποτελέσματά μας, επομένως, συνδέουν τους δύο κόσμους της έρευνας για τη φερρόπτωση και τη βιολογία της βιταμίνης Κ. Θα χρησιμεύσουν ως το σκαλοπάτι για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών στρατηγικών για ασθένειες στις οποίες έχει εμπλακεί η φερρόπτωση”, τόνισε ο δρ. Conrad.

Επιπλέον, δεδομένου ότι η φερρόπτωση πιθανότατα αποτελεί έναν από τους παλαιότερους τύπους κυτταρικού θανάτου, οι ερευνητές υποθέτουν ότι μπορεί να είναι ένας από τους αρχαιότερους τύπους φυσικών αντιοξειδωτικών. “Έτσι, αναμένεται να αποκαλυφθούν νέες πτυχές του ρόλου της βιταμίνης Κ σε όλη την εξέλιξη της ζωής”, εξήγησε ο δρ. Conrad.

Διαβάστε επίσης: Βιταμίνη Κ: Όλες οι χρήσεις, παρενέργειες, προφυλάξεις και η σωστή δοσολογία

Τροφές με βιταμίνη Κ

Η βιταμίνη Κ βρίσκεται σε μια ποικιλία τροφίμων. Οι ακόλουθες τροφές περιέχουν ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα βιταμίνης Κ:

Πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Αν και πολλά είδη πράσινων λαχανικών περιέχουν υψηλά επίπεδα βιταμίνης Κ, είναι ιδιαίτερα εμφανής στα πράσινα φυλλώδη, όπως μαρούλι και μπρόκολο. Αν τα βράσετε απευθείας από κατεψυγμένα, μισό φλιτζάνι περιέχει το 442% της συνιστώμενης ημερήσιας αξίας.

Γογγύλια

Ενώ τα γογγύλια προσφέρουν μια ποικιλία από οφέλη για την υγεία, τα χόρτα τους αξίζουν επίσης να τα φάτε. Βρασμένα μετά από κατάψυξη τα γογγύλια μπορούν να αποδώσουν 426 μικρογραμμάρια σε μόλις μισό φλιτζάνι. Τα γογγύλια μπορούν επίσης να καταναλωθούν ωμά, σοταρισμένα ή κοκκινιστά.

Σπανάκι

Αν ψάχνετε για έναν εύκολο τρόπο για να αυξήσετε την πρόσληψη βιταμίνης Κ, προσθέστε λίγο σπανάκι στην σαλάτα, το σάντουιτς ή το smoothie σας. Ένα φλιτζάνι σπανάκι παρέχει περισσότερη από τη συνιστώμενη συνολική ποσότητα βιταμίνης Κ που χρειάζεστε την ημέρα.

Λάχανο

Θεωρείται ευρέως ως υπερτροφή και όχι άδικα. Το ωμό λάχανο περιέχει 176 μικρογραμμάρια βιταμίνης Κ ανά μερίδα ενός φλιτζανιού. Το λάχανο είναι επίσης πλούσιο σε βιταμίνη Α και βιταμίνη C, καθώς και σε ασβέστιο, κάλιο και πολλά άλλα σημαντικά θρεπτικά συστατικά.

Χυμός καρότου

Αν και ο χυμός καρότου είναι περισσότερο γνωστός ως πηγή βήτα-καροτίνης, παρέχει επίσης μια εντυπωσιακή ποσότητα βιταμίνης Κ. Για καλύτερη πρόσληψη βιταμίνης Κ προσθέστε χυμό καρότου και σπανάκι σε ένα smoothie.

Σογιέλαιο

Το σογιέλαιο είναι πολύ καλή πηγή βιταμίνης Κ. Προσφέρει πάνω από το ένα πέμπτο της συνιστώμενης ημερήσιας αξίας με μία μόνο κουταλιά της σούπας. Για έξτρα δόση της βιταμίνης, χρησιμοποιήστε σογιέλαιο για να δημιουργήσετε ένα ντρέσινγκ για σπανάκι, λάχανο ή άλλα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Κρέας οργάνων

Η μενακινόνη (βιταμίνη Κ2) βρίσκεται κυρίως σε ζωικά προϊόντα. Το κρέας οργάνων μπορεί να είναι μια ιδιαίτερα πλούσια πηγή αυτής της θρεπτικής ουσίας.

Πηγές: https://www.webmd.com, https://scitechdaily.com

φωτό: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Βιταμίνη Β12: Πηγές, οφέλη και συμπτώματα ανεπάρκειας

Εννέα πηγές βιταμίνης C για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας

Γιατί χρειάζεστε βιταμίνη D3: Σε ποιες τροφές υπάρχει

Σαφώς λιγότερα καρδιακά επεισόδια όσοι παίρνουν αρκετή από αυτήν τη βιταμίνη: Σε ποιες τροφές υπάρχει