Νέα έρευνα: Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου

  • Ρούλα Τσουλέα
τρόφιμα
Η συσχέτιση αφορά 34 μορφές καρκίνου. Ποιες είναι συχνότερες με την καθημερινή, αυξημένη κατανάλωση

Νέα ευρήματα ότι τα πολλά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα βλάπτουν σοβαρά την υγεία αποκαλύπτει μία νέα μελέτη, που έδειξε ότι η υπερκατανάλωσή τους αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως και θανάτου από καρκίνο.

Μάλιστα η συσχέτιση είναι δοσοεξαρτώμενη, δηλαδή όσο περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα τρώει κάποιος, τόσο περισσότερο κινδυνεύει.

Προγενέστερες μελέτες τα έχουν συσχετίσει και με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως παχυσαρκίας, εμφράγματος, εγκεφαλικού και τύπου 2 διαβήτη.

Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνήθως περιέχουν συστατικά που σπανίως χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μαγειρική (π.χ. υδρογονωμένα έλαια, σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη) ή πρόσθετα που βελτιώνουν τη γεύση ή την εμφάνισή τους (π.χ. ενισχυτικά γεύσης, χρωστικές, γαλακτωματοποιητές, γλυκαντικά, διογκωτικά, ανθρακικά κ.λπ.).

Χαρακτηριστικά παραδείγματα, αναφέρει το CNN, είναι μεταξύ πολλών άλλων:

  • Προσυσκευασμένες σούπες και έτοιμες σάλτσες
  • Κατεψυγμένες πίτσες και έτοιμα φαγητά
  • Χοτ ντογκ και λουκάνικα
  • Τηγανητές πατάτες και αναψυκτικά
  • Προϊόντα άρτου (μπισκότα, κέικ) του εμπορίου
  • Καραμέλες και ντόνατς
  • Γρανίτες και πολλά παγωτά

«Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα παράγονται με συστατικά βιομηχανικής προέλευσης. Συχνά περιέχουν πρόσθετα τροφίμων που βελτιώνουν το χρώμα, τη γεύση, τη συνοχή, την υφή ή παρατείνουν τη διάρκεια ζωής τους», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Kiara Chang, από το Εθνικό Ίδρυμα Έρευνας Υγείας & Φροντίδας στο Imperial College του Λονδίνου (ICL).

Όπως εξήγησε, ο ανθρώπινος οργανισμός δεν αντιδρά με τον ίδιο τρόπο όταν καταναλώνει τέτοιου είδους τροφή και φρέσκα ή ελάχιστης επεξεργασίας φαγητά. Επιπλέον, όσοι λατρεύουν τα κάθε είδους πρόχειρα φαγητά, που κατά γενική ομολογία είναι πεντανόστιμα, έχουν την τάση να πίνουν περισσότερα αναψυκτικά και να τρώνε λιγότερα φρέσκα προϊόντα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα ψάρια.

Η νέα μελέτη

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση eClinicalMedicine. Βασίσθηκε στην ανάλυση δεδομένων από 197.426 εθελοντές, ηλικίας 40 έως 69 ετών κατά την έναρξή της.

Όλοι τους συμπλήρωναν αναλυτικά ερωτηματολόγια διατροφής από το 2009 έως το 2012. Οι ερευνητές τους παρακολούθησαν έως τον Ιανουάριο 2021, εξετάζοντας την κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων σε συνάρτηση με 34 διαφορετικές μορφές καρκίνου.

Η ποσότητα των τροφίμων αυτών που έτρωγαν οι εθελοντές κυμαινόταν από το 9,1% έως το 41,4% των ημερήσιων θερμίδων τους.

Στη διάρκεια 10 ετών παρακολούθησης, κατά μέσον όρο, 15.921 από τους εθελοντές εκδήλωσαν καρκίνο. Έχασαν επίσης τη ζωή τους από τη νόσο 4.009 άτομα.

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσο περισσότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα έτρωγαν οι εθελοντές, τόσο αυξανόταν ο κίνδυνος καρκίνου. Ειδικότερα, κάθε αύξηση της κατανάλωσής τους κατά 10% σχετιζόταν με αύξηση:

  • Κατά 2% στις πιθανότητες αναπτύξεως οποιασδήποτε μορφής καρκίνου
  • Κατά 19% στις πιθανότητες αναπτύξεως καρκίνου των ωοθηκών

Επιπλέον, σε σύγκριση με τους εθελοντές που έτρωγαν τα λιγότερα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, όσοι κατανάλωναν τα περισσότερα είχαν:

  • 7% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν οποιαδήποτε μορφή καρκίνου
  • 25% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο του πνεύμονα
  • 52% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρκίνο του εγκεφάλου

Αυξημένη συσχέτιση υπήρχε και με τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνου. Με κάθε αύξηση κατά 10% στην κατανάλωσή τους, ο κίνδυνος θανάτου αυξανόταν:

  • Κατά 6% από οποιαδήποτε μορφή καρκίνου
  • Κατά 30% από καρκίνο των ωοθηκών
  • Κατά 16% από καρκίνο του μαστού

Οι συσχετίσεις αυτές παρέμεναν ισχυρές, ακόμα και όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως κάπνισμα, φυσική δραστηριότητα κ.λπ. Δεν παύουν όμως να είναι συσχετίσεις και να μην αποδεικνύουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος, σημειώνουν οι επιστήμονες στο άρθρο τους.

«Τα ευρήματα αυτά προστίθενται σε εκείνα που υποδηλώνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων πιθανώς επηρεάζει αρνητικά την υγεία και τον κίνδυνο καρκίνου», τόνισε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Eszter Vamos, λέκτορας στη Σχολή Δημοσίας Υγείας του ICL.

Φωτογραφία: iStock