Εκκολπώματα εντέρου: Τι να τρώτε και τι να αποφεύγετε όταν έχουν έξαρση και τι στην ύφεση

Η εκκολπωματική νόσος είναι μία διαταραχή κατά την οποία δημιουργούνται διογκώσεις που μοιάζουν με μικρούς ασκούς (σακουλάκια), σε αδύναμα σημεία του τοιχώματος του παχέος εντέρου. Οι διογκώσεις αυτές ονομάζονται εκκολπώματα και στους περισσότερους ανθρώπους δεν προκαλούν συμπτώματα.

Μερικές φορές, όμως, αναπτύσσεται φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα) που προκαλεί πόνο κάτω αριστερά στην κοιλιά και ενδεχομένως ναυτία, έμετο κ.λπ.

Τα εκκολπώματα είναι πολύ συχνά, ιδίως στη μέση και την τρίτη ηλικία. Το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Διαβήτη & Πεπτικών & Νεφρικών Νόσων (NIDDK)  αναφέρει πως πάσχει περισσότερο από το 30% των ατόμων ηλικίας 50-59 ετών. Το αντίστοιχο ποσοστό στις ηλικίες άνω των 80 ετών υπερβαίνει το 70%.

Αν έχετε εκκολπώματα, πρέπει να προσέχετε τη διατροφή σας για να αποφεύγετε τις φλεγμονές και τις επιπλοκές τους, όπως η αιμορραγία. Ο κλινικός διαιτολόγος-βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος στο Λαϊκό Νοσοκομείο της Αθήνας, εξηγεί τι μπορείτε να κάνετε για μακροχρόνια διαιτητική αντιμετώπιση της εκκολπωμάτωσης (φάση ύφεσης), αλλά και τι όταν έχετε εκκολπωματίτιδα (φάση έξαρσης).

Όταν τα εκκολπώματα βρίσκονται σε φάση ύφεσης

Για την μακροχρόνια αντιμετώπιση της εκκολπωματικής νόσου και για να αποφύγετε τη φλεγμονή των εκκολπωμάτων, πρέπει να αποφεύγετε όλους τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους και τα κουκούτσια. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θα αποφεύγετε:

• Αγγούρι, ντομάτα, μελιτζάνα, πράσινες και κόκκινες πιπεριές, μπάμιες
• Φράουλες, ακτινίδια, τα κουκούτσια από σταφύλι και καρπούζι
• Το πολύσπορο ψωμί
• Μαρμελάδες με σπόρους, γλυκά με ξηρούς καρπούς ή σπόρους, πίτες και κέικ με ξηρούς καρπούς ή σπόρους

Για να αποφύγετε τα προβλήματα με τα εκκολπώματα, πρέπει επίσης να μειώσετε το λίπος ζωικής προελεύσεως. Αυτό βρίσκεται:

• Στο κρέας
• Στην πέτσα των πουλερικών
• Στο βούτυρο
• Στα λιπαρά τυριά
• Στα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα
• Στα αυγά

Περιορίστε επίσης το αλάτι, τον καφέ και τα αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη. Αντιθέτως, πρέπει να τρώτε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως:

• Φρέσκα φρούτα, χωρίς την φλούδα
• Φρέσκα λαχανικά
•  Ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, αρακά

Απαραίτητο είναι ακόμα να αυξήσετε τη σωματική άσκηση. Μελέτες έχουν δείξει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος. Τα εκκολπώματα είναι συχνότερα στους ανθρώπους που διάγουν καθιστική ζωή. Φροντίστε λοιπόν να εντάξετε τουλάχιστον 30 λεπτά (συνεχόμενα ή σπαστά) έντονο περπάτημα στο καθημερινό σας πρόγραμμα.

Απαραίτητο είναι επίσης να πίνετε αρκετά υγρά στη διάρκεια της ημέρας (περίπου 8-10 ποτήρια).

Όταν τα εκκολπώματα βρίσκονται σε φάση έξαρσης

Στην οξεία φάση της εκκολπωματίτιδας είναι απαραίτητη μία δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Τα τρόφιμα που επιτρέπονται είναι τα εξής:

• Από την ομάδα των λαχανικών: Χυμοί λαχανικών. Το μαρούλι, το κρεμμύδι, τα μανιτάρια περιέχουν λιγότερες φυτικές ίνες από άλλα λαχανικά. Επιλέξτε κάποια από τα παραπάνω λαχανικά ή βραστά καρότα και κολοκύθια.
• Από την ομάδα των φρούτων: Σουρωμένοι χυμοί φρούτων, κομπόστες ή ψητά φρούτα.
• Από την ομάδα ψωμιού/δημητριακών: Επιλέξτε άσπρο ψωμί, άσπρες φρυγανιές και ρύζι, λευκά ζυμαρικά, ξεφλουδισμένες πατάτες
• Από την ομάδα των κρεάτων: Κοτόπουλο, ψάρι, κόκκινα κρέατα (καλά  βρασμένα)
• Από την ομάδα των γαλακτοκομικών: Το γάλα και το γιαούρτι μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστα συμπτώματα σε περιόδους εξάρσεων νοσημάτων του γαστρεντερικού. Περιοριστείτε σε 2 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα.

Όταν περάσει η οξεία φάση από τη φλεγμονή στα εκκολπώματα, αρχίστε να αυξάνετε σταδιακά την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες, όπως:

•  Φρέσκα φρούτα χωρίς την φλούδα (μήλο, αχλάδι, μπανάνα, ροδάκινο κ.ά.)
•  Φρέσκα λαχανικά, όπως μπρόκολο, λάχανο, σπανάκι, καρότο, κολοκύθι, χόρτα, κουνουπίδι
•   Ψωμί, μπισκότα και δημητριακά ολικής αλέσεως. Καστανό ρύζι, όσπρια, αρακά.

Να αποφεύγετε όμως την κατανάλωση τροφών που δεν πέπτονται και που μπορεί να εισέλθουν στα εκκολπώματα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

• Οι φλούδες
• Οι σπόροι φρούτων και λαχανικών
• Τα κουκούτσια φρούτων και λαχανικών

Φωτογραφία: iStock