Η κλιματική κρίση δεν καίει μόνο τα δάση και τις πόλεις, αλλά «καίει» και τον εγκέφαλο μας. Δύο νέες μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο The Lancet Neurology και το Nature Reviews Neurology, καταγράφουν πώς η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσει σοβαρές νευρολογικές διαταραχές, επηρεάζοντας άμεσα τη λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η θερμότητα δεν «χτυπά» μόνο την καρδιά και το αναπνευστικό. Το κεντρικό νευρικό σύστημα, και ιδιαίτερα ο εγκέφαλος, είναι εξαιρετικά ευάλωτο σε μεταβολές της θερμοκρασίας. Η υπερθερμία μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονώδη αντίδραση, οίδημα του εγκεφάλου, δυσλειτουργία του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και, σε ακραίες περιπτώσεις, μόνιμη βλάβη.
Συγκεκριμένα, όπως εξηγούν στη μελέτη τους οι επιστήμονες, ο εγκέφαλος και ζέστη δημιουργούν ουσιαστικά ένα “ανοικτό κύκλωμα”, το οποίο επηρεάζει ολόκληρο των οργανισμό: αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, υπερθερμία, όλα αυτά δημιουργούν το τέλειο περιβάλλον για την πρόκληση επιληπτικών κρίσεων ή γνωστικής κατάρρευσης.
Δείτε επίσης: Πως ο καύσωνας επηρεάζει τον εγκέφαλο: Οι ασθένειες που επιδεινώνονται με τη ζέστη
Όταν το θερμόμετρο ξεπερνά τους 40 °C
Όταν η θερμοκρασία του σώματος ή του εγκεφάλου ξεπερνά τους 40 °C, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για εγκεφαλική καταστροφή, επιληπτικές κρίσεις, σύγχυση, παραισθήσεις, ακόμη και κώμα και μάλιστα με υψηλή πιθανότητα θνησιμότητας, έπειτα από θερμοπληξία.
Οι αυξημένες θερμοκρασίες διαταράσσουν και τη συμπεριφορά: η σύγχυση, η ευερεθιστότητα, το παραλήρημα και οι ψευδαισθήσεις είναι κάποιες από τις σοβαρές συνέπειες της ζέστης.
Οι τρεις κύριοι κίνδυνοι, είναι οι εξής:
- Μεταβολές στη συμπεριφορά και γνωστική δυσλειτουργία: Η υπερθέρμανση μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης, αυξάνει την ευερεθιστότητα και οδηγεί σε λήψη κακών αποφάσεων.
- Επιληπτικές κρίσεις: Η απορρύθμιση της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου μπορεί να πυροδοτήσει κρίσεις, ειδικά σε άτομα με προϋπάρχουσα ευαισθησία.
- Εγκεφαλικά επεισόδια: Η αφυδάτωση και η αύξηση του ιξώδους του αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο θρόμβωσης και αιμορραγίας.
Καύσωνας και εγκέφαλος: Μέτρα προστασίας
Η ερευνητική ομάδα υπογραμμίζει ότι τα ευάλωτα πληθυσμιακά γκρουπ, δηλαδή οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με καρδιοπάθειες ή/και νευρολογικά νοσήματα, αλλά και τα παιδιά, χρειάζονται ιδιαίτερη προστασία.
Σύμφωνα με τις επιστημονικές οδηγίες, οι παραπάνω ομάδες απαιτείται να φροντίσουν για τα εξής:
- Παραμονή σε δροσερό περιβάλλον, με χρήση ανεμιστήρα ή κλιματιστικού
- Συνεχής ενυδάτωση – αποφυγή αλκοόλ και καφεΐνης
- Αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας τις θερμές ώρες
- Προσοχή στα πρώιμα συμπτώματα θερμικής καταπόνησης: πονοκέφαλος, σύγχυση, ζάλη, ναυτία
Σε περίπτωση κρίσης ή συμπτωμάτων εγκεφαλικού, άμεση κλήση στο 166.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι με την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής, τέτοιες νευρολογικές επιπτώσεις θα γίνονται όλο και συχνότερες.
«Η ζέστη δεν είναι απλώς δυσάρεστη, είναι τοξική για τον εγκέφαλο» δηλώνουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς, τονίζοντας ότι η πρόληψη είναι το μόνο ισχυρό μας όπλο.
Φωτογραφία: iStock