Είναι μία σκηνή συνηθισμένη για πολλούς ανθρώπους. Είναι καλοκαίρι, ο ήλιος καίει στον ουρανό και στο τέλος της ημέρας οι αστράγαλοι και τα πόδια σας είναι πρησμένα και ασφυκτιούν μέσα στα παπούτσια σας.
Τα πρησμένα πόδια στη ζέστη είναι ένα συχνό φαινόμενο, ιδίως σε ορισμένες ομάδες του πληθυσμού (π.χ. στις γυναίκες). Το οίδημα λόγω ζέστης, όπως λέγεται η κατάσταση, συνήθως υποχωρεί μόνο του. Μερικές φορές, όμως, αποτελεί ένδειξη υποκείμενου προβλήματος.
Όπως εξηγούν ειδικοί από το Αγγειακό Ινστιτούτο του Τέξας, το οίδημα λόγω ζέστης οφείλεται στην διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, που συμβαίνει για να μπορέσει ο οργανισμός να αποβάλλει θερμότητα και να δροσιστεί.
Η αγγειοδιαστολή έχει ως αποτέλεσμα διαφυγή υγρού στους παρακείμενους ιστούς. Το υγρό αυτό συσσωρεύεται, οδηγώντας στο οίδημα (πρήξιμο). Το φαινόμενο αυτό εμφανίζεται συνηθέστερα στα πόδια και τους αστραγάλους επειδή:
- Η βαρύτητα έλκει τα υγρά του σώματος προς τα κάτω. Επομένως είναι πιθανότερο να συσσωρευθούν στα κάτω άκρα
- Οι φλέβες των ποδιών μπορεί να δυσκολεύονται περισσότερο να ωθήσουν το αίμα πίσω στην καρδιά.
Ρόλο παίζουν επίσης η παρατεταμένη ακινησία ή η ορθοστασία στη ζέστη, αναφέρει η ποδίατρος Dr. Emily Haworth, από το βρετανικό Βασιλικό Κολλέγιο Ποδιατρικής (RCP). Και τα δύο εντείνουν τις επιδράσεις της βαρύτητας, ενώ το φλεβικό σύστημα λειτουργεί καλύτερα όταν κινούμαστε παρά όταν είμαστε ακίνητοι.
Ποιοι είναι πιθανότερο να τα παρουσιάσουν
Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να παρουσιάσει οίδημα στα πόδια του λόγω της ζέστης, μερικές πληθυσμιακές ομάδες είναι, όπως προαναφέρθηκε, πιο ευάλωτες. Σε αυτές ανήκουν:
- Οι μεσήλικες και ηλικιωμένοι (ηλικίες άνω των 50 ετών), διότι συχνά είναι λιγότερο δραστήριοι και περνούν περισσότερο χρόνο καθισμένοι
- Οι έγκυοι, λόγω της αυξημένης κατακράτησης υγρών και της πίεσης στις φλέβες τους
- Οι πάσχοντες από προβλήματα του κυκλοφορικού (π.χ. φτωχή κυκλοφορία του αίματος, φλεβική ανεπάρκεια, κιρσούς) ή προγενέστερους τραυματισμούς
- Οι γυναίκες που περνάνε κλιμακτήριο, εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών που αυτή επιφέρει
- Όσοι πάσχουν από κινητικά προβλήματα, τα οποία επηρεάζουν την ικανότητα βάδισης
- Οι άνθρωποι με πολλά περιττά κιλά (υπέρβαροι ή παχύσαρκοι)
- Όσοι κάθονται ή στέκονται επί ώρες στη ζέστη
- Οι πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα της καρδιάς, των νεφρών ή του θυρεοειδούς
- Όσοι λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα (π.χ. στεροειδή, αναστολείς διαύλων ασβεστίου)
Ακόμα και τα παπούτσια που φοράμε μπορεί να παίξουν ρόλο. «Οι σαγιονάρες μπορεί να επιδεινώσει το οίδημα στα πόδια, επειδή αλλοιώνουν τον διασκελισμό μας», λέει η Dr. Haworth. «Πιανόμαστε με τα δάχτυλα των ποδιών, αντί να περπατάμε φυσιολογικά. Ένα σανδάλι με λουράκι γύρω από τον αστράγαλο είναι πολύ προτιμότερο».
Τι μπορείτε να κάνετε
Για να μειώσετε το πρήξιμο στα πόδια σας λόγω της ζέστης, η Dr. Haworth συνιστά τα εξής:
- Να κινείστε όσο το δυνατόν περισσότερο. Αποφύγετε την πολύωρη ακινησία και ορθοστασία
- Να κάνετε ασκήσεις των αστραγάλων για να διατηρείτε την ροή του αίματος
- Να βάζετε τα πόδια σας πιο ψηλά από το ύψος των ισχίων σας, για 15-20 λεπτά, μερικές φορές την ημέρα
- Να δροσίζετε τα πόδια σας, με νερό (χωρίς πάγο) ή ανεμιστήρα
- Να πίνετε άφθονα υγρά
- Να αποφεύγετε τα αλμυρά σνακ
- Να φοράτε κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης (συμβουλευθείτε πρώτα τον γιατρό σας)
- Να φοράτε παπούτσια που στηρίζουν τα πόδια ή σανδάλια με προσαρμοσμένα λουράκια
Πότε να πάτε στον γιατρό
Αν και συνήθως το οίδημα στα πόδια λόγω της ζέστης είναι αβλαβές, ορισμένες ενδείξεις πρέπει να αξιολογούνται οπωσδήποτε από τον γιατρό σας, τονίζει η Dr. Jennifer Cluett, επίκουρη καθηγήτρια Εσωτερικής Παθολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Αυτές είναι:
- Πρήξιμο (οίδημα) μόνο στο ένα πόδι ή πιο έντονο στο ένα πόδι. Το ασύμμετρο πρήξιμο αποτελεί συχνά προειδοποιητική ένδειξη υποκείμενου προβλήματος. Μπορεί, λ.χ., να υπάρχει μία λοίμωξη, θρόμβος αίματος ή τραύμα.
- Απότομη αλλαγή στην εμφάνιση του οιδήματος. Αν το πρήξιμο στα πόδια σας εκδηλωθεί ξαφνικά ή είναι διαφορετικό απ’ ό,τι συνήθως, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
- Το οίδημα συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως κοκκίνισμα και πόνο, πυρετό, δύσπνοια, πίεση ή πόνο στο στήθος.
- Επίμονο οίδημα που δεν υποχωρεί μετά τον βραδινό ύπνο
«Το οίδημα στα πόδια από την ζέστη συνήθως υποχωρεί μετά την βραδινή κατάκλιση και αργότερα επανεμφανίζεται. Αν παραμείνει το ίδιο ή είναι χειρότερο το επόμενο πρωί, είναι κάτι που πρέπει να ελεγχθεί», συνηγορεί η Dr. Haworth.
Φωτογραφία: iStock