Iatropedia

Μηλόξιδο: Ισχύουν όσα λέγονται για τα οφέλη του και πόσο ασφαλές είναι;

Apple cider vinegar and fresh red apples.

Τα πιθανά οφέλη, οι κίνδυνοι και τι συμβουλεύουν οι ειδικοί

Στο TikTok, ένας άντρας ανακατεύει μια κουταλιά της σούπας μηλόξιδο σε μία κούπα νερό, το πίνει και μετά τρώει δύο φέτες πίτσα. Στη συνέχεια, κάνει τεστ σακχάρου στο αίμα του. «Αυτά είναι τα καλύτερα αποτελέσματα από όλα», λέει, δείχνοντας μια πολύ μικρότερη αύξηση στην καμπύλη του σακχάρου από εκείνη που υπήρχε όταν έτρωγε την πίτσα χωρίς ξίδι.

Σε άλλες αναρτήσεις, οι χρήστες του TikTok ενθουσιάζονται για την αξιοσημείωτη ικανότητα του μηλόξιδου να τους βοηθά να χάσουν βάρος, να ηρεμήσουν το στομάχι τους και -όταν το εφάρμοζαν στο δέρμα- να απαλλάσσει από ακμή και έκζεμα.

Το μηλόξιδο χρησιμοποιείται ως σπιτική θεραπεία για τις πληγές, τον βήχα και τον πόνο στο στομάχι εδώ και χιλιάδες χρόνια, λέει η Carol Johnston, καθηγήτρια διατροφής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα.

Όμως, πολλοί ισχυρισμοί για τα οφέλη του δεν έχουν ερευνηθεί καθόλου.

Τι γνωρίζουμε για το μηλόξιδο

Πώς μπορεί να ωφελήσει την υγεία;

Το μηλόξιδο παρασκευάζεται με ζύμωση, κατά την οποία η μαγιά και τα βακτήρια μετατρέπουν τους υδατάνθρακες πρώτα σε αλκοόλ και μετά σε οξικό οξύ, το οποίο δίνει στο ξίδι την πικάντικη γεύση και οσμή του και, ενδεχομένως, τα οφέλη για την υγεία, λέει η Δρ Johnston.

Το ξίδι που παρασκευάζεται από μήλα και άλλα φρούτα περιέχει επίσης ενώσεις που ονομάζονται πολυφαινόλες, οι οποίες έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να συμβάλλουν στα πιθανά οφέλη για την υγεία, προσθέτει ο Chris Damman, αναπληρωτής καθηγητής γαστρεντερολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

Τι δείχνει η έρευνα

Διαχείριση σακχάρου

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Δρ Johnston, η οποία μελετούσε πώς ορισμένες δίαιτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, βρήκε μια μελέτη του 1988 που έδειχνε ότι το οξικό οξύ μπορούσε να μειώσει τις αιχμές του σακχάρου στο αίμα σε αρουραίους αφού τους δόθηκε διάλυμα αμύλου.

Αποφάσισε να το δοκιμάσει σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Έκτοτε, η Δρ Johnston και άλλοι ερευνητές βρήκαν σε μικρές περιορισμένες μελέτες ότι η κατανάλωση μιας με δύο κουταλιές της σούπας μηλόξιδου ή άλλων τύπων ξιδιού αναμεμειγμένες με νερό αμέσως πριν από γεύματα υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες είχαν ως αποτέλεσμα μικρότερες απότομες αυξήσεις του σακχάρου στο αίμα.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το ξίδι μπορεί να επιβραδύνει την κίνηση της τροφής μέσω του πεπτικού σωλήνα και να παρεμβαίνει σε ορισμένα ένζυμα που διασπούν τους υδατάνθρακες σε απλά σάκχαρα, με αποτέλεσμα μικρότερες απότομες αυξήσεις του σακχάρου.

Όμως χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να αποδειχθεί ότι το μηλόξιδο είναι ασφαλές και ωφέλιμο για μακροχρόνια χρήση, λέει ο Paul Gill, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Monash στην Αυστραλία.

Απώλεια βάρους

Αρκετές μικρές, βραχυπρόθεσμες μελέτες σε ενήλικες που είχαν ταξινομηθεί ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι έχουν βρει συσχετίσεις μεταξύ του μηλόξιδου και της απώλειας βάρους.

Σε μελέτη του 2009 σε 155 ενήλικες στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι έπιναν δύο κουταλιές της σούπας μηλόξιδο σε νερό κάθε μέρα για τρεις μήνες έχασαν περίπου 1,8 κιλά. Και σε μια δοκιμή του 2024 σε 120 άτομα ηλικίας 12 έως 25 ετών στον Λίβανο, οι ερευνητές ανέφεραν ότι όσοι έπαιρναν μια κουταλιά της σούπας μηλόξιδο με νερό κάθε πρωί για τρεις μήνες έχασαν κατά μέσο όρο 6,8 κιλά.

Αλλά η μία μελέτη που παρακολούθησε τους συμμετέχοντες αφού σταμάτησαν να παίρνουν μηλόξιδο διαπίστωσε ότι, κατά μέσο όρο, ανέκτησαν το μεγαλύτερο μέρος του βάρους μέσα σε ένα μήνα. Και εξίσου πολλές μελέτες σε παρόμοιες ομάδες ανθρώπων δεν έχουν βρει καμία σχέση με την απώλεια βάρους.

Δεδομένων της έλλειψης αξιόπιστων δεδομένων και των σύντομων χρονικών πλαισίων των μελετών, η Beth Czerwony, διαιτολόγος στην κλινική του Κλίβελαντ, λέει ότι δεν συνιστά στους ασθενείς της να χρησιμοποιούν μηλόξιδο για απώλεια βάρους.

Εάν το ξίδι πράγματι βοηθάει τους ανθρώπους να χάσουν βάρος, μπορεί να το κάνει επιβραδύνοντας την πέψη, κάτι που μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εξηγεί.

Έρευνα σε ζώα έδειξε επίσης ότι το οξικό οξύ μπορεί να μειώσει τη συσσώρευση λίπους σε ορισμένους ιστούς και μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της έκκρισης ορμονών που σηματοδοτούν κορεσμό. Έτσι, παρ’ όλο που τα στοιχεία για τους ανθρώπους είναι ανάμικτα, θα μπορούσε να είναι μια λογική υπόθεση ότι το ξίδι θα μπορούσε να βοηθήσει στην απώλεια βάρους, αναφέρει ο Δρ Damman.

Υγεία του εντέρου

Η Tamara Duker Freuman, διαιτολόγος στη Νέα Υόρκη που ειδικεύεται στις παθήσεις του πεπτικού, λέει ότι πολλοί από τους ασθενείς της παρατηρούν ότι η κατανάλωση μηλόξιδου πριν ή μετά τα γεύματα μειώνει τα συμπτώματα της παλινδρόμησης οξέος.

«Τους πιστεύω», λέει. Σημειώνει, όμως, πως «εκατοντάδες άλλοι ασθενείς με φρικτή παλινδρόμηση» λένε ότι το ξίδι επιδείνωσε τα συμπτώματά τους.

Δυστυχώς, δεν έχει γίνει καλή έρευνα για το ξίδι και την υγεία του πεπτικού συστήματος, λέει ο Δρ Nitin K. Ahuja, γαστρεντερολόγος στο Penn Medicine.

Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν ξίδι για τη θεραπεία της παλινδρόμησης, η οποία συνήθως προκαλείται από το οξύ του στομάχου που διαρρέει στον οισοφάγο, λένε ότι το οξύ από το ξίδι ωθεί το στομάχι να παράγει λιγότερο οξύ, εξηγεί ο Δρ Ahuja. Όμως, προσθέτει, δεν υπάρχουν υποστηρικτικά δεδομένα και η ιδέα ότι η προσθήκη οξέος στο στομάχι θα βοηθήσει κατά κάποιο τρόπο στον έλεγχό του δεν έχει λογική.

Εάν έχετε συχνά ή σοβαρά συμπτώματα παλινδρόμησης, συμβουλευτείτε γιατρό, συνιστά ο ίδιος.

Δερματικές παθήσεις

Η εφαρμογή αραιωμένου μηλόξιδου στο δέρμα χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια ως σπιτική θεραπεία για το έκζεμα, λέει η Δρ Lydia Luu, δερματολόγος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια. Και αφού αρκετοί ασθενείς ρώτησαν για μια τέτοια θεραπεία, εκείνη και οι συνάδελφοί της αποφάσισαν να τη δοκιμάσουν.

Σε μελέτη τους, το 2019, οι ερευνητές ζήτησαν από 22 συμμετέχοντες, οι μισοί από τους οποίους είχαν έκζεμα, να μουλιάζουν ένα χέρι σε νερό βρύσης και ένα χέρι σε αραιό μηλόξιδο για 10 λεπτά την ημέρα για δύο εβδομάδες. Διαπιστώθηκε ότι δεν υπήρχαν διαφορές στο δέρμα των συμμετεχόντων όσον αφορά το pH, τα μικρόβια ή την ικανότητά του να συγκρατεί την υγρασία – στοιχεία που συνήθως μεταβάλλονται στο έκζεμα. Δεκαέξι από τους συμμετέχοντες στη μελέτη ανέφεραν συμπτώματα όπως ήπιο κάψιμο ή φαγούρα, κυρίως στο χέρι που έβαζαν στο ξίδι. Ένας εμφάνισε έντονο κνησμό, μέτριο κάψιμο και μια μικρή πληγή. Και ένας άλλος εμφάνισε εξάνθημα.

Το μηλόξιδο «δεν είναι πολύ χρήσιμο για το έκζεμα, δυστυχώς», λέει η Δρ Luu — και θα μπορούσε να επιδεινώσει τα συμπτώματά σας.

Είναι ασφαλές να δοκιμάσω;

Η κατανάλωση μηλόξιδου, ακόμη και όταν είναι αραιωμένο, μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων φαρμάκων για τον διαβήτη και την καρδιά, καθώς και με διουρητικά.

Το μηλόξιδο μπορεί επίσης να μειώσει το κάλιο στο αίμα, το οποίο μπορεί να είναι πρόβλημα για όσους έχουν ήδη χαμηλά επίπεδα. Γι’ αυτό συμβουλευτείτε το γιατρό σας πριν το δοκιμάσετε.

Η ίδια συμβουλή ισχύει και για τη χρήση μηλόξιδου στο δέρμα σας, λέει η Δρ Luu. Ένας γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ένας δερματολόγος μπορεί πιθανότατα να συστήσει ασφαλέστερες, πιο αποτελεσματικές θεραπείες.

Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε ξίδι για να ελέγξετε το σάκχαρό σας, η Δρ Johnston προτείνει να αραιώσετε μία ή δύο κουταλιές της σούπας από οποιουδήποτε τύπου ξίδι σε νερό και να το πιείτε, αλλά μην υπερβαίνετε τις δύο έως τέσσερις κουταλιές της σούπας την ημέρα. Ακόμη και όταν είναι αραιωμένο, το ξίδι μπορεί να διαβρώσει το σμάλτο των δοντιών, γι’ αυτό συνέστησε να πίνετε το ξίδι με καλαμάκι.

Εάν το πίνετε αδιάλυτο, διατρέχετε τον κίνδυνο να διαβρώσετε και την επένδυση του οισοφάγου σας, λέει ο Δρ Ahuja.

Η ασφαλής προσέγγιση

Μια πιο ασφαλής και νόστιμη προσέγγιση, προτείνει ο Δρ Damman, είναι να χρησιμοποιείτε μηλόξιδο στη μαγειρική. Ανακατέψτε το σε μια βινεγκρέτ ή ρύζι σούσι, συνδυάστε το με ελαιόλαδο ως ντιπ για ψωμί ή ενσωματώστε το σε ένα δροσιστικό ανθρακούχο ποτό. Εάν υπάρχουν οφέλη για την υγεία που πρέπει να αποκομίσετε, λέει, πιθανότατα θα τα πάρετε και με αυτόν τον τρόπο.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Ανώτατα όρια για τις χημικές ουσίες στο νερό θεσπίζουν οι ΗΠΑ

Νέο φάρμακο θα μπορούσε να μειώνει τα τριγλυκερίδια στο αίμα ακόμη και κατά 50%

Πώς η εμμηνόπαυση αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά του προσώπου