Λίγο περισσότερο από ένας στους πέντε (δηλαδή τουλάχιστον 280 εκατομμύρια άνθρωποι) ζει με αρρύθμιστη υπέρταση, προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην έκθεσή του.
Η νέα έκθεση – που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τον ΠΟΥ, το Bloomberg Philanthropies και το Resolve to Save Lives κατά τη διάρκεια της 80ής Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών – αποκαλύπτει επίσης ότι μόνο το 28% των χωρών χαμηλού εισοδήματος αναφέρουν ότι όλα τα φάρμακα για την υπέρταση που συνιστώνται από τον ΠΟΥ είναι διαθέσιμα σε φαρμακεία ή σε μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Η υπέρταση είναι μια από τις κύριες αιτίες καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου, χρόνιας νεφρικής νόσου και άνοιας. Αν και με τη σωστή πρόληψη είναι θεραπεύσιμη, ο Οργανισμός προειδοποιεί ότι χωρίς επείγουσα δράση, εκατομμύρια άνθρωποι θα συνεχίσουν να πεθαίνουν πρόωρα και οι χώρες θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενες οικονομικές απώλειες.
Από το 2011 έως το 2025, οι καρδιαγγειακές παθήσεις – συμπεριλαμβανομένης της υπέρτασης – προβλέπεται να κοστίσουν στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος περίπου 3,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, που ισοδυναμεί με περίπου 2% του συνολικού ΑΕΠ τους.
Δείτε επίσης: Νέες οδηγίες για την υπέρταση: Ποια είναι η νέα φυσιολογική πίεση για ενήλικες και εγκύους
Ο ΠΟΥ ορίζει την κλινική υπέρταση στους ενήλικες ως συστολική αρτηριακή πίεση ≥140 mmHg ή/και διαστολική αρτηριακή πίεση ≥90 mmHg σε δύο διαφορετικές ημέρες. Αντίθετα, η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών και νεφρικών παθήσεων ακόμη και σε επίπεδα κάτω από αυτό το όριο. Για παράδειγμα, η συστολική αρτηριακή πίεση κάτω από 130 mmHg —αν και δεν ταξινομείται ως υπέρταση— εξακολουθεί να αυξάνει τους κινδύνους για την υγεία.
10 εκατομμύρια ζωές χάνονται κάθε χρόνο από την υπέρταση
«Κάθε ώρα, πάνω από 1000 ζωές χάνονται από εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές προσβολές λόγω υψηλής αρτηριακής πίεσης, και οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους μπορούν να προληφθούν», δήλωσε ο Δρ. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ.
«Οι χώρες έχουν τα εργαλεία για να αλλάξουν αυτή την αφήγηση. Με πολιτική βούληση, συνεχείς επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για την ενσωμάτωση του ελέγχου της υπέρτασης στις υπηρεσίες υγείας, μπορούμε να σώσουμε εκατομμύρια και να διασφαλίσουμε καθολική υγειονομική κάλυψη για όλους», προσθέτει.
«Η ανεξέλεγκτη υψηλή αρτηριακή πίεση κοστίζει περισσότερες από 10 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, παρά το γεγονός ότι είναι τόσο προλήψιμη όσο και θεραπεύσιμη. Οι χώρες που ενσωματώνουν τη φροντίδα για την υπέρταση στην καθολική υγειονομική κάλυψη και την πρωτοβάθμια περίθαλψη σημειώνουν πραγματική πρόοδο, αλλά πάρα πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος εξακολουθούν να μένουν πίσω», δήλωσε η Δρ. Κέλι Χένινγκ, επικεφαλής του Προγράμματος Δημόσιας Υγείας του Bloomberg Philanthropies.
Δείτε επίσης: Υπέρταση: Μήπως τα ξέρετε όλα λάθος για την πίεση; Τι δείχνει νέα έρευνα
Επίμονα εμπόδια
Η ανάλυση δεδομένων από 195 χώρες και περιοχές δείχνει ότι 99 από αυτές έχουν εθνικά ποσοστά ελέγχου της υπέρτασης κάτω του 20%. Η πλειονότητα των προσβεβλημένων ατόμων ζει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου τα συστήματα υγείας έχουν περιορισμένους πόρους.
Η έκθεση επισημαίνει σημαντικά κενά στην πρόληψη, τη διάγνωση, τη θεραπεία και τη μακροχρόνια φροντίδα της υπέρτασης. Βασικά εμπόδια περιλαμβάνουν:
- τις αδύναμες πολιτικές προαγωγής της υγείας (σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου όπως το αλκοόλ, η χρήση καπνού, η έλλειψη σωματικής άσκησης, το αλάτι και τα trans λιπαρά),
- την περιορισμένη πρόσβαση σε επικυρωμένες συσκευές μέτρησης αρτηριακής πίεσης,
- την έλλειψη πρωτοκόλλων θεραπείας και εκπαιδευμένων ομάδων πρωτοβάθμιας περίθαλψης,
- τις αναξιόπιστες αλυσίδες εφοδιασμού και τα δαπανηρά φάρμακα,
- την ανεπαρκή οικονομική προστασία για τους ασθενείς και
- τα ανεπαρκή συστήματα πληροφοριών για την παρακολούθηση των τάσεων.
Πρόσβαση σε φάρμακα: ακρογωνιαίος λίθος της προόδου
Η φαρμακευτική αγωγή για την αρτηριακή πίεση είναι ένα από τα πιο οικονομικά αποδοτικά εργαλεία δημόσιας υγείας.
Ωστόσο, μόνο 7 από τις 25 (28%) χώρες χαμηλού εισοδήματος αναφέρουν γενική διαθεσιμότητα όλων των φαρμάκων που συνιστώνται από τον ΠΟΥ, σε σύγκριση με το 93% των χωρών υψηλού εισοδήματος.
«Υπάρχουν ασφαλή, αποτελεσματικά και χαμηλού κόστους φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, αλλά πάρα πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να τα προμηθευτούν», δήλωσε ο Δρ. Τομ Φρίντεν, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Resolve to Save Lives. «Η κάλυψη αυτού του χάσματος θα σώσει ζωές — και θα εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο».
Δείτε επίσης: Υπέρταση: Είναι καλύτερα να παίρνετε τα φάρμακα το βράδυ, δείχνει μελέτη
Πρόοδος σε επίπεδο χώρας
Παρά τα εμπόδια, η πρόοδος είναι εφικτή. Το Μπαγκλαντές, οι Φιλιππίνες και η Νότια Κορέα έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο ενσωματώνοντας τη φροντίδα υπέρτασης στην καθολική υγειονομική κάλυψη, επενδύοντας στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και εμπλέκοντας τις κοινότητες:
Το Μπαγκλαντές αύξησε τον έλεγχο της υπέρτασης από 15% σε 56% σε ορισμένες περιοχές μεταξύ 2019-2025, ενσωματώνοντας υπηρεσίες θεραπείας της υπέρτασης στο βασικό πακέτο υπηρεσιών υγείας και ενισχύοντας τον έλεγχο και την παρακολούθηση.
Οι Φιλιππίνες έχουν ουσιαστικά ενσωματώσει το τεχνικό πακέτο HEARTS του ΠΟΥ σε υπηρεσίες σε κοινοτικό επίπεδο σε εθνικό επίπεδο.
Η Νότια Κορέα έχει ενσωματώσει μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένου του χαμηλού κόστους για τα αντιυπερτασικά φάρμακα και του περιορισμού των τελών των ασθενών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε υψηλό ποσοστό ελέγχου της αρτηριακής πίεσης σε εθνικό επίπεδο: 59% το 2022.
Ο ΠΟΥ καλεί όλες τις χώρες να ενσωματώσουν τον έλεγχο της υπέρτασης στις μεταρρυθμίσεις της Καθολικής Υγειονομικής Περίθαλψης. Η εφαρμογή των μέτρων που συνιστώνται στην έκθεση θα μπορούσε να αποτρέψει εκατομμύρια πρόωρους θανάτους και να μετριάσει το τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος της ανεξέλεγκτης υψηλής αρτηριακής πίεσης.
Φωτογραφία iStock