Η εορταστική περίοδος είναι ευκαιρία για αναπολήσεις, ανιδιοτελείς πράξεις αγάπης και συνάξεις με συγγενείς και φίλους. Παρά την ανεμελιά των ημερών, όμως, είναι σημαντικό να έχουμε το νου μας στην ασφάλειά μας – και αυτό συμπεριλαμβάνει τα φάρμακα, που λαμβάνουν οι περισσότεροι από εμάς για οξεία ή χρόνια νοσήματα.
Η βρετανική Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων & Προϊόντων Φροντίδας Υγείας (MHRA) έχει πρακτικές συμβουλές που θα μας βοηθήσουν.
Προσέξτε τι τρώτε
Ορισμένα τρόφιμα, ροφήματα και συμπληρώματα μπορεί να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα. Η αλληλεπίδρασή τους μπορεί να αλλάξει τον τρόπο δράσης τους ή να αυξήσει τον κίνδυνο παρενεργειών.
Αν παίρνετε το αντιπηκτικό βαρφαρίνη, πρέπει να γνωρίζετε ότι το κράνμπερι και τα προϊόντα του μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μώλωπα (μελανιά) ή αιμορραγίες. Επιπλέον, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το μπρόκολο και τα σκουροπράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ. Αυτή μειώνει την αποτελεσματικότητα της βαρφαρίνης. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για το αν και πώς μπορείτε να τα καταναλώσετε.
Αν χρησιμοποιείτε ινσουλίνη, να θυμάστε ότι τα γλυκά μπορεί να προκαλέσουν απρόσμενες αλλαγές στα επίπεδα σακχάρου. Επομένως να τα απολαμβάνετε με μέτρο, κάνοντας τις απαιτούμενες προσαρμογές στη θεραπεία σας.
Τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε τυραμίνη (π.χ. μαύρη σοκολάτα, τυριά ωρίμανσης) μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα σε όσους παίρνουν ορισμένα φάρμακα, όπως οι αναστολείς ΜΑΟ (ένα είδος αντικαταθλιπτικών). Επομένως συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
Το γκρέιπ φρουτ, εξ άλλου, αντενδείκνυται σε συνδυασμό με τουλάχιστον 85 φάρμακα (από στατίνες έως αντιβιοτικά). Κατάλογο με πολλά από αυτά είχε δημοσιεύσει προ ετών η ιατρική επιθεώρηση Canadian Medical Association Journal.
Η καλύτερη λύση είναι να διαβάζετε το φύλλο οδηγιών χρήσεως των φαρμάκων σας, για να εξακριβώνετε εάν έχουν διατροφικούς περιορισμούς.
Μην τα αναμιγνύετε με αλκοόλ
Το αλκοόλ μπορεί να αλληλεπιδράσει με συνταγογραφούμενα αλλά και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Οι δυνητικές συνέπειες μπορεί να είναι:
- Υπνηλία
- Ζάλη
- Κακός συντονισμός των κινήσεων
- Ναυτία και έμετος
- Πονοκέφαλος
- Απώλεια των αισθήσεων
Η αλληλεπίδρασή τους μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας, δύσπνοιας και καρδιολογικών ή ηπατικών προβλημάτων. Επιπλέον, το αλκοόλ μειώνει την δραστικότητα ορισμένων φαρμάκων ή τα καθιστά αναποτελεσματικά. Άλλα τα κάνει πιο δραστικά και τοξικά για τον οργανισμό.
Στα πιθανά φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το αλκοόλ συμπεριλαμβάνονται από κοινά παυσίπονα (π.χ. παρακεταμόλη), φάρμακα για τις αλλεργίες και αντιβιοτικά, έως στατίνες για τη χοληστερόλη, υπνωτικά και ψυχοτρόπα.
Να διαβάζετε πάντοτε το φύλλο οδηγιών χρήσεως για να γνωρίζετε εάν τα φάρμακα που παίρνετε επηρεάζονται από το αλκοόλ.
Να έχετε το νου σας όταν παίρνετε φάρμακα για τις ιώσεις
Είναι η εποχή των λοιμώξεων του αναπνευστικού, από τη γρίπη και την COVID-19 έως τα κοινά κρυολογήματα (ιώσεις). Έτσι, πολλοί από εμάς χρησιμοποιούν μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα, αντιβηχικά και φάρμακα cold & flu.
Η MHRA συνιστά να έχουμε το νου μας με αυτά τα φάρμακα, διότι μπορεί να περιέχουν κοινά συστατικά. Η παρακεταμόλη, λ.χ., το γνωστό παυσίπονο και αντιπυρετικό φάρμακο, περιέχεται σε εκατοντάδες σκευάσματα. Σε πολλά από αυτά είναι μόνη της και στα υπόλοιπα σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν τουλάχιστον 150 διαφορετικά φάρμακα που την περιέχουν. Επομένως είναι εύκολο να λάβετε κατά λάθος πολύ μεγάλη δόση.
Εξίσου σημαντικό είναι να μην χρησιμοποιείτε τα φάρμακα για το κρυολόγημα επί περισσότερες ημέρες απ’ όσες αναγράφονται στο φύλλο οδηγιών χρήσεως. Εάν τέλος τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται ή επιδεινώνονται, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας.
Διαβάστε ακόμα Καμπανάκι για γνωστό παυσίπονο: Προσέξτε μην παίρνετε μεγάλες δόσεις
Μην παίρνετε πολλή βιταμίνη D
Τον χειμώνα πολλοί ενήλικες παίρνουν συμπληρώματα βιταμίνης D. Αυτά είναι χρήσιμα για την υγεία των οστών και των μυών.
Έχει μεγάλη σημασία να μην υπερβαίνετε την συνιστώμενη ημερήσια δόση (ΣΗΔ) τονίζει ο MHRA. Και αυτό, διότι η βιταμίνη D σε υψηλές δόσεις είναι επιβλαβής. Εάν λοιπόν δεν σας έχει συστήσει ο γιατρός σας να παίρνετε υψηλή δόση, μην υπερβαίνετε τις 4.000 διεθνείς μονάδες (IU) ή 100 μικρογραμμάρια την ημέρα.
Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευθείτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.
Η κρυφή απειλή από τις μαλακτικές κρέμες
Οι μαλακτικές κρέμες χρησιμοποιούνται συχνά για να καταπραΰνουν το ξηρό ή κνησμώδες (με φαγούρα) δέρμα. Ωστόσο υπολείμματα από αυτές τις κρέμες μπορεί να εμβαπτίσουν τα υφάσματα (κλινοσκεπάσματα, ρούχα), καθιστώντας τα εύφλεκτα, προειδοποιεί ο MHRA.
Εάν χρησιμοποιείτε μαλακτικές κρέμες, μείνετε μακριά από ανοικτές φλόγες (π.χ. τζάκι, κεριά, τσιγάρα). Να πλένετε συχνά τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματά σας στην υψηλότερη συνιστώμενη θερμοκρασία για να μειωθεί η συσσώρευση της κρέμας. Να θυμάστε όμως ότι και πάλι μπορεί να υπάρχουν υπολείμματα, οπότε πρέπει να έχετε το νου σας.
Όταν εξ άλλου αλείφετε το δέρμα σας με μαλακτική κρέμα, μην αγγίζετε μαξιλάρια και υφάσματα επίπλων. Αν θέλετε να καθίσετε σε αυτά, καλύψτε τα πρώτα με μία πετσέτα ή σεντόνι που ύστερα θα πλύνετε.
Προσοχή στις αγορές φαρμάκων online
Μην αφήσετε τα ψευδεπίγραφα φάρμακα του διαδικτύου να καταστρέψουν τις γιορτές και την υγεία σας. Να απευθύνεστε μόνο στα φαρμακεία, ώστε να είστε σίγουροι τι περιέχει αυτό που θα αγοράσετε.
Η προμήθεια φαρμάκων από άγνωστες ιστοσελίδες ενέχει κίνδυνο να αγοράσετε σκευάσματα με συστατικά που δεν αναγράφονται στη συσκευασία τους. Μπορεί επίσης να περιέχουν δραστικές ουσίες σε λάθος δόσεις ή ακόμα και να είναι μολυσμένα. Και αυτό, διότι δεν ελέγχονται από τις ρυθμιστικές Αρχές, όπως ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Φωτογραφία: iStock