Στη χώρα μας ειδικότερα, αν και η χρήση του αλκοόλ και των καπνικών προϊόντων απαγορεύεται κάτω των 18 ετών, η ισχύουσα νομοθεσία ατονεί ή δεν εφαρμόζεται. Κι έτσι πολύ συχνά, οι έφηβοι ξεφεύγοντας από την προσοχή των γονιών τους μπορεί να αρχίσουν την κατανάλωση του αλκοόλ σε αρκετά μικρή ηλικία.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η εφηβεία είναι μια φάση στην ανάπτυξη του ανθρώπου, κατά την οποία το άτομο αποζητά τον πειραματισμό μέσα από συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, όπως το κάπνισμα, τη χρήση αλκοόλ, ή ακόμα και ναρκωτικών. Η χρήση του οινοπνεύματος πιο συγκεκριμένα, είναι ένας τρόπος για τον έφηβο να νιώσει πιο “μεγάλος”. Αποκρύπτοντας αυτή τη συμπεριφορά από τους γονείς οι έφηβοι αισθάνονται ότι κάνουν ένα βήμα προς την ανεξαρτησία. ΄Ισως περάσουν χρόνια μέχρι να αποφασίσουν να αποκαλύψουν αυτές τις πρώτες εμπειρίες τους με το αλκοόλ, όμως, είναι καλό για το παιδί, ο γονέας να εντοπίσει έγκαιρα το πρόβλημα παρατηρώντας τα σημάδια. Ποια είναι αυτά; Επιβράδυνση ή μπέρδεμα στην ομιλία, μυρωδιά αλκοόλ στην αναπνοή και τα ρούχα, ενώ συχνά υπάρχει και απότομη αλλαγή στην συμπεριφορά του εφήβου.
Άλλα σημάδια που μπορεί να υποκρύπτουν πρόβλημα με τη χρήση του αλκοόλ ή άλλων ουσιών είναι:
- Εκρήξεις θυμού, ευερεθιστότητα
- Προβλήματα στην απόδοση του στο σχολείο
- Αντίδραση στους οικογενειακούς κανόνες
- Αλλαγή στις παρέες και άρνηση να σας αποκαλύψει τους νέους φίλους του
- Αδιαφορία, ατημέλητη εμφάνιση, αλλαγή ενδιαφερόντων, απότομη πτώση ενεργητικότητας
- Αλκοόλ στα πράγματά του
- Αφηρημάδα, χαμηλή συγκέντρωση
- Κόκκινα μάτια
- Καυγάδες μέσα στο σπίτι ή με φίλους
- Συχνά ψέματα
- Περνά πολλές ώρες μόνος στο δωμάτιο του
- Σας λείπουν χρήματα
- Μειώνονται τα αποθέματα του αλκοόλ στο σπίτι
- Αποφεύγει τις συζητήσεις για το αλκοόλ.
Φυσικά κάποια από τα παραπάνω, μπορεί να μην υποδηλώνουν πρόβλημα με ουσίες, αλλά να αφορούν τις φυσιολογικές μεταπτώσεις στη συμπεριφορά της εφηβικής ηλικίας.
‘Ομως, προσοχή: Αν πολλά από τα παραπάνω εμφανιστούν ταυτόχρονα, ξαφνικά και είναι ακραία, τότε υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να ευθύνεται η χρήση (ή κατάχρηση) του αλκοόλ.
Τι μπορώ να κάνω αν διαπιστώσω ότι υπάρχει πρόβλημα:
- Ακόμα και στη μέτρια κατανάλωση θα μπορέσετε να ανιχνεύσετε τα σημάδια του αλκοόλ στην αναπνοή και τα ρούχα του παιδιού σας
- Συζητήστε μαζί του τους προβληματισμούς σας για το γεγονός ότι πίνει. Μιλήστε του για τους κινδύνους από την κατανάλωση του αλκοόλ. Μπορεί να μην συμφωνήσετε σ’ αυτήν την συζήτηση, αλλά εσείς από την πλευρά σας θα πρέπει να είστε ξεκάθαροι για τους λόγους που θέτετε όρια και κανόνες.
- Θέστε ξεκάθαρα όρια και κανόνες. Εξηγείστε στον έφηβο ότι εάν παραβιάσει τους κανόνες θα είστε συνεπείς στις προαποφασισμένες συνέπειες, οι οποίες θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές και κατάλληλες για την περίπτωση.
- Προσπαθήστε μέσα από συζήτηση να καταλάβετε γιατί συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο. Η υπερκατανάλωση μπορεί να αποβεί μοιραία για το παιδί σας. Πρέπει να ασχοληθείτε με το πρόβλημα.
- Προσπαθήστε να το πείσετε ότι, ότι κι αν συμβεί θα είστε δίπλα του και ότι μπορεί να σας καλέσει οποιαδήποτε στιγμή, π.χ.μετά από ένα πάρτυ, ώστε να το γυρίσετε στο σπίτι με ασφάλεια.
Οι παραπάνω πληροφορίες προέρχονται από το ηλεκτρονικό πρόγραμμα «ΑΛΚΟΟΛ & ΑΝΗΛΙΚΟΙ» του ιστότοπου της Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής & Αγωγής Υγείας.
Το πρόγραμμα απευθύνεται στο ευρύ κοινό και ιδιαίτερα στους γονείς, με στόχο την κάλυψη των κενών ενημέρωσης για: τις συνέπειες της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών από εφήβους, τους τρόπους ανίχνευσης του προβλήματος και τα μέσα αναζήτησης λύσεων και διεξόδων.