Ο διαβήτης, η υπέρταση, η ηλικία και το οικογενειακό ιστορικό νεφρικής ανεπάρκειας αυξάνουν τον κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου. Ακόμα, όμως, κι αν δεν ανήκετε σε κάποια από αυτές τις κατηγορίες, οι νεφροί σας μπορεί να κινδυνεύουν. Ποια συμπτώματα, λοιπόν, πρέπει να έχετε στο νου σας;
«Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η χρόνια νεφρική νόσος συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα στα αρχικά στάδιά της», απαντά ο Dr. Joseph Vassalotti, διευθυντής της Ιατρικής Υπηρεσίας του αμερικανικού Εθνικού Ιδρύματος Νεφρών (NKF). «Αυτά συνήθως εκδηλώνονται στα όψιμα, όταν πια αρχίζει η νεφρική ανεπάρκεια ή οι νεφροί αποβάλλουν μεγάλες ποσότητες πρωτεϊνών στα ούρα».
Τα ύποπτα συμπτώματα
Σε αυτά τα στάδια τα ύποπτα συμπτώματα είναι τα εξής:
- Είστε κουρασμένοι. Ή έχετε λιγότερη ενέργεια ή δυσκολίες στη συγκέντρωση. Αυτού του είδους τα συμπτώματα οφείλονται στη συσσώρευση τοξινών στο αίμα, εξαιτίας της σοβαρής μείωσης της νεφρικής λειτουργίας. Μπορεί επίσης να οφείλονται στην αναιμία, που αποτελεί επιπλοκή της χρόνιας νεφρικής νόσου.
- Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε. Μπορεί να ευθύνονται οι τοξίνες στο αίμα. Αν έχετε πολλά περιττά κιλά, ίσως πάσχετε και από υπνική άπνοια, η οποία επίσης διαταράσσει τον ύπνο.
- Έχετε ξηρό, κνησμώδες δέρμα. Η προχωρημένη νεφρική νόσος συχνά συνοδεύεται από διαταραχή στην ισορροπία των ηλεκτρολυτών (ιχνοστοιχείων) στο αίμα. Η διαταραχή αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ξηροδερμία, η οποία προκαλεί κνησμό (φαγούρα).
- Έχετε συχνουρία. Η συχνουρία, ιδίως τη νύχτα, μπορεί να αποτελεί ένδειξη νεφρικής νόσου. Μπορεί ακόμα να αποτελεί ένδειξη ουρολοίμωξης ή διογκωμένου προστάτη στους άνδρες.
- Έχετε αίμα στα ούρα σας. Το αίμα στα ούρα μπορεί να αποτελεί ύποπτο σύμπτωμα για διάφορα προβλήματα των νεφρών. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται η νεφρική νόσος, η νεφρολιθίαση, οι ουρολοιμώξεις κ.λπ.
- Τα ούρα σας έχουν αφρό. Το σύμπτωμα αυτό υποδηλώνει την παρουσία πρωτεϊνών στα ούρα, ιδίως όταν ο αφρός δεν φεύγει εύκολα με το νερό. Οι πρωτεΐνες στα ούρα (πρωτεϊνουρία) είναι ένδειξη ασθένειας των νεφρών.
- Έχετε επίμονο πρήξιμο γύρω από τα μάτια. Η πρωτεϊνουρία αποτελεί πρώιμη ένδειξη ότι οι ηθμοί (φίλτρα) των νεφρών έχουν υποστεί βλάβη. Η βλάβη αυτή έχει ως συνέπεια την διαφυγή πρωτεϊνών στα ούρα. Η έλλειψη πρωτεϊνών μπορεί να προκαλέσει επίμονο πρήξιμο γύρω από τα μάτια, κατά τον Dr. Vassalotti.
- Είναι πρησμένοι οι αστράγαλοι και τα πόδια σας. Το σύμπτωμα αυτό οφείλεται στην κατακράτηση νατρίου και ακολούθως υγρών, εξαιτίας της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας. Πάντως το πρήξιμο χαμηλά στα πόδια μπορεί να αποτελεί και ένδειξη καρδιοπάθειας, ηπατικής νόσου και χρόνιων προβλημάτων με τις φλέβες των ποδιών.
- Έχετε ανορεξία. Η μειωμένη όρεξη είναι ένα πολύ γενικό σύμπτωμα. Μία από τις αιτίες της είναι η συσσώρευση πρωτεϊνών εξαιτίας της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας.
- Έχετε πολλές μυϊκές κράμπες. Η μείωση της νεφρικής λειτουργίας διαταράσσει την ισορροπία των ηλεκτρολυτών στο αίμα. Παραδείγματος χάριν, η μείωση των επιπέδων ασβεστίου και ο φτωχός έλεγχος του φωσφόρου μπορεί να συμβάλλουν στις μυϊκές κράμπες.
Εξετάσεις κάθε χρόνο
Επειδή όπως προαναφέρθηκε τα ύποπτα συμπτώματα συνήθως εκδηλώνονται σε περίπτωση προχωρημένης νεφρικής νόσου, δεν πρέπει να νομίζετε πως εφ’ όσον δεν έχετε κάποιο από αυτά, οι νεφροί σας είναι υγιείς.
«Ο μοναδικός σίγουρος τρόπος για να ξέρουμε πόσο υγιείς είναι οι νεφροί μας, είναι να κάνουμε μία φορά τον χρόνο εξετάσεις αίματος και ούρων», τονίζει ο Dr. Vassalotti.
Η ουρία και η κρεατινίνη, λ.χ., είναι καλοί δείκτες της νεφρικής λειτουργίας στο αίμα. Αντίστοιχα στα ούρα, καλός δείκτης είναι ο έλεγχος των πρωτεϊνών (φυσιολογικά, δεν πρέπει να υπάρχουν).