Μπορεί για κάποιους ο στολισμός να φαντάζει μια κουραστική διαδικασία, όμως για τους επιστήμονες, τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλή διακόσμηση. Είναι ένα ισχυρό «αντίδοτο» στο στρες και την μελαγχολία των εορτών και του χειμώνα.
Γιατί όμως η θέα ενός στολισμένου δέντρου μάς προκαλεί αυτόματη ευφορία; Η απάντηση κρύβεται στον τρόπο που ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται το φως και τους συμβολισμούς του.
Φως, κιρκάδιος ρυθμός και μελατονίνη
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί με βάση έναν κιρκάδιο ρυθμό, δηλαδή, ένα εσωτερικό “ρολόι” που ρυθμίζει ύπνο, εγρήγορση και διάθεση σε 24ωρη βάση. Το φως που φτάνει στα μάτια μας επηρεάζει άμεσα αυτόν τον ρυθμό:
Σε συνθήκες σκοταδιού η επίφυση εκκρίνει μελατονίνη, την ορμόνη που προάγει τον ύπνο και αυξάνει την αίσθηση υπνηλίας.
Όταν υπάρχει επαρκές φως – ή και τεχνητό φως – η παραγωγή μελατονίνης καταστέλλεται, βοηθώντας τον εγκέφαλο να παραμείνει σε εγρήγορση και πιθανώς να βελτιώσει τη διάθεση.
Η δύναμη του θερμού φωτισμού (Warm Light)
Ο έντονος, λευκός φωτισμός του γραφείου ή των καταστημάτων συχνά κρατά το νευρικό μας σύστημα σε υπερδιέγερση. Αντίθετα, τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια εκπέμπουν κατά κανόνα θερμό φως.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο χαμηλός, θερμός φωτισμός:
- Ενισχύει την παραγωγή μελατονίνης: Σε αντίθεση με το «μπλε φως» των οθονών που αναστέλλει την ορμόνη του ύπνου, το απαλό φως προετοιμάζει το σώμα για χαλάρωση.
- Μειώνει την κορτιζόλη: Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται στέλνει σήμα στον εγκέφαλο ότι βρίσκεται σε ένα «ασφαλές καταφύγιο», μειώνοντας τα επίπεδα της ορμόνης του στρες.
Το «λαμπύρισμα» και η σύνδεση με τη φύση
Η θεωρία του twinkling (του ρυθμικού τρεμοπαίγματος) υποστηρίζει ότι ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να αντιδρά θετικά σε αυτό το οπτικό ερέθισμα.
Το λαμπύρισμα των μικρών φώτων θυμίζει στον αρχέγονο εγκέφαλο:
- Το φως των αστεριών: Μια πηγή φωτός που για χιλιετίες καθοδηγούσε και ηρεμούσε τον άνθρωπο.
- Τη φωτιά στο τζάκι: Η τρεμουλιαστή φλόγα είναι συνδεδεμένη με τη ζεστασιά, την τροφή και την κοινωνική συνοχή της ομάδας.
- Φωτοθεραπεία ενάντια στην εποχιακή κατάθλιψη (SAD)
Τον χειμώνα, η μειωμένη ηλιοφάνεια οδηγεί πολλούς στην Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD). Τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια λειτουργούν ως μια μορφή άτυπης, ήπιας φωτοθεραπείας.
«Το χρώμα και το φως μπορούν να αλλάξουν τη χημεία του εγκεφάλου μας. Η φωτεινή διακόσμηση διεγείρει τη ντοπαμίνη, την ορμόνη της επιβράβευσης και της χαράς», αναφέρουν ψυχολόγοι που μελετούν την επίδραση του περιβάλλοντος στην ψυχολογία.
Η φυσική αναζήτηση του οργανισμού σας για γαλήνη, ασφάλεια και βιολογική αποφόρτιση μέσα στο σκοτάδι του χειμώνα.
Πηγές: Harvard Medical School, University of Alabama
Φωτογραφία: iStock