Μία ώρα πίσω πρέπει να γυρίσουμε τα ρολόγια αυτή την Κυριακή (26.10.2025), καθώς θα επιστρέψουμε στο χειμερινό ωράριο. Η αλλαγή ώρας θα μας προσφέρει μία πρόσθετη ώρα ύπνου, η οποία είναι πιο εύκολη για τον οργανισμό απ’ ό,τι η απώλεια μιας ώρας την άνοιξη. Ακόμα κι έτσι, όμως, μπορεί να υπάρξουν δυνητικοί κίνδυνοι για την υγεία, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Tufts στη Βοστώνη.
Όπως εξηγούν, η πρωιμότερη ανατολή και δύση του ηλίου ταιριάζει καλύτερα με τους κιρκάδιους ρυθμούς του οργανισμού – με το βιολογικό ρολόι που προσαρμόζει τις λειτουργίες του αναλόγως με τις ώρες του φωτός και του σκότους.
Ωστόσο σε μερικούς ανθρώπους η πρώιμη δύση του ηλίου μπορεί να ενεργοποιήσει την εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. Πρόκειται για έναν υποτύπο της κατάθλιψης, που σχετίζεται με την περιορισμένη έκθεση στο φυσικό ηλιακό φως.
Πολλοί άνθρωποι, εξ άλλου, δεν αντέχουν να ξυπνούν νωρίς το πρωί. Εξαναγκαζόμενοι, όμως, να ξυπνήσουν νωρίτερα από το συνηθισμένο, μπορεί να καταστούν επιρρεπείς στα ατυχήματα. Τα προβλήματα ασφαλείας, δε, είναι ιδιαιτέρως αυξημένα εάν πρέπει να οδηγήσουν νωρίς το πρωί.
Κίνδυνο μπορεί να διατρέξουν και όσοι προτιμούν να οδηγούν με άπλετο φως και δυσκολεύονται στο αναπόφευκτο ημίφως που θα φέρει η αλλαγή ώρας.
Φάρμακα και συμπεριφορά
Σαν να μην ήταν αυτά αρκετά, η φθινοπωρινή αλλαγή ώρας μπορεί να διαταράξει το πρόγραμμά μας. Η διαταραχή αυτή για όσους παίρνουν φάρμακα μπορεί να αποδειχθεί αληθινό δεινό. Πρέπει να θυμηθούν να προσαρμόσουν όλο το πρόγραμμά τους και να αλλάξουν εγκαίρως τις τυχόν υπενθυμιστικές ενημερώσεις στο κινητό τους.
Στην πραγματικότητα, ένα δίλημμα που έχουν πολλοί ασθενείς το πρώτο πρωινό μετά την αλλαγή ώρας είναι τι ώρα να πάρουν τα φάρμακά τους. Η γενική σύσταση είναι να διατηρήσουν το ίδιο πρόγραμμα. Αν π.χ. έπαιρναν τα φάρμακά τους στις 8 το πρωί και στις 8 το βράδυ, πρέπει να διατηρήσουν τις ίδιες ώρες, κι ας είναι στην πραγματικότητα μία ώρα αργότερα από το συνηθισμένο.
Η αλλαγή των συνηθειών ύπνου και η πρώιμη δύση του ηλίου μπορεί επίσης να αυξήσουν τον αποπροσανατολισμό και την ασταθή συμπεριφορά. Σε αυτό είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι, λ.χ., οι πάσχοντες από άνοια ή νόσο Αλτσχάιμερ, οι οποίοι αναστατώνονται και με τις μικρές αλλαγές στο πρόγραμμά τους.
Τι μπορείτε να κάνετε
Για να αντισταθμίσετε τις πιθανές επιπτώσεις από την φθινοπωρινή αλλαγή ώρας προσπαθήστε να υιοθετήσετε μερικές καλές συνήθειες:
- Βάλτε σταθερό πρόγραμμα. Να μπαίνετε για ύπνο και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα, με απόκλιση το πολύ 20 λεπτών. Με αυτό τον τρόπο θα ρυθμίσετε καλά το βιολογικό ρολόι σας
- Να αποφεύγετε τους διαταράκτες του ύπνου. Καφεΐνη, αλκοόλ, βοηθήματα ύπνου και ύπνος στη διάρκεια της ημέρας θα σας δυσκολέψουν να προσαρμοσθείτε στην αλλαγή ώρας
- Να βγαίνετε στον ήλιο. Ο ήλιος μπορεί να σας βοηθήσει να ρυθμίσετε το βιολογικό ρολόι σας
- Να κινήστε καθημερινά. Οι ελαφρές φυσικές δραστηριότητες αργά το απόγευμα, θα σας βοηθήσουν να κοιμάστε καλύτερα. Δοκιμάστε περπάτημα, χαλαρό τζόκινγκ, ποδηλασία, κολύμβηση
- Φροντίστε το υπνοδωμάτιό σας. Πρέπει να είναι δροσερό, σκοτεινό και ήσυχο
Αν είστε φροντιστής ασθενούς με άνοια
Εάν φροντίζετε έναν ασθενή με άνοια, μπορείτε να τον βοηθήσετε να προσαρμοστεί στην αλλαγή ώρα κάνοντας τα εξής:
- Διατηρήστε την ρουτίνα του όσον αφορά την αφύπνιση, τα γεύματα και τις δραστηριότητες
- Μειώστε τις ώρες του μεσημβρινού ύπνου
- Βάλτε φώτα νυκτός στις περιοχές του σπιτιού που σκοτεινιάζουν γρήγορα όταν αρχίζει να δύει ο ήλιος
- Καθώς πλησιάζει το βράδυ, προσπαθήστε να δημιουργήσετε χαλαρή ατμόσφαιρα το σπίτι, με ελάχιστο περιβάλλοντα θόρυβο
Φωτογραφία: iStock