Στην Ψυχιατρική κατέφυγε το στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην βουλευτής Νίκος Ξυδάκης, σε μία προσπάθεια να μετακυλήσει προς πάσαν κατεύθυνση τις ευθύνες για την ήττα του κόμματός του στις πρόσφατες εκλογές. Σε δηλώσεις του στο Kontra υποστήριξε ότι σε μέρος του πληθυσμού που ψήφισε την ΝΔ, ίσως υπάρχει – μεταξύ άλλων – και ένα «σύνδρομο της Στοκχόλμης»!
Το σύνδρομο αυτό είναι μία σπάνια συναισθηματική αντίδραση που παρατηρείται σε περιπτώσεις αιχμαλωσίας ή κακοποίησης. Οι πάσχοντες αντί να νιώσουν φόβο, τρόμο και εχθρότητα προς τους θύτες, αναπτύσσουν με την πάροδο του χρόνου θετικά συναισθήματα (π.χ. συμπόνια) προς αυτούς.
Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό γίνεται για να μπορέσουν να επιβιώσουν, όσο καιρό διαρκεί η αιχμαλωσία ή η κακοποίησή τους.
Όπως είχε αναφέρει το 2004 το FBI στο ενημερωτικό δελτίο του, το περίπου 8% των ομήρων παρουσιάζουν ενδείξεις συνδρόμου της Στοκχόλμης.
Το σύνδρομο της Στοκχόλμης έλαβε την ονομασία του από μία ληστεία τραπέζης με ομηρία το 1973, αναφέρουν ειδικοί από την Cleveland Clinic, στο Οχάιο. Η ληστεία συνέβη στην ομώνυμη πόλη της Σουηδίας.
Οι ληστές κράτησαν επί έξι ημέρες ως ομήρους τέσσερις υπαλλήλους της τράπεζας. Στη διάρκειά τους, οι εργαζόμενοι ανέπτυξαν θετικά συναισθήματα προς τους ληστές. Όταν τελικά ελευθερώθηκαν, αρνήθηκαν να καταθέσουν εναντίον τους. Συγκέντρωσαν επίσης χρήματα για να πληρώσουν την υπεράσπισή τους.
Σε ποιες περιπτώσεις ισχύει
Μολονότι το σύνδρομο πρωτοπεριγράφηκε στους ομήρους αυτούς, τα ίδια συναισθήματα έχουν παρατηρηθεί και στα θύματα άλλων τραυματικών καταστάσεων, όπως:
- Η παιδική κακοποίηση
- Η κακοποίηση αθλητή από προπονητή (π.χ. όταν ο αθλητής ανέχεται καταστροφικές προπονήσεις, επειδή πιστεύει ότι ο προπονητής του ξέρει ποιο είναι το καλύτερο)
- Η κακοποίηση (σεξουαλική, ψυχολογική, συναισθηματική) εντός της σχέσης
- Η εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση
Πως εκδηλώνεται
Το σύνδρομο της Στοκχόλμης εκδηλώνεται με:
- Θετικά συναισθήματα προς τον απαγωγέα ή τον κακοποιητή (π.χ. συμπάθεια, συμπόνια, ανάγκη να τον προστατεύσουν, ακόμα και αγάπη)
- Συμπάθεια για τις πεποιθήσεις και την συμπεριφορά του θύτη
- Αρνητικά συναισθήματα προς την αστυνομία ή άλλες Αρχές
Το σύνδρομο έχει και συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της διαταραχής μετατραυματικού στρες, όπως:
- Αναδρομές στο τραυματικό γεγονός
- Αισθήματα δυσπιστίας, εκνευρισμού, νευρικότητας ή άγχους
- Αδυναμία χαλάρωσης ή απόλαυσης πραγμάτων που έως πρότινος ήταν πολύ ευχάριστα
- Δυσκολίες στη συγκέντρωση
Δεν είναι επίσημη διάγνωση
Οι ειδικοί της Cleveland Clinic τονίζουν ότι το σύνδρομο της Στοκχόλμης δεν είναι μία επίσημη, ψυχολογική διάγνωση. Και αυτό, διότι η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία δεν το έχει επισήμως αναγνωρίσει ως διαταραχή.
Επομένως, είναι ένας τρόπος για να περιγραφεί και να γίνει αντιληπτή η συναισθηματική αντίδραση που έχουν μερικές φορές τα θύματα στους ανθρώπους που τα κακοποιούν.
Με ή χωρίς επίσημη διάγνωση, πάντως, οι ειδικοί στην ψυχική υγεία μπορούν να αναγνωρίσουν τις συμπεριφορές που πηγάζουν από τα τραυματικά γεγονότα, προσθέτουν.
Όσον αφορά τη θεραπεία, αυτή συνήθως συμπεριλαμβάνει ψυχοθεραπεία και φάρμακα, εάν κριθεί απαραίτητο. Τα φάρμακα μπορεί λ.χ. να χορηγηθούν για να διευκολυνθεί ο ύπνος των πασχόντων. Μπορεί επίσης να χορηγηθούν και αγχολυτικά ή αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες, όμως, δεν υπάρχουν, αφού δεν θεωρείται επίσημη διάγνωση.
Φωτογραφία: iStock