Σύμφωνα με μελέτες από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, οι πνιγμοί από τροφή δεν είναι καθόλου σπάνιο φαινόμενο. Τα δεδομένα από τις υπηρεσίες ασθενοφόρων δείχνουν ότι σε ένα χαρακτηριστικό έτος, από 810 περιστατικά πνιγμονής από τροφή, το 75,6% αφορούσε άτομα άνω των 60 ετών, ενώ το 15,9% αφορούσε παιδιά κάτω των 10 ετών.
Στην ίδια ηλικιακή ομάδα, παιδιά με συγκεκριμένες νευρολογικές ή κινητικές αναπηρίες, όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η σοβαρή νοητική αναπηρία, αντιμετωπίζουν σημαντικά αυξημένη πιθανότητα για επεισόδια πνιγμού από τροφή, λόγω δυσφαγίας, δηλαδή διαταραχής στον μηχανισμό της κατάποσης.
Πρόκειται για ένα πρόβλημα που παραμένει σοβαρό, αλλά συχνά αόρατο.
Γι’ αυτό και τα μαθήματα πρώτων βοηθειών με τη μέθοδος Heimlich μπορούν να σώσουν ζωές.
Πρόκειται για τη μέθοδο που στηρίζεται σε μια ακολουθία κινήσεων για πρώτες βοήθειες, και που χρησιμοποιείται για να σώσει την ζωή ατόμου που πνίγεται από κάποιο αντικείμενο στον λαιμό, το οποίο του έχει κλείσει τον αεραγωγό και δεν μπορεί να αναπνεύσει.
- Δείτε πώς γίνεται η μέθοδος Heimlich ακόμη κι αν είστε μόνοι σας στο σπίτι – ΕΔΩ
- Πνιγμός από αντικείμενο: Οι κινήσεις που σώζουν το παιδί
Παιδιά με αναπηρίες: Τι δείχνουν οι μελέτες
Έρευνα σε παιδιά με εγκεφαλική παράλυση έδειξε πώς, έως και το 99% των παιδιών με σοβαρή μορφή εγκεφαλικής παράλυσης – CP (Cerebral Palsy) και νοητική αναπηρία παρουσίαζαν έναν σημαντικό βαθμό δυσφαγίας.
Άλλες μελέτες καταγράφουν συχνά φαινόμενα βήχα, πνιγμού και εισρόφησης κατά το γεύμα σε παιδιά με νευρομυϊκές δυσλειτουργίες.
Δείτε επίσης: Τραγωδία σε ειδικό δημοτικό σχολείο του Πειραιά: 13χρονη πνίγηκε από το φαγητό της
Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία επισημαίνει ότι προβλήματα στη μάσηση και στην κατάποση, μειωμένα αντανακλαστικά και νευρολογικές παθήσεις αποτελούν ισχυρούς παράγοντες κινδύνου.
Από τη φύση τους αυτές οι παθήσεις απαιτούν οργανωμένα μέτρα πρόληψης και εξειδικευμένη επίβλεψη, και είναι δουλειά του εισαγγελέα πλέον να διερευνήσει αν στο συγκεκριμένο ειδικό σχολείο τηρούνταν οι προδιαγραφές.
Οι επικίνδυνες διαδικτυακές “προκλήσεις”: Η νέα απειλή
Από την άλλη τα τελευταία χρόνια υπάρχει και το φαινόμενο των food challenges στα social media, φαινόμενο που σπρώχνει ανήλικους σε πράξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο πνιγμού: τα challenges με διακοπή της αναπνοής με σκοινί μέχρι λιποθυμίας, ή η κατάποση αντικειμένων από τεστ εγκυμοσύνης, κουταλιά κανέλας, κάψουλες απορρυπαντικού κ.α.
Όλες αυτές οι προκλήσεις έχουν κοινό παρονομαστή, τα επικίνδυνα «παιχνίδια» με την αναπνευστική οδό.
Τα στοιχεία του ΕΚΠΑ: Οι πνιγμονές είναι πολύ συχνότερες απ’ όσο νομίζουμε
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΚΠΑ η πνιγμονή, είτε από τροφή είτε από ξένο σώμα, είναι αιτία αιφνίδιων, αποτρέψιμων θανάτων και μάλιστα σε ποσοστά που δεν δικαιολογούν την υποτίμηση του κινδύνου.
Τι δείχνουν οι διεθνείς καταγραφές, σύμφωνα με την ανάλυση των Καθηγητριών του ΕΚΠΑ Θ. Ψαλτοπούλου και Α. Σταυροπούλου:
ΗΠΑ:
- 2.214 θάνατοι ατόμων ≥65 ετών από πνιγμό τροφής (2007–2010).
- Για την ίδια ηλικιακή ομάδα (2000–2013), η ασφυξία αντιστοιχεί στο 8% των ακούσιων θανατηφόρων τραυματισμών.
Ιαπωνία:
- Θάνατοι από «απόφραξη αναπνευστικού από τροφή» αυξήθηκαν από 3.669 σε 4.407 μέσα σε μία δεκαετία (1997–2006).
- Από 810 περιστατικά πνιγμονής σε έναν χρόνο, 15,9% αφορούσαν παιδιά κάτω των 10 ετών.
Ηνωμένο Βασίλειο:
- Περίπου 351 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από πνιγμονή με τροφή ή μικρά αντικείμενα.
Πίσω από αυτά τα νούμερα κρύβεται ένα κοινό μήνυμα: ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και συχνός, ειδικά στα πιο ευάλωτα άτομα: μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και ανθρώπους με νευρολογικά προβλήματα.