Η βιταμίνη Β12, επίσης γνωστή ως κοβαλαμίνη, είναι ένα ζωτικής σημασίας θρεπτικό συστατικό που παίζει καθοριστικό ρόλο σε διάφορες φυσιολογικές διεργασίες στο ανθρώπινο σώμα.
Είναι μια απαραίτητη υδατοδιαλυτή βιταμίνη που δεν μπορεί να παραχθεί από τον οργανισμό, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη η λήψη της από διαιτητικές πηγές ή συμπληρώματα.
Σε αυτό το άρθρο, κοιτάμε τη σημασία της βιταμίνης Β12, τις λειτουργίες, τις πηγές και τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, που σχετίζονται με την έλλειψή της.
Τι κάνει η βιταμίνη Β12 στον οργανισμό
Η βιταμίνη Β12 εμπλέκεται σε ένα ευρύ φάσμα βασικών λειτουργιών, συμβάλλοντας κυρίως στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση ενός υγιούς νευρικού συστήματος.
Ακολουθούν ορισμένοι βασικοί ρόλοι που παίζει η βιταμίνη Β12 στο σώμα:
- Σχηματισμός ερυθρών αιμοσφαιρίων: Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για τον σωστό σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων στον μυελό των οστών. Χωρίς επαρκή Β12, η παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων μπορεί να διακυβευτεί, οδηγώντας σε μια κατάσταση που ονομάζεται μεγαλοβλαστική αναιμία. Είναι μια μορφή αναιμίας που χαρακτηρίζεται από μεγάλα, ανώριμα ερυθρά αιμοσφαίρια, που δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά.
- Υποστήριξη νευρικού συστήματος: Η βιταμίνη Β12 είναι κρίσιμη για τη διατήρηση και την υγεία του νευρικού συστήματος. Βοηθά στην παραγωγή μυελίνης, ενός προστατευτικού περιβλήματος στις νευρικές ίνες, επιτρέποντας την αποτελεσματική μετάδοση των νευρικών σημάτων. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των νεύρων και αυτό να προκαλέσει συμπτώματα όπως αισθήσεις μυρμηγκιάσματος, μούδιασμα, αδυναμία και προβλήματα συντονισμού και ισορροπίας.
- Μεταβολισμός: Η βιταμίνη Β12 παίζει καθοριστικό ρόλο στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Βοηθά στην μετατροπή της τροφής σε χρησιμοποιήσιμη ενέργεια, συμβάλλοντας στη συνολική παραγωγή ενέργειας μέσα στο σώμα. Τα επαρκή επίπεδα Β12 είναι απαραίτητα για τη διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων ενέργειας και την πρόληψη της κόπωσης.
Πηγές βιταμίνης Β12
Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται κυρίως σε ζωικές πηγές τροφίμων. Μερικές από τις κύριες διατροφικές πηγές βιταμίνης Β12 είναι:
- Κρέας και πουλερικά: Βόειο κρέας, αρνί, κοτόπουλο και γαλοπούλα
- Ψάρια και θαλασσινά: Σολομός, πέστροφα, τόνος και οστρακοειδή (μύδια, στρείδια κ.α.)
- Γαλακτοκομικά προϊόντα: Γάλα, τυρί και γιαούρτι (ειδικά για άτομα που ακολουθούν γαλακτο-χορτοφαγική διατροφή)
- Αυγά
- Εμπλουτισμένα τρόφιμα: Ορισμένα δημητριακά πρωινού και είδη γάλακτος φυτικής προέλευσης αλλά και διατροφική μαγιά εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12 μπορούν να είναι κατάλληλες επιλογές για χορτοφάγους και vegans
Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12: Πιθανές επιπτώσεις στην υγεία
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιπλοκές στην υγεία και αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές νευρολογικές και αιματολογικές διαταραχές.
Μερικές πιθανές επιπτώσεις στην υγεία της ανεπάρκειας Β12 είναι:
- Μεγαλοβλαστική αναιμία: Η ανεπάρκεια βιταμίνη Β12 επηρεάζει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, οδηγώντας σε μεγαλοβλαστική αναιμία. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, δύσπνοια, χλωμό δέρμα και γρήγορο καρδιακό ρυθμό.
- Νευρολογικές διαταραχές: Η παρατεταμένη ανεπάρκεια Β12 μπορεί να προκαλέσει νευρική βλάβη, οδηγώντας σε νευρολογικά συμπτώματα όπως μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, προβλήματα ισορροπίας, κατάθλιψη, απώλεια μνήμης και σύγχυση.
- Καρδιαγγειακοί κίνδυνοι: Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Πηγές: https://ods.od.nih.gov, https://www.mayoclinic.org, https://www.hsph.harvard.edu
φωτό: iStock