Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν σημαντική απειλή για την δημόσια υγεία σε όλο τον κόσμο, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως, σύμφωνα με σειρά τριών αναλύσεων που υπογράφουν 43 ειδικοί απ’ όλο τον κόσμο.
Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται ο καθηγητής από τη Βραζιλία, ο οποίος επινόησε τον όρο αυτόν, για να περιγράψει τα τρόφιμα τα οποία:
- Παράγονται μετά από σημαντική επεξεργασία
- Περιέχουν πολλά πρόσθετα και συνθετικά συστατικά
- Περιέχουν ελάχιστες ολόκληρες τροφές
- Είναι πλούσια σε λιπαρά, ζάχαρη ή/και αλάτι
«Όσα ξέρουμε αυτή τη στιγμή για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, αιτιολογούν την παγκόσμια λήψη μέτρων», δήλωσε ο Dr. Carlos Monteiro, ομότιμος καθηγητής Διατροφής & Δημοσίας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του São Paulo.
Οι επιστήμονες που υπογράφουν τις νέες αναλύσεις τονίζουν πως η κατανάλωση αυτού του είδους των τροφίμων αυξάνεται διαρκώς. Σχετίζεται όμως με μείωση της ποιότητας της διατροφής και σοβαρές χρόνιες ασθένειες.
Τι δείχνουν οι μελέτες
Οι νέες αναλύσεις δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται συστηματική ανασκόπηση 104 μακροχρονίων μελετών. Οι 92 από αυτές έδειξαν ισχυρή συσχέτιση ανάμεσα στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα και χρόνια προβλήματα υγείας, στα οποία ενδεικτικά συμπεριλαμβάνονται:
- Η παχυσαρκία
- Η κατάθλιψη
- Ο τύπου 2 διαβήτης
- Οι καρδιαγγειακές παθήσεις
- Ο καρκίνος
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι μελέτες αυτές δείχνουν συσχετίσεις και όχι σχέσεις αιτίας-αποτελέσματος. Προσθέτουν επίσης πως απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να εξακριβωθεί με ποιους μηχανισμούς μπορεί να υπονομεύουν την υγεία. Ωστόσο επισημαίνουν πως τα επιστημονικά δεδομένα είναι ήδη αρκετά ισχυρά ώστε να λάβουν οι κυβερνήσεις μέτρα.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι σε πολλούς λαούς τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα αντικαθιστούν ολοένα περισσότερο τα φρέσκα και φυσικά. Στις ΗΠΑ, λ.χ., το 50% των ημερήσιων θερμίδων προέρχεται πια από τέτοιου είδους τρόφιμα.
Παραδείγματα υπερεπεξεργασμένων τροφίμων είναι, μεταξύ άλλων, τα αναψυκτικά, τα επεξεργασμένα δημητριακά πρωινού, αλείμματα (ακόμα και λίγων λιπαρών ή με μειωμένη ζάχαρη), γιαούρτια με γεύσεις, επιδόρπια, προϊόντα άρτου του εμπορίου, τα πρόχειρα φαγητά (από πίτσες έως επεξεργασμένα κρεατικά), σνακ όπως τα πατατάκια, γαριδάκια, μπισκότα και γλυκά του εμπορίου κ.λπ.
Φωτογραφία: iStock