Το γάλα αμυγδάλου έχει την εικόνα του “light”, “καθαρού” και “plant-based” υποκατάστατου γάλακτος, κάτι που σίγουρα δελεάζει τους οπαδούς της υγιεινής διατροφής. Όμως, τα πραγματικά επιστημονικά δεδομένα, ίσως δεν είναι και τόσο υποστηρικτικά.
Δείχνουν ότι, πίσω από την «τεμπέλα» της αγνής τροφής, υπάρχουν παρενέργειες και περιορισμοί, που οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν.
Τι λένε τα στοιχεία:
1. Γάλα αμυγδάλου και έλλειψη πρωτεΐνης: Όταν το “light” γίνεται… πολύ light
Το βασικό πρόβλημα με το γάλα αμυγδάλου είναι ότι περιέχει ελάχιστη πρωτεΐνη.
Συνήθως 0,5–1 γραμμάριο ανά ποτήρι, όταν το αγελαδινό περιέχει περίπου 8 γραμμάρια.
- Για τους ανθρώπους που βασίζονται σε αυτό το γάλα για την καθημερινή τους διατροφή (π.χ. παιδιά, ηλικιωμένοι, άτομα με αυξημένες διατροφικές ανάγκες), αυτή η έλλειψη μπορεί να οδηγήσει σε ανεπαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης, αν η διατροφή του ατόμου δεν καλύπτεται από άλλες πηγές.
2. Φυτοπροστατευτικά και νάτριο: η “healthy” ετικέτα θέλει πιο προσεκτική ανάγνωση
Τα εμπορικά προϊόντα και ο γάλα αμυγδάλου -δυστυχώς δεν εξαιρείται- συχνά περιέχουν:
- σταθεροποιητές,
- γαλακτωματοποιητές (όπως η καραγενάνη),
- αλάτι,
- ζάχαρη,
- φυσικές αρωματικές ύλες.
Οι ειδικοί έχουν επισημάνει ότι, ειδικά στα light και αρωματισμένα προϊόντα, η ποσότητα προσθέτων μπορεί να επηρεάσει άτομα με ευαίσθητο γαστρεντερικό, προκαλώντας:
- φούσκωμα,
- ήπιες διαρροϊκές τάσεις,
- ερεθισμό σε άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Δεν είναι “τοξικό”, λένε οι διατροφολόγοι, αλλά δεν είναι και σκέτο αμύγδαλο με νερό, όπως ίσως πιστεύουν κάποιοι.
3. Μπορεί να προκαλέσει αλλεργία σε όσου έχουν αλλεργία στους ξηρούς καρπούς
Μπορεί να είναι προφανές, όμως, σίγουρα είναι και σημαντικό:
Στα άτομα με αλλεργία στα αμύγδαλα ή γενικότερα στους ξηρούς καρπούς, το γάλα αμυγδάλου απαγορεύεται.
Οι αντιδράσεις μπορεί να είναι από:
- κνησμό στο στόμα,
- εξανθήματα,
- μέχρι σοβαρή αναφυλαξία.
Οι αλλεργιολόγοι τονίζουν ότι ακόμα και τα “καθαρά” προϊόντα χωρίς πρόσθετα μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση.
4. Μωρά και μικρά παιδιά: Ίσως δεν είναι ασφαλές υποκατάστατο του αγελαδινού γάλακτος
Εδώ τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα. Ιατρικές εταιρείες (παιδιατρικές και διατροφικές) έχουν επισημάνει ότι τα φυτικά ροφήματα δεν μπορούν να αντικαταστήσουν:
- το μητρικό γάλα,
- τα βρεφικά γάλατα,
- το πλήρες αγελαδινό στις ηλικίες που το συστήνουν οι οδηγίες.
Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις υποθρεψίας σε βρέφη που τράφηκαν με φυτικά ροφήματα αντί ειδικών γαλάτων.
Όχι επειδή το γάλα αμυγδάλου είναι “κακό”, αλλά επειδή δεν έχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένα μωρό.
5. Χαμηλό ασβέστιο… εκτός αν το εμπλουτίσουν
Το γάλα αμυγδάλου από μόνο του έχει πολύ χαμηλό ασβέστιο.
Τα εμπορικά προϊόντα συχνά είναι εμπλουτισμένα, αλλά:
- η απορρόφηση δεν είναι πάντα ίδια με του κανονικού γάλακτος,
- εξαρτάται από τη μορφή του ασβεστίου,
- και δεν καλύπτουν πάντα τις ανάγκες, ειδικά αν κάποιος δεν πίνει καθημερινά.
Όσοι έχουν αυξημένο κίνδυνο οστεοπενίας/οστεοπόρωσης, θα πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους.
6. Πολύ χαμηλές θερμίδες: Είναι καλό ή επικίνδυνο;
Μοιάζει θετικό, όμως, υπάρχουν «αλλά….»
Σε άτομα:
- με αυξημένες καύσεις,
- σε αποκατάσταση βάρους,
- ή με διατροφικά ελλείμματα,
το γάλα αμυγδάλου μπορεί να είναι υπερβολικά χαμηλό σε ενέργεια.
Η συνεχής αντικατάσταση θερμιδογόνων τροφών μπορεί να επιδεινώσει την ενεργειακή ανεπάρκεια.
7. Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα
Το παρακάτω μπορεί να μην αποτελεί “παρενέργεια” στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά έχει κι αυτό τη βαρύνουσα σημασία του,για τον δημόσιο διάλογο:
Η καλλιέργεια αμυγδάλων απαιτεί πολύ νερό. Στις μεγάλες χώρες παραγωγής, όπως οι ΗΠΑ, υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι το αποτύπωμα νερού είναι υψηλότερο από άλλες φυτικές εναλλακτικές. Κι αυτό είναι, επίσης, καλό να το ξέρει ο καταναλωτής με περιβαλλοντικές ευαισθησίες.
Συμπερασματικά:
Το γάλα αμυγδάλου δεν είναι “κακή” τροφή, δεν είναι όμως και η μαγική, καθαρή λύση που παρουσιάζεται στα social media. Καλή επιλογή για όσους δεν πίνουν γάλα — αρκεί το “healthy” να είναι συνειδητό και όχι marketing.
Φωτογραφία: iStock