Ο τραυματισμός στην κεντρική αρτηρία του ποδιού που βρίσκεται ψηλά στο μηρό (μηριαία αρτηρία) είναι πολύ σοβαρός και, αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά, μπορεί ακόμα και να απειλήσει τη ζωή.
Αυτό τονίζουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, στην Tucson, επισημαίνοντας ότι δεν είναι από τους πολύ συχνούς τραυματισμούς, αλλά χρειάζεται επείγουσα θεραπεία.
Όπως αναφέρει η Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής (NLM) των ΗΠΑ, οι τραυματισμοί στα αιμοφόρα αγγεία μπορεί να είναι:
- Αμβλείς
- Διεισδυτικοί
- Συνδυασμός των δύο
Ο διεισδυτικός τραυματισμός συμβαίνει:
- Από αντικείμενα που εκτοξεύονται με δύναμη (όπως η φωτοβολίδα που χτύπησε τον νεαρό αστυνομικό στου Ρέντη, μια σφαίρα, θραύσματα από μία βόμβα κ.λπ.).
- Από μαχαίρωμα με οποιοδήποτε μεταλλικό ή μη αιχμηρό αντικείμενο
Το αμβύ τραύμα εκδηλώνεται συνήθως δευτεροπαθώς, σε περίπτωση συντριπτικού κατάγματος οστού ή εξάρθρωσης (π.χ. σε τροχαίο).
Οι αγγειακοί τραυματισμοί μπορεί να αφορούν τα τριχοειδή αγγεία, τις φλέβες ή τις αρτηρίες. Οι τραυματισμοί στα τριχοειδή αγγεία είναι οι πιο συχνοί. Τέτοιου είδους τραυματισμός είναι π.χ. ένα κόψιμο στο δέρμα του δακτύλου. Ωστόσο οι πιο σοβαροί είναι οι διεισδυτικοί τραυματισμοί σε αρτηρία.
Πως θα τους ξεχωρίσετε
Υπολογίζεται ότι οι διεισδυτικοί τραυματισμοί σε μεγάλο αγγείο (φλέβα ή αρτηρία) των άκρων, όπως η μηριαία αρτηρία, αντιπροσωπεύουν το 1% όλων των τραυματισμών στα άκρα. Ωστόσο ευθύνονται για σημαντικό ποσοστό θανάτων λόγω τραυματισμού.
Όταν ο τραυματισμός αφορά αρτηρία, το αίμα εξωθείται με δύναμη και παλμικά από την πληγή, καθώς ακολουθεί τους κτύπους της καρδιάς. Αντιθέτως, όταν προέρχεται από τραύμα σε φλέβα, η ροή του είναι πιο σταθερή.
Για τους ειδικούς, έχει μεγάλη σημασία να γνωρίζουμε τι να κάνουμε σε περίπτωση σοβαρού τραυματισμού σε μεγάλη αρτηρία ή φλέβα. «Ένας άνθρωπος με σοβαρή πληγή στην αρτηρία μπορεί να αιμορραγήσει έως θανάτου μέσα σε 3 λεπτά», αναφέρει η Dr. Christy Carroll, από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Irvine.
Επιπλέον, «οι τραυματισμοί αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στα άτομα ηλικίας 45 ετών και κάτω. Και η ανεξέλεγκτη αιμορραγία είναι η κύρια αιτία αποτρέψιμου θανάτου λόγω τραυματισμού», προσθέτει ο Dr. Jeffry Nahmias, χειρουργός τραύματος στο Κέντρο.
Τι να κάνετε
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Χειρουργών (ACS) συνιστά να εφαρμόζονται οι εξής πρώτες βοήθειες για την αντιμετώπιση της σοβαρής αιμορραγίας μετά από έναν τραυματισμό:
- Καλέστε αμέσως ασθενοφόρο
- Αφαιρέστε τα ρούχα του τραυματία για να εντοπίσετε το σημείο απ’ όπου αιμορραγεί επικίνδυνα
- Εάν δεν έχετε μαζί σας εξοπλισμό πρώτων βοηθειών, καλύψτε την πληγή με ένα πανί (π.χ. από το πουκάμισο ενός παρευρισκόμενου). Ύστερα πιέστε την πληγή και με τα δύο χέρια σας
- Εάν διαθέτετε εξοπλισμό πρώτων βοηθειών και η αιμορραγία είναι στο χέρι ή το πόδι, τυλίξτε το σημείο σφιχτά με έναν αιμοστατικό επίδεσμο
- Εάν δεν έχετε αιμοστατικό επίδεσμο και το θύμα αιμορραγεί στη βουβωνική ώρα, τον λαιμό ή τον ώμο, καλύψτε την πληγή με το πανί. Ασκείστε ύστερα σταθερή πίεση.
Εξακολουθήστε να πιέζετε την πληγή έως ότου έρθει το ασθενοφόρο και αναλάβουν οι διασώστες.
Φωτογραφία: iStock