Ο ιός Έμπολα από τις νυχτερίδες μεταφέρεται σε άγρια ζώα τα οποία στη συνέχεια μεταφέρουν τον ιό στον άνθρωπο.
Η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων στην Αφρική, συνήθως, ακολουθείται από επιδημίες τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Η νοσοκομειακή εξάπλωση στις χώρες της Αφρικής σχετίζεται με την πολλαπλή χρήση μη αποστειρωμένων βελόνων όπως και με την έλλειψη των απαραίτητων μέτρων ατομικής προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Έμπολα: Πως μεταδίδεται
O ιός Έμπολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο κυρίως μέσω επαφής με αίμα ή εκκρίσεις ασθενών (π.χ. σάλιο, ούρα κλπ). Η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο αυξάνει στα τελευταία στάδια της νόσου και κυρίως στο αιμορραγικό στάδιο, αλλά ακόμη και μεταθανάτια, λόγω της συνεχιζόμενης ιαιμίας.
Ο ιός, μετά από περίοδο επώασης από 2 έως 21 ημέρες, προκαλεί αρχικά ένα σύνδρομο που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή (πυρετός, μυαλγίες, πόνος στη μέση, αδυναμία) και προοδευτικά εμετούς και διάρροιες, νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγίες από βλεννογόνους και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Μεταδίδεται με τον αέρα ο ιός;
Ο ιός Έμπολα ΔΕΝ μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Από τη στιγμή που θα μολυνθώ σε πόσο χρόνο θα εκδηλώσω τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα εκδηλώνονται από 2 έως και 21 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, συνήθως μέσα σε 8-10 ημέρες.
Έμπολα: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά με:
- πυρετό
- έντονους μυϊκούς πόνους
- αίσθηση αδυναμίας
- πονοκέφαλο και
- πονόλαιμο
Το επόμενο στάδιο της ασθένειας περιλαμβάνει:
- έμετο
- ναυτία
- διάρροια
- ανορεξία
- κοιλιακό πόνο
- εξάνθημα και
- δυσλειτουργία του ήπατος και των νεφρών
Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν, επίσης:
- αιμορραγικές εκδηλώσεις εσωτερικών και εξωτερικών οργάνων (π.χ. αιμορραγίες από τη μύτη, τα ούλα, το δέρμα (π.χ. μελανιές), αίμα στα εμέσματα ή/και στα κόπρανα, αιμορραγίες στο σημείο ενέσεων) και
- πολυοργανική ανεπάρκεια
Η θνητότητα της νόσου κυμαίνεται από 25% έως 90%, ανάλογα με το είδος του ιού.
Έμπολα: Υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό;
Δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο, ή θεραπεία για αυτή την ασθένεια. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί κάποια εμβόλια που αποδεικνύονται αρκετά αποτελεσματικά, αλλά δεν υπάρχει προς το παρόν μια καθολική και αναγνωρισμένη θεραπεία.
Ποιος είναι ο κίνδυνος να μολυνθώ από τον ιό Έμπολα και πως μπορώ να προφυλαχθώ;
- Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που υπάρχει έξαρση του ιού, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Ebola είναι χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί σε αίμα, ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού, ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου, ή ζώου.
- Η συνήθης κοινωνική επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του ιού Ebola.
- Δεν κινδυνεύετε να μολυνθείτε με τον ιό Ebola ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα.
- Ο ιός Έμπολα δεν μεταδίδεται με το τσίμπημα κουνουπιών.
- Ο ιός Ebola σκοτώνεται εύκολα με καλό πλύσιμο με σαπούνι, χλωρίνη (αραίωση 1:10), τα συνήθη αντισηπτικά/απολυμαντικά, ή το στέγνωμα κάτω από τον ήλιο.
- Το πλύσιμο των ρούχων που έχουν μολυνθεί με βιολογικά υγρά σε πλυντήριο με απορρυπαντικό σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να εξουδετερώσει τον ιό.
- Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει.
Ποιοι ανήκουν στις ομάδες υψηλότερου κινδύνου;
Οι πιο ευάλωτοι είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και μέλη οικογενειών άλλων προσώπων που φροντίζουν ασθενείς. Λόγω της μεγάλης επικινδυνότητας της ασθένειας οι εργαζόμενοι στην υγεία πρέπει να φορούν ειδικό προστατευτικό εξοπλισμό, ειδικά όταν έρχονται σε επαφή με αντικείμενα όπως μολυσμένες σύριγγες.
Πώς μπορεί να αναχαιτιστεί ο ιός;
Με την απομόνωση των ασθενών, με την λήψη προφυλάξεων από τα άτομα που παρέχουν ιατρική φροντίδα στους νοσούντες και με τον εντοπισμό ατόμων με τα οποία οι ασθενείς βρίσκονταν σε στενή επαφή, όταν εκδήλωσαν την ασθένεια. Εάν κάποιοι από αυτούς παρουσιάσουν συμπτώματα, θα πρέπει να μπουν σε απομόνωση μέχρι να γίνουν ιατρικά τεστ.
Έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα όπου παρουσιάστηκαν κρούσματα Έμπολα. Τι πρέπει να προσέξω;
Ο κίνδυνος να έχετε εκτεθεί στον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Ωστόσο, σε περίπτωση που:
- εμφανίσετε πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, διάρροια, ή άλλα σοβαρά συμπτώματα μετά την επιστροφή σας από τις χώρες/περιοχές, που αναφέρουν κρούσματα, ή
- έχετε εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού, ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου, ή ζώου, καθώς και αν είχατε χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενή, που έχει αναρρώσει από αιμορραγικό πυρετό, τότε
πριν την επίσκεψή σας σε υπηρεσία υγείας επικοινωνήστε τηλεφωνικά με τον ΕΟΔΥ. Θα χρειαστεί να απαντήσετε σε λίγες ερωτήσεις που θα βοηθήσουν να αξιολογηθεί ο κίνδυνος, που διατρέχετε και θα σας δοθούν οδηγίες για το πού ν’ απευθυνθείτε, ενώ παράλληλα θα ειδοποιηθεί το ιατρικό προσωπικό, για να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.