Iatropedia

Ψωρίαση: Πως να αντιμετωπίσετε τις εξάρσεις του χειμώνα

Περισσότεροι από 250.000 Έλληνες ταλαιπωρούνται από ψωρίαση, η οποία στο 80% των περιπτώσεων παρουσιάζει εξάρσεις το χειμώνα, εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών και της κεντρικής θέρμανσης.

Όπως εξηγούν ειδικοί από την Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ), η ψωρίαση είναι μία χρόνια, αυτοάνοση ασθένεια η οποία δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, αλλά οφείλεται σε υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς.

Γενικά για την ψωρίαση

Η νόσος προσβάλλει το δέρμα και τις αρθρώσεις και έχει διάφορες μορφές, που εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο και μπορεί να είναι τοπικές ή γενικευμένες. Η πιο συχνή μορφή ψωρίασης είναι η κατά πλάκας που προσβάλλει το 80% των ασθενών. Άλλες βασικές μορφές είναι η σταγονοειδής (10% των κρουσμάτων), η φλυκταινώδης και η ερυθροδερμική.

Οι χαρακτηριστικές δερματικές εκδηλώσεις της αναπτύσσονται επειδή επιταχύνεται ο ρυθμός ωρίμανσης των κυττάρων της επιδερμίδας και έτσι αντί να κάνουν κύκλο ζωής 26 ημερών, κάνουν κύκλο 6 ημερών, με συνέπεια να δημιουργούνται οι χαρακτηριστικές πλάκες που καλύπτονται από αργυρόχρωα τμήματα, τα γνωστά ως λέπια.

Το 10-30% των πασχόντων από ψωρίαση, κυρίως στις ηλικίες άνω των 40 ετών, εκδηλώνουν και ψωριασική αρθρίτιδα, δηλαδή φλεγμονή σε επιλεγμένες αρθρώσεις.

Τα περισσότερα κρούσματα της νόσου εκδηλώνονται στις ηλικίες 20-30 και 50-60 ετών.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψωρίασης που εορτάζεται στις 29 Οκτωβρίου κάθε έτους, υπό τον συντονισμό της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συλλόγων Ψωρίασης (International Federation of Psoriasis Associations – IFPA), η ΕΔΑΕ εξέδωσε μερικές συμβουλές που μπορεί να συμβάλλουν στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των χειμερινών εξάρσεων της νόσου. Να ποιες είναι:

Να κάνετε εντατική ενυδάτωση

Να διατηρείτε το δέρμα σας καλά ενυδατωμένο για να καταπραΰνετε την ερυθρότητα και τον κνησμό και να μειώνονται οι πλάκες. Όσο πιο παχύρρευστη και λιπαρή είναι η κρέμα ή η αλοιφή που θα χρησιμοποιείτε, τόσο καλύτερα θα «παγιδεύει» την υγρασία στο δέρμα. Να χρησιμοποιείτε ενυδατικά καθαριστικά για να κάνετε μπάνιο και να πλένετε τα χέρια σας, και να αλείφεστε ύστερα με ενυδατική κρέμα. Την περιποίηση αυτή χρειάζεστε ακόμα κι αν το δέρμα σας δεν έχει πλάκες. Για τα ακριβή προϊόντα που χρειάζεστε, συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας.

Να κάνετε χλιαρό ντους

Το πολύ ζεστό νερό (πάνω από 38 βαθμούς Κελσίου) ξηραίνει το δέρμα. Φροντίστε λοιπόν να κάνετε μπάνιο και να πλένεστε με χλιαρό νερό. Να αποφεύγετε τα αφρόλουτρα, ιδιαίτερα τα παρατεταμένα (πάνω από 10 λεπτά), διότι αφαιρούν υγρασία από το δέρμα. Αμέσως μόλις βγείτε από την μπανιέρα πρέπει να αλείψετε το δέρμα σας με άφθονη ενυδατική κρέμα, εν όσω είναι ακόμα το δέρμα σας νωπό.

Προσέξτε τη θερμοκρασία και την υγρασία στο σπίτι

Ιδανικά η θερμοκρασία στο σπίτι σας πρέπει να είναι 23-24 βαθμοί Κελσίου και η υγρασία πρέπει να κυμαίνεται μεταξύ 30% και 50%. Προμηθευτείτε ένα θερμόμετρο τοίχου με ένδειξη και για την υγρασία. Αν μειωθεί πολύ η υγρασία, τοποθετήστε δοχεία με νερό δίπλα σε πηγές θερμότητας (π.χ. καλοριφέρ, τζάκι) για να εξατμίζεται και να την αυξάνει. Ειδάλλως προμηθευθείτε έναν υγραντήρα.

Να φοράτε μαλακά ρούχα

Το κρύο και ο αέρας μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα και να προκαλέσουν έξαρση της ψωρίασης και της ψωριασικής αρθρίτιδας. Φροντίστε να ντύνεστε πάντοτε με μαλακά ρούχα. Εκτός σπιτιού μην ξεχνάτε το κασκόλ, το καπέλο και τα γάντια. Να ντύνεστε σε στοιβάδες (πολλά ρούχα το ένα πάνω απ’ το άλλο) για να μπορείτε να τις αφαιρείτε και να μην ιδρώνετε (η εφίδρωση μπορεί να επιδεινώσει την ψωρίαση). Να προτιμάτε τα βαμβακερά και μεταξωτά υφάσματα από τα μάλλινα, τα denim και τα άλλα τραχιά υφάσματα που μπορεί να ερεθίσουν το δέρμα.

Να πίνετε άφθονο νερό

Χειμώνα-καλοκαίρι πρέπει να πίνετε τόσο νερό όσο χρειάζεστε για να έχουν τα ούρα σας αχνό κίτρινο χρώμα. Αν είναι πολύ κίτρινα ή σκούρα, είστε αφυδατωμένοι και αυτό μπορεί να εντείνει την ψωρίαση.

Θέστε υπό έλεγχο το στρες

Η περίοδος των γιορτών των Χριστουγέννων είναι η πιο στρεσογόνος εποχή του χρόνου και το στρες είναι εκλυτικός παράγοντας ψωρίασης. Προσπαθήστε να αφιερώνετε καθημερινά χρόνο για να χαλαρώνετε. Σε αυτό μπορεί να σας βοηθήσει πολύ η καθημερινή άσκηση, όπως το περπάτημα, ιδιαίτερα σε υπαίθριους χώρους.

Προσέξτε τη διατροφή σας

Η ακολούθηση της παραδοσιακής ελληνικής διατροφής μπορεί να ωφελήσει σημαντικά. Έχει παρατηρηθεί ότι η κατανάλωση κυρίως άφθονων ψαριών, φρούτων, λαχανικών και η χρήση ως κύριου λίπους του ελαιολάδου μπορεί να καταπραΰνει τα συμπτώματα των ασθενών με ψωρίαση. Να αποφεύγετε το πολύ αλκοόλ (όχι πάνω από 1-2 ποτά την ημέρα), ιδίως αν παίρνετε φάρμακα για την ψωρίαση, διότι υπάρχει κίνδυνος αλληλεπίδρασης. Αν έχετε περιττά κιλά, προσπαθείστε να τα χάσετε με συνδυασμό υγιεινής διατροφής και άσκησης, διότι στα λιποκύτταρα βρίσκονται πολλές από τις ουσίες (λ.χ. κυτταροκίνες, TNF-α) που εμπλέκονται στην ανάπτυξη της νόσου.

Εξετάστε το ενδεχόμενο προσαρμογής της θεραπείας σας

Το χειμώνα κατά κανόνα γίνεται πιο συχνή, εντατική ή ισχυρή η φαρμακευτική αγωγή. Το καλοκαίρι, λ.χ., οι ασθενείς μπορεί να είναι καλά χρησιμοποιώντας μόνο τοπικές θεραπείες (κρέμες), ενώ το χειμώνα συνήθως απαιτείται και συστηματική θεραπεία. Αν βλέπετε την ψωρίασή σας να επιδεινώνεται, συμβουλευθείτε τον δερματολόγο σας.

Θέστε υπό έλεγχο τη συννοσηρότητα

Για λόγους που ακόμα δεν έχουν αποσαφηνιστεί, η ψωρίαση σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα νοσημάτων των πνευμόνων, της καρδιάς, των νεφρών, του ήπατος και άλλων οργάνων (π.χ. αυξημένη χοληστερόλη, υπέρταση, καρδιοπάθεια, χρόνια πνευμονοπάθεια, διαβήτη, πεπτικό έλκος, νεφροπάθεια κ.λπ.). Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον δύο στους τρεις ασθενείς έχουν ταυτοχρόνως δύο ή περισσότερες άλλες παθήσεις, ιδίως μετά την ηλικία των 60 ετών. Επομένως, φροντίστε να κάνετε τακτικό τσεκάπ και να ρυθμίζετε εντατικά και αυτά τα νοσήματα.