Αύξηση της ψυχογενούς ωταλγίας (έντονος πόνος στο αυτί), που δεν οφείλεται σε οργανική ή παθολογική αιτία, αλλά σχετίζεται με ψυχολογικούς παράγοντες εντοπίζουν τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες!
«Είναι λιγότερο συχνή από την οργανική ωταλγία, αλλά σημαντική γιατί συχνά παραβλέπεται και «χτυπά» περισσότερο τις γυναίκες. Θα λέγαμε, είναι απότοκο της σύγχρονης ζωής του ανθρώπου» αναφέρει ο Χειρουργός – Ωτορινολαρυγγολόγος Μηνάς Ν. Αρτόπουλος, Διευθυντής της Α’ Ω.Ρ.Λ. κλινικής του «ΜΗΤΕΡΑ».
Η ψυχογενής ωταλγία προέρχεται ή επηρεάζεται από ψυχολογικά αίτια και χωρίς εμφανή ιατρική αιτία.
«Είναι δηλαδή, εξηγεί ο κος Αρτόπουλος, πραγματικός και όχι «φανταστικός» πόνος. Προκαλείται από απορρύθμιση στην αντίληψη του πόνου στον εγκέφαλο, χωρίς να υπάρχει βλάβη στο αυτί»!
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τους Ω.Ρ.Λ συνδέεται με ψυχολογικές καταστάσεις όπως:
- Άγχος,
- Κατάθλιψη,
- Σωματοδυσμορφική διαταραχή,
- Σύνδρομο σωματοποίησης,
- Υστερία (σύμφωνα με παλαιότερη ορολογία).
Συμπτώματα ψυχογενούς ωταλγίας
Τα βασικά συμπτώματα προκαλούν ενοχλήσεις ή πόνο στο αυτί χωρίς ευρήματα στην ωτοσκόπηση. Τα συνοδά συμπτώματα είναι:
- πονοκέφαλοι,
- μυϊκή ένταση,
- αυχενική δυσκαμψία
Συχνά σχετίζεται με περιόδους στρες ή συναισθηματικής φόρτισης.
Διάγνωση
Για την διάγνωση της ψυχογενούς ωταλγίας είναι απαραίτητο να αποκλειστούν αρχικά τα οργανικά αίτια όπως: μέση ωτίτιδα, εξωτερική ωτίτιδα, προβλήματα κροταφογναθικής άρθρωσης, νευραλγίες, δόντια κ.λπ.
Ταυτόχρονα θα πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί σε ωτοσκόπηση και απεικονίσεις και να αναλυθεί το ψυχοκοινωνικό ιστορικό του. Τελικά η διάγνωση γίνεται με αποκλεισμό (διάγνωση εξ αποκλεισμού).
Όπως εξηγεί ο κ Αρτόπουλος, ο γιατρός θα πρέπει να υποψιαστεί την προέλευση της: «Όταν ο πόνος δεν αντιστοιχεί σε οργανικά ευρήματα, υπάρχουν εναλλαγές στην ένταση του, οι οποίες σχετίζονται με το άγχος και παράλληλα ο ασθενής έχει ιστορικό ψυχικής νόσου ή χρόνιου πόνου σε άλλα σημεία του σώματος χωρίς σαφή αιτία».
Αντιμετώπιση:
Η ψυχογενής ωταλγία κυρίως αντιμετωπίζεται με:
- Σωστή ενημέρωση και καθησυχασμό,
- Ψυχολογική υποστήριξη ή/και παραπομπή σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο, με τη χορήγηση, αν χρειάζεται, αγχολυτικών ή αντικαταθλιπτικών φαρμάκων,
- Θεραπεία γνωστικής-συμπεριφορικής προσέγγισης.
Γιατί εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες
Η ψυχογενής ωταλγία, σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες γιατί:
- Ψυχοσωματική έκφραση: Οι γυναίκες έχουν ελαφρώς μεγαλύτερη τάση να σωματοποιούν το άγχος ή την ψυχική δυσφορία (δηλαδή να εκδηλώνουν ψυχικές πιέσεις με σωματικά συμπτώματα).
- Ορμονικές επιδράσεις: Ορμονικές μεταβολές (π.χ. κύκλος, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση) ενδέχεται να αυξάνουν την ευαισθησία στον πόνο ή να ενισχύουν ψυχικές καταστάσεις που οδηγούν σε ψυχογενή συμπτώματα.
- Πιο συχνή αναζήτηση ιατρικής βοήθειας: Οι γυναίκες στατιστικά αναφέρουν πιο συχνά ήπια ή αδιευκρίνιστα συμπτώματα.
«Η ψυχογενής ωταλγία είναι πραγματικό και σημαντικό πρόβλημα υγείας, συχνότερο στις γυναίκες και η αντιμετώπισή του, απαιτεί διεπιστημονική προσέγγιση (ΩΡΛ + Ψυχική Υγεία) και ευαισθησία στη διάγνωση και διαχείρισή της» καταλήγει ο κ Αρτόπουλος.