Με τον όρο αλλεργία δεν εννοούμε μια συγκεκριμένη νόσο, αλλά ένα μηχανισμό που οδηγεί στην εκδήλωση των αλλεργικών παθήσεων. Στον αλλεργικό ασθενή, το ανοσολογικό σύστημα αναγνωρίζει λανθασμένα ως εχθρικές, ουσίες που φυσιολογικά δεν προκαλούν βλάβη στον άνθρωπο (γύρεις, τρόφιμα, φάρμακα, τσιμπήματα εντόμων).
Ως αποτέλεσμα, «ο οργανισμός αντιδρά υπερβολικά σε ουσίες του περιβάλλοντος, που για τους περισσότερους ανθρώπους είναι αθώες» αναφέρει η κ. Ιωάννα Μανωλαράκη Ειδικός Αλλεργιολόγος Παίδων & Ενηλίκων στο Metropolitan Hospital και παραθέτει τις πληροφορίες:
Ποια είναι τα αλλεργικά νοσήματα;
- Αλλεργική Ρινίτιδα – Επιπεφυκίτιδα: Φλεγμονή του βλεννογόνου της μύτης και των ματιών που οφείλεται σε άερο-αλλεργιογόνα. Ανάλογα με την εποχικότητα των συμπτωμάτων, χαρακτηρίζεται ως εποχική ή ολοετής.
- Αλλεργικό Άσθμα: Είναι μία νόσος που χαρακτηρίζεται από χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών, με συμπτώματα όπως βήχα, συριγμό, δύσπνοια, τα οποία ποικίλουν ως προς το χρόνο και τη βαρύτητα τους.
- Ατοπική Δερματίτιδα: Χρόνια φλεγμονή της επιφανειακής στοιβάδας του δέρματος, όπου παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Τα συμπτώματα ξεκινούν συνήθως στην βρεφική ηλικία, < 6 μηνών, και μπορεί να εκδηλώνονται έως την εφηβική ή και ενήλικο ζωή του πάσχοντος.
- Κνίδωση, Αγγειοίδημα
- Τροφική αλλεργία: 6%-8% των παιδιών παρουσιάζουν τροφικές αλλεργίες, συνήθως στα γαλακτοκομικά, σιτηρά, αυγό, ψάρι, όσπρια, ξηρούς καρπούς, οστρακοειδή, σόγια. Μάλιστα, σε ποσοστό 10%-18%, το πρώτο επεισόδιο τροφικής αλλεργίας θα εμφανιστεί στο σχολείο.
Οι τροφικές αλλεργίες ορίζονται ως:
– Άμεσου τύπου: εντός 2 ωρών από την επαφή με το ύποπτο τροφικό αλλεργιογόνo
-Έμμεσου τύπου: >2 ώρες από την επαφή με το ύποπτο τροφικό αλλεργιογόνo
- Φαρμακευτική αλλεργία: Αντιδράσεις σε αντιβιοτικά όπως β-λακταμικά και κεφαλοσπορίνες, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και άλλα.
- Αναφυλακτική αντίδραση: Μια οξεία, απειλητική για τη ζωή, συστηματική αντίδραση, με ποικίλους μηχανισμούς και κλινικές παρουσιάσεις. Η σοβαρότητα της αντίδρασης, μπορεί να είναι μέτρια, σοβαρή ή πολύ σοβαρή. Σε αυτή την περίπτωση, ο ασθενής λαμβάνει γραπτές οδηγίες – πλάνο αντιμετώπισης Αναφυλακτικής Αντίδρασης (Σχέδιο Δράσης Αναφυλαξίας), ενώ εκπαιδεύεται και στη σωστή χρήση της αυτοενιέμενης συσκευής αδρεναλίνης.
- Αλλεργία στο δηλητήριο υμενοπτέρων
Πώς γίνεται η διάγνωση των αλλεργικών νοσημάτων;
«Πρώτα, λαμβάνουμε ένα ενδελεχές ιστορικό της συμπτωματολογίας του μικρού μας ασθενούς. Το ιστορικό μας δίνει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το είδος, τη διάρκεια αλλά και τη χρονική κατανομή των συμπτωμάτων. Στη συνέχεια, ακολουθεί κλινική εξέταση, κατά την οποία με ηρεμία και υπομονή αξιολογούμε τα διάφορα συστήματα (πνεύμονες, δέρμα, οφθαλμούς). Τα ευρήματα μας είναι σημαντικά, ως προς την αξιολόγηση του ιστορικού και τον αλλεργιολογικό έλεγχο που θα ακολουθήσει. Εφόσον κριθεί απαραίτητο, στη συνέχεια θα προχωρήσουμε σε ειδικό εξατομικευμένο αλλεργιολογικό έλεγχο», εξηγεί η ειδικός ο οποίος περιλαμβάνει:
Εργαστηριακές εξετάσεις
- Δερματικές Δοκιμασίες Νυγμού (Skin Prick Tests): Αποτελούν μια ευαίσθητη και ανώδυνη διαγνωστική μέθοδο, πολύ σημαντική στη διερεύνηση των τροφικών και αναπνευστικών αλλεργικών νοσημάτων.
- Ενδοδερμικές Δοκιμασίες (Intradermal Tests): Χρησιμοποιούνται για φάρμακα και δηλητήρια εντόμων.
- Επιδερμικές Δοκιμασίες Επικόλλησης (Patch Tests): Τις χρησιμοποιούμε για τη διάγνωση σε δερματίτιδες εξ επαφής, σε φάρμακα και σε τροφές. Εφαρμόζουμε μικρή ποσότητα αλλεργιογόνων σε αυτοκόλλητα (patches), που τοποθετούνται στο δέρμα της πλάτης. Η ανάγνωση των αποτελεσμάτων γίνεται σε 48, 72, 96 ώρες ή και αργότερα, ανάλογα την αναφερόμενη συμπτωματολογία και το ύποπτο αλλεργιογόνο.
- Σπιρομέτρηση: Μας προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την αναπνευστική λειτουργία του ασθενούς, και για τη διάγνωση του αλλεργικού άσθματος.
- Ρινικές Προκλήσεις: Πολύ σημαντική διαγνωστική μέθοδος, κυρίως στην αξιολόγηση της Local Rhinitis, μιας πιο «ιδιαίτερης» αλλεργικής ρινίτιδας.
- Τροφικές και Φαρμακευτικές Προκλήσεις: Δοκιμασίες για την επιβεβαίωση αλλεργιών ή ανοχής σε συγκεκριμένα τρόφιμα και φάρμακα.
Διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις
Συμπτωματική θεραπευτική αγωγή: Αφορά στη βελτίωση των συμπτωμάτων τους ασθενούς μας, καθώς και συμβουλές αποφυγής των αλλεργιογόνων στα οποία είναι ευαισθητοποιημένοι.
Ανοσοθεραπεία – Απευαισθητοποίηση σε αναπνευστικά αλλεργιογόνα (αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα), και δηλητήρια υμενοπτέρων: Είναι μια διαδικασία αιτιολογικής αντιμετώπισης της αλλεργίας. Μέσω συγκεκριμένης σταδιακής χορήγησης του αλλεργιογόνου, είτε υπογλώσσια, είτε υποδόρια, προσπαθούμε να επανεκπαιδεύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα, ώστε να δει πλέον φιλικά αυτό που αναγνωρίζει λανθασμένα ως εχθρό.
Σύγχρονες Θεραπείες με Βιολογικούς Παράγοντες: Πλέον διαθέτουμε προηγμένα φάρμακα για την αντιμετώπιση χρόνιων αλλεργικών παθήσεων (άσθμα και ατοπική δερματίτιδα), καθώς και της χρόνιας κνίδωσης.