Ένας ειδικός καταρρίπτει τους μύθους γύρω από την ανδρική γονιμότητα, καθώς η υπογονιμότητα στα ζευγάρια είναι ένας σημαντικό πρόβλημα της εποχής μας. Τι ισχύει και τι όχι, τελικά;
Έχουν παρατηρηθεί εποχικές διαφορές στον αριθμό των σπερματοζωαρίων, με το χειμώνα να αποτελεί πιο ευνοϊκή περίοδο για απόκτηση απογόνων, συγκριτικά με το καλοκαίρι. Μελέτες έχουν προσδιορίσει ότι η μέση μείωση στον αριθμό των σπερματοζωαρίων είναι 30% τους θερμούς μήνες έναντι των ψυχρότερων. Παρότι απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθούν τα ακριβή αίτια, όσοι εύχονται ο καινούργιος χρόνος να τους χαρίσει παιδιά, τώρα έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να το καταφέρουν!
Για πολλούς, ωστόσο, δεν αποτελεί έναν ευκόλως επιτεύξιμο στόχο. Τον τελευταίο αιώνα παρατηρείται μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων παγκοσμίως. Ενώ το 1940 ήταν 113 εκατομμύρια/mL, τη δεκαετία του 1990 μειώθηκε στα 66 εκατομμύρια/mL. Ο μέσος αριθμός σπερματοζωαρίων μειώθηκε κατά 51,6% μεταξύ 1973 και 2018. Στη συνέχεια ο ρυθμός μείωσης αυξήθηκε από 1,16% ετησίως μετά το 1972 σε 2,64% ετησίως μετά το 2000.
«Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υπογονιμότητα επηρεάζει περίπου το 13% έως 15% όλων των ζευγαριών, ενώ 1 στα 5 ζευγάρια δεν μπορεί να επιτύχει εγκυμοσύνη κατά το πρώτο έτος των προσπαθειών. Στο 20% έως 30% των περιπτώσεων, οι άνδρες μπορεί να είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι, με τη συνολική συμβολή τους να υπολογίζεται στο 50% περίπου. Η ακριβής συχνότητα εμφάνισης παραμένει άγνωστη, καθώς η ανδρική υπογονιμότητα δεν είναι ασθένεια, ούτε πρέπει οπωσδήποτε να διαγνωστεί και να καταγραφεί», επισημαίνει ο Χειρουργός Ανδρολόγος Ουρολόγος δρ Αναστάσιος Λιβάνιος.
Συνήθως, το 84% των ζευγαριών καταφέρνουν να συλλάβουν με φυσικό τρόπο μέσα σε ένα χρόνο με τακτικές επαφές, χωρίς προφυλάξεις. Για όσους δεν το καταφέρνουν με υπαιτιότητα του άνδρα θα πρέπει να αναζητήσουν τις αιτίες σε μια ποικιλία παραγόντων, που κυμαίνονται από τον τρόπο ζωής έως σοβαρές παθήσεις.
Η καλύτερη φροντίδα, ωστόσο, ξεκινά με την απόκτηση γνώσεων και την κατάρριψη των μύθων σχετικά με την ανδρική υπογονιμότητα και την ανακάλυψη της αλήθειας που κρύβεται πίσω από αυτούς. Οι πιο συνηθισμένοι είναι:
Μύθος: Η ανδρική γονιμότητα δεν μειώνεται με την ηλικία
Αλήθεια: Η ανδρική γονιμότητα φθίνει, ειδικά μετά την ηλικία των 40 ετών. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας άνδρας δεν μπορεί να γίνει πατέρας σε μεγαλύτερη ηλικία, αλλά οι πιθανότητες είναι λιγότερες από ό,τι θα ήταν για έναν άνδρα στα 20 του. Ο λόγος είναι η έκπτωση της ποιότητας του σπέρματος με την πάροδο του χρόνου.
Μύθος: Η συχνή εκσπερμάτιση οδηγεί σε υπογονιμότητα
Αλήθεια: Οι φορές που ένας άνδρας εκσπερματώνει, είτε μέσω σεξουαλικής επαφής ή αυνανισμού, δεν επηρεάζει την κατάσταση της γονιμότητάς του. Η υπερβολική εκσπερμάτιση μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, αλλά αυτό δεν οδηγεί συνήθως σε προβλήματα υπογονιμότητας. Μάλιστα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι η συχνή εκσπερμάτιση βελτιώνει την κινητικότητα του σπέρματος και δεν έχει καμία επίδραση στον όγκο ούτε τη μορφολογία του σπέρματος.
Ούτε οι μεγάλες περίοδοι αποχής αυξάνουν τη γονιμότητα σε σημαντικό βαθμό, καθώς μπορεί να επηρεαστεί ο αριθμός, η υγεία, η κινητικότητα και η μορφολογία του σπέρματος.
Δείτε επίσης: Υπογονιμότητα: Οι πρώτες οδηγίες από τον ΠΟΥ – Τι συνιστά για κάπνισμα, ΣΜΝ, τρόπο ζωής
Μύθος: Ένας πατέρας δεν μπορεί να είναι στείρος
Αλήθεια: Ένας άνδρας που έχει αποκτήσει παιδιά μπορεί να εμφανίσει προβλήματα γονιμότητας αργότερα, διότι όπως προαναφέρθηκε, η ποιότητα και η ποσότητα του σπέρματος μειώνεται με την ηλικία, όπως συμβαίνει άλλωστε με πολλές σωματικές λειτουργίες. Η απώλεια περίπου 2% ετησίως ξεκινά στη δεκαετία των 30, ποσοστό που αυξάνεται σημαντικά μετά την ηλικία των 50 ετών.
Μύθος: Η θερμότητα δεν επηρεάζει ικανότητα για απόκτηση παιδιών
Αλήθεια: Η αύξηση της θερμοκρασίας του όσχεου μόλις κατά μερικούς βαθμούς μπορεί να αναστείλει τη σπερματογένεση και να προκαλέσει υπογονιμότητα.
Για το θέμα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες – που αφορούν την επιλογή ενδυμάτων και εσωρούχων, την τοποθέτηση φορητών Η/Υ στους μηρούς, τη χρήση σάουνας ή υδρομασάζ, την επιλογή επαγγελμάτων που εκθέτουν τους άνδρες σε θερμότητα, όπως οι εργαζόμενοι σε φούρνους, την ενασχόληση με αθλήματα που προκαλούν θερμότητα στην περιοχή του όσχεου, όπως η ποδηλασία – και οι περισσότερες έχουν δείξει ότι η κατ’ επανάληψη έκθεση σε θερμότητα μειώνει την ικανότητά τους να γονιμοποιήσουν.
Για τη διατήρηση της χαμηλότερης θερμοκρασίας εξάλλου έχει φροντίσει και η ίδια η φύση: οι όρχεις καλύπτονται από έναν μυ που συστέλλεται ή χαλαρώνει ακούσια, είτε για να τους φέρει πιο κοντά στο σώμα για ζέστη, είτε για να τους απομακρύνει από το σώμα για μειώνεται η θερμοκρασία τους.
Μύθος: Ο τρόπος ζωής δεν επηρεάζει τη γονιμότητα
Αλήθεια: Η ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της γονιμότητας, ιδιαίτερα στον χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων και στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, που αποτελεί παράγοντα υπογονιμότητας. Το ίδιο επωφελής είναι και η άσκηση.
Αντιθέτως, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η χρήση ναρκωτικών την επηρεάζουν αρνητικά. Το κάπνισμα, για παράδειγμα, μειώνει την πυκνότητα του σπέρματος. Το ίδιο και η μαριχουάνα και οι ενώσεις της όπως και η κοκαΐνη.
Μύθος: Η ανδρική υπογονιμότητα είναι μια μόνιμη πάθηση
Αλήθεια: Χάρη σε διάφορες θεραπείες γονιμότητας, η ανδρική υπογονιμότητα μπορεί να θεραπευτεί. Με τις σωστές παρεμβάσεις, πολλοί άνδρες που προηγουμένως θεωρούνταν στείροι μπορούν να αποκτήσουν παιδιά. Οι παρεμβάσεις και οι θεραπείες περιλαμβάνουν:
- Την υιοθέτηση υγιεινής διατροφής, άσκησης και τη διακοπή του καπνίσματος, του αλκοόλ και των ναρκωτικών
- Τη διόρθωση λοιμώξεων ή ορμονικών ανισορροπιών
- Τη χρήση τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η μικρογονιμοποίηση (ICSI).
«Η ανδρική υπογονιμότητα είναι θεραπεύσιμη σε μεγάλο ποσοστό ανδρών. Το μόνο που χρειάζεται είναι να εκφράσουν την επιθυμία τους να κάνουν παιδιά και να εμπιστευθούν το πρόβλημά τους σε έναν ειδικό. Αναλόγως των αιτιών της, των στόχων και του τρόπου ζωής μαζί θα αποφασίσουν το θεραπευτικό πλάνο όσο απλό ή σύνθετο είναι αυτό. Με την επιτυχή θεραπεία, τους δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουν ή να μεγαλώσουν την οικογένεια που πάντα ονειρεύονταν», καταλήγει ο δρ Λιβάνιος.
Φωτογραφία iStock