Η πανδημία που έχει προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός έχει βάλει για τα καλά στη ζωή μας την εργασία και την εκπαίδευση εξ αποστάσεως. Ωστόσο, η υπερβολική έκθεση στις ψηφιακές οθόνες (υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά) μπορεί να έχει επιπτώσεις στα μάτια.
Μελέτες έχουν δείξει πως σχεδόν έξι στους δέκα ανθρώπους που χρησιμοποιούν συστηματικά ηλεκτρονικούς υπολογιστές και άλλες ψηφιακές συσκευές εμφανίζουν συμπτώματα ψηφιακής κόπωσης των ματιών. Η κόπωση αυτή οφείλεται στο ότι όταν κοιτάζουμε τις οθόνες, δεν βλεφαρίζουμε επαρκώς. Το επακόλουθο είναι ανεπαρκής λίπανση των ματιών και ανάπτυξη αισθήματος ξηρότητας.
Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Ηλίας Φελέκης, άλλοι παράγοντες που μπορεί να παίξουν ρόλο είναι:
- Η απόστασή μας από την οθόνη
- Η συχνότητα και η διάρκεια χρήσης των ψηφιακών συσκευών
- Ο βαθμός της έκθεσης στο μπλε φως, που εκπέμπεται από τις οθόνες
«Το 65% των παιδιών και των εφήβων περνούν δύο ή περισσότερες ώρες την ημέρα μπροστά σε μία ψηφιακή συσκευή», λέει. Και αυτό παρότι «το 77% των γονέων αναφέρει ότι είναι από αρκετά έως πολύ ανήσυχοι, για τις επιπτώσεις των ηλεκτρονικών συσκευών στα μάτια των παιδιών».
Ποια είναι τα συμπτώματα
Η ψηφιακή κόπωση στα μάτια μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορα συμπτώματα. Μερικά από τα συχνότερα είναι:
- Πονοκέφαλος
- Πρησμένα και κόκκινα ή υγρά και ξηρά ματιά
- Δυσκολία στη συγκέντρωση
- Θολή ή ακόμα και διπλή όραση
- Αυξημένη ευαισθησία στο φως
«Η ψηφιακή καταπόνηση των ματιών δεν αποτελεί αναγκαίο κακό της τεχνολογίας. Υπάρχουν λύσεις για να περιοριστεί αυτό το νέο φαινόμενο. Η μείωση του χρόνου έκθεσης σε οθόνες, όσο το δυνατόν περισσότερο, είναι μία προφανής λύση», τονίζει ο κ. Φελέκης.
Τι να κάνετε
Υπάρχουν όμως και άλλα πρόσθετα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να διαφυλάξετε την υγεία της όρασης και τα μάτια σας. Να ποια είναι:
- Να ανοιγοκλείνετε συχνά τα μάτια σας. Είναι σημαντικό να βλεφαρίζετε τουλάχιστον 5-6 φορές το λεπτό, ώστε η επιφάνεια των ματιών να διατηρείται καθαρή και υγρή. Φυσιολογικά, το βλεφάρισμα συμβαίνει κυρίως ακούσια. Αν όμως έχετε ξηροφθαλμία, ίσως χρειαστεί να το κάνετε συχνά και συνειδητά.
- Να εφαρμόζετε τον κανόνα του 20-20-20. Για να ξεκουράζετε τα μάτια σας, φροντίστε κάθε 20 λεπτά να κάνετε διάλειμμα για 20 δευτερόλεπτα κοιτάζοντας κάτι που βρίσκεται 20 πόδια μακριά σας. Τα 20 πόδια αντιστοιχούν σε περίπου 6 μέτρα.
- Μειώστε το έντονο φως στην οθόνη. Αυξήστε τον φωτισμό του χώρου και, αν χρειαστεί, χρησιμοποιήστε φίλτρο οθόνης.
- Καθίστε μακριά από την οθόνη. Πρέπει να απέχετε τουλάχιστον 60 εκατοστά από την οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τοποθετήστε την επίσης με τέτοιον τρόπο, ώστε το βλέμμα των ματιών σας να είναι στραμμένο ελαφρώς προς τα κάτω.
- Να χρησιμοποιείτε τεχνητά δάκρυα. Τα τεχνητά δάκρυα ανακουφίζουν από την ξηρότητα των οφθαλμών. Εάν τα μάτια σας αρχίσουν να σας ενοχλούν, χρησιμοποιείστε οφθαλμικές σταγόνες μίας χρήσης με υαλουρονικό νάτριο και εκχύλισμα χαμομηλιού. Το υαλουρονικό νάτριο θεωρείται ο καλύτερος ενυδατικός παράγοντας, ενώ το εκχύλισμα χαμομηλιού έχει καταπραϋντικές ιδιότητες.
«Εάν τα συμπτώματά σας επιμείνουν, επισκεφθείτε τον οφθαλμίατρό σας», συνιστά ο κ. Φελέκης.