Τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός για να αντιμετωπίσει τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19, μειώνονται γρήγορα μέσα στους πρώτους μήνες από τη διάγνωση, αναφέρουν επιστήμονες από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) και το Ινστιτούτο Παστέρ.
Επιπλέον, δεν αναπτύσσουν όλοι όσοι μολύνονται αντισώματα. Όσοι παραμένουν ασυμπτωματικοί φορείς είναι πιθανότερο να μην τα αναπτύξουν, σε σύγκριση με όσους νοσούν ήπια ή εισάγονται στα νοσοκομεία.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από μελέτη με 259 πιθανούς δότες πλάσματος για ασθενείς με Covid-19. Όλοι τους έδωσαν δείγματα:
- Τουλάχιστον 14 ημέρες μετά την πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων τους και
- Έπειτα από δύο αρνητικά αποτελέσματα στην εξέταση PCR με την οποία ανιχνεύεται ο νέος κορωνοϊός
Η μελέτη έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση σε συνοπτική μορφή στην κορυφαία ιατρική επιθεώρηση παγκοσμίως (New England Journal of Medicine). Κύριοι συγγραφείς είναι οι καθηγητές του ΕΚΠΑ Ευάγγελος Τέρπος και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ) και ο διευθυντής των Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ Ανδρέας Μεντής. Η ανίχνευση των αντισωμάτων έγινε στο Ινστιτούτο Παστέρ.
Πόσοι είχαν αντισώματα
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, όταν οι συμμετέχοντες είχαν διαγνωστεί με τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός:
- Οι 20 (το 7,7%) ήσαν ασυμπτωματικοί
- Οι 156 (το 60,2%) ήταν συμπτωματικοί αλλά δεν χρειάσθηκαν νοσηλεία
- Οι 83 (το 32%) χρειάσθηκαν νοσηλεία
Ο χρόνος που μεσολάβησε από την ημέρα των πρώτων συμπτωμάτων (ή της πρώτης θετικής PCR) μέχρι τη μέτρηση των αντισωμάτων ήταν 62 ημέρες, κατά μέσον όρο. Κυμαινόταν από 14 έως 104 ημέρες.
Αντισώματα εναντίον του κορωνοϊού ανιχνεύθηκαν στους 229 (ποσοστό 88%). Οι ασυμπτωματικοί είχαν τα χαμηλότερα επίπεδα αντισωμάτων (τίτλοι αντισωμάτων) απ’ όλους.
Ωστόσο τα επίπεδα αυτά μειώθηκαν ραγδαία τις επόμενες ημέρες. Οι γιατροί έλαβαν πλάσμα από τους πρώτους 74 απ’ όσους είχαν αντισώματα, 8-19 ημέρες μετά την πρώτη μέτρηση. Στη δεύτερη μέτρηση τα αντισώματα ήταν σημαντικά μειωμένα. Στους περισσότερους από αυτούς η μείωση έφτανε το 10-15%.
Και στο εξωτερικό
Η προοδευτική μείωση των αντισωμάτων με την πάροδο του χρόνου έχει καταγραφεί σε αντίστοιχες διεθνείς μελέτες. Υπάρχει, όμως, διχογνωμία ως προς τη διάρκειά τους. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντισώματα εξαφανίζονται ένα μήνα μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων και άλλες έξι μήνες αργότερα. Κοινός παρανομαστής όλων των μελετών, όμως, είναι πως όταν υποχωρήσει η λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός, τα αντισώματα αργά ή γρήγορα θα μειωθούν, τονίζουν οι ειδικοί του ΕΚΠΑ.
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό η δωρεά πλάσματος από αναρρώσαντες ασθενείς να πραγματοποιείται το συντομότερο δυνατόν. Αυτό είναι απαραίτητο ώστε το πλάσμα να περιέχει τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα αντισωμάτων», σημειώνουν στο άρθρο τους.
Η σημασία για την ανοσία
Οι Έλληνες επιστήμονες του ΕΚΠΑ και του Παστέρ δεν γνωρίζουν ακόμα τι σημασία των νέων ευρημάτων για την ανοσία όσων ξεπερνούν τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Και αυτό διότι η μελέτη τους δεν εξέτασε τα υπόλοιπα αμυντικά «όπλα» του οργανισμού:
- Τα εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι του κορωνοϊού
- Τα βοηθητικά Β-λεμφοκύτταρα που «θυμούνται» την προηγούμενη επαφή με τον ιό και μπορούν γρήγορα να οδηγήσουν στην παραγωγή νέων αντισωμάτων
- Τα Τ-λεμφοκύτταρα που ασκούν απ’ ευθείας τοξική δράση στον κορωνοϊό
Η συλλογή πλάσματος πλουσίου σε αντισώματα γίνεται στο πλαίσιο μελέτης για τη θεραπεία νοσηλευομένων ασθενών με Covid-19. Η μελέτη αυτή είναι ενεργός στην χώρα μας. Τα νοσοκομεία, ερευνητικά ιδρύματα και συμμετέχοντες ερευνητές είναι τα εξής:
- Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν» (Β. Παππά, Α. Αντωνιάδου, Α. Αρμαγανίδης, Α. Μπάμιας, Σ. Παπαγεωργίου, Α. Τσαντές, Σ. Τσιόδρας)
- Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «ο Ευαγγελισμός» (Σ. Ζακυνθινός, Α. Κοτανίδου, Μ. Παγώνη, Σ. Σαριδάκης)
- Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών (Χ. Γώγος)
- Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» (Ν. Κουλούρης, Α. Κουτσούκου, Α. Πεφάνης)
- Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» – Γ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική (Π. Πουλάκου, Κ. Συρίγος)
- Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Αλεξάνδρα» (Ε. Τέρπος,Χ.Ματσούκα, Μ.Α. Δημόπουλος)
- Αντικαρκινικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Αγιος Σάββας» (Ε. Γρουζή)
- Ινστιτούτο Παστέρ (Α. Μεντής)
- Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Κ. Σταμούλης)