Ο HPV είναι ένας από τους πιο συχνούς σεξουαλικά μεταδιδόμενους ιούς παγκοσμίως. Πολλά άτομα που μολύνονται με τον HPV δεν εμφανίζουν συμπτώματα και δεν γνωρίζουν ότι έχουν τον ιό, αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης και την πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών παθήσεων.

Τα ευχάριστα νέα είναι ότι μια προληπτική εξέταση μπορεί να εντοπίσει την παρουσία του ιού πριν αυτός προκαλέσει προβλήματα υγείας περιλαμβανομένων διάφορων μορφών καρκίνου.

Τι είναι ο ιός HPV

«Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV – Human Papillomavirus) είναι μια ομάδα ιών που προσβάλλει το δέρμα και τους βλεννογόνους του σώματος, όπως του γεννητικού συστήματος και του στόματος», αναφέρει ο κ. Νικόλαος Πλεύρης Μαιευτήρας – Γυναικολόγος, Διευθυντής Α’ Γυναικολογικής Κλινικής-Τμήμα Ρομποτικής και Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής Metropolitan General και επιστημονικός συνεργάτης Γυναικολογικού Τμήματος ΗealthSpot Γλυφάδας, συνεχίζοντας με όσα θα πρέπει να γνωρίζουμε για τον ιό την πρόληψη και τη θεραπεία του:

Υπάρχουν πάνω από 150 διαφορετικοί τύποι, οι οποίοι χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες:

HPV χαμηλού κινδύνου: Αυτοί οι τύποι ιού προκαλούν συνήθως αλλοιώσεις που πολύ σπάνια εξελίσσονται σε καρκίνο, όπως κονδυλώματα στο δέρμα ή στο γεννητικό σύστημα. Οι πιο γνωστοί τύποι χαμηλού κινδύνου είναι οι τύποι 6 και 11, οι οποίοι συνδέονται με την ανάπτυξη κονδυλωμάτων γεννητικών οργάνων (γεννητικά κονδυλώματα).

HPV υψηλού κινδύνου: Αυτοί οι τύποι ιού είναι επικίνδυνοι, καθώς μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο. Οι πιο επικίνδυνοι τύποι HPV είναι οι τύποι 16 και 18, οι οποίοι σχετίζονται με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του πρωκτού, του πέους και του στοματοφάρυγγα. Αυτοί οι τύποι μπορούν να προκαλέσουν μεταβολές στα κύτταρα του προσβεβλημένου ιστού, οι οποίες με την πάροδο του χρόνου και κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο».

Δείτε επίσης: Υπογονιμότητα: Ο HPV μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το σπέρμα των ανδρών

Γιατί η ανίχνευση του HPV είναι σημαντική;

Πρόληψη Καρκίνου

Ορισμένα στελέχη του HPV υψηλού κινδύνου έχουν στενή συσχέτιση με την εμφάνιση καρκίνου, ιδιαίτερα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, αλλά και άλλων τύπων καρκίνου όπως του πρωκτού, του πέους, του κόλπου, της ουρήθρας και του στόματος/λαιμού. Η έγκαιρη ανίχνευση των στελεχών υψηλού κινδύνου μπορεί να οδηγήσει σε προληπτικά μέτρα ή θεραπείες που μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.

Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία

Η ανίχνευση του HPV υψηλού κινδύνου επιτρέπει την παρακολούθηση και την έγκαιρη εφαρμογή θεραπευτικών παρεμβάσεων για προκαρκινικές αλλαγές, πριν αυτές εξελιχθούν σε καρκίνο. Οι ιατρικές διαδικασίες, όπως η κολποσκόπηση και το τεστ Παπανικολάου (Pap test), μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αξιολογήσουν και να αντιμετωπίσουν έγκαιρα τυχόν ανησυχητικές αλλαγές.

Προστασία σεξουαλικών συντρόφων

Η γνώση της δικής σου κατάστασης μπορεί να βοηθήσει στη λήψη μέτρων προστασίας που μειώνουν τον κίνδυνο μετάδοσης του ιού σε σεξουαλικούς συντρόφους. Η ενημέρωση και η αλληλεπίδραση με τους συντρόφους σχετικά με τον κίνδυνο και τις πρακτικές πρόληψης είναι ζωτικής σημασίας.

Δείτε επίσης: HPV: Πόσοι θάνατοι καταγράφηκαν στην Ελλάδα και πώς μπορούν να προληφθούν οι σχετιζόμενοι καρκίνοι

Αποφυγή ψυχολογικού στρες

Η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση της υγείας μπορεί να προκαλέσει σημαντικό άγχος και ανησυχία. Η έγκαιρη διάγνωση και η διαχείριση του HPV μπορούν να μειώσουν τον ψυχολογικό φόρτο, προσφέροντας μια σαφή εικόνα για τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας.

«Η ανίχνευση και η αξιολόγηση για HPV υψηλού κινδύνου είναι ένα κρίσιμο βήμα στη διαχείριση της υγείας σας και στην προαγωγή της δημόσιας υγείας γενικότερα» τονίζει.

Ποια είναι η θεραπεία για τον HPV;

«Ενώ για τον ίδιο τον ιό η θεραπεία εξαρτάται από το ανοσοποιητικό σύστημα, υπάρχουν θεραπείες για τις παθήσεις που προκαλεί, όπως γεννητικά θηλώματα, προκαρκινικές αλλαγές, και καρκίνους που σχετίζονται με τον HPV», επισημαίνει και παραθέτει τις βασικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση των συνεπειών:

Γεννητικά Θηλώματα

• Τοπικά Φαρμακευτικά Προϊόντα: Υπάρχουν διάφορες κρέμες και διαλύματα που εφαρμόζονται τοπικά για τη θεραπεία των γεννητικών θηλωμάτων, όπως η ιμικουιμόδη (Imiquimod), η ποδοφυλλοτοξίνη (Podophyllotoxin), και το τριχλωροξικό οξύ (TCA).
• Ιατρικές Επεμβάσεις: Μέθοδοι όπως η κρυοθεραπεία, ο καυτηριασμός, η θεραπεία με laser και η χειρουργική επέμβαση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αφαίρεση των θηλωμάτων.

Προκαρκινικές αλλαγές και καρκίνος

• Κολποσκόπηση και Βιοψία: Αυτές οι διαγνωστικές διαδικασίες χρησιμοποιούνται για την ακριβή διάγνωση των προκαρκινικών και καρκινικών αλλαγών στον τράχηλο της μήτρας, τον κόλπο, τον πρωκτό, και άλλα μέρη του σώματος.
• Ιατρικές επεμβάσεις: Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει αφαίρεση τμήματος του τραχήλου ή ριζικότερες επεμβάσεις ανάλογα με την έκταση της βλάβης. Συνηθέστερα, η αφαίρεση τμήματος του τραχήλου είναι γνωστή ως κωνοειδής εκτομή τραχήλου.

Πώς μπορώ να προστατευτώ από τον HPV;

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες και αντίστοιχες πρακτικές που μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία από τον HPV. Ακολουθούν μερικοί από τους πιο σημαντικούς:

• Εμβολιασμός: Το εμβόλιο είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος προστασίας από τους τύπους του ιού που προκαλούν την πλειονότητα των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, καθώς και από άλλες σχετικές με τον HPV παθήσεις. Συνιστάται για παιδιά και εφήβους, αλλά μπορούν να εμβολιαστούν και ενήλικες μέχρι ορισμένης ηλικίας.
• Ασφαλείς σεξουαλικές σχέσεις: Η χρήση προφυλακτικού κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής μειώνει τον κίνδυνο μετάδοσης του HPV. Επίσης, η μείωση του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων μπορεί να μειώσει την πιθανότητα μόλυνσης.
• Περιοδικοί ιατρικοί έλεγχοι: Οι τακτικές ιατρικές εξετάσεις, όπως οι εξετάσεις ΠΑΠ και το test HPV για γυναίκες, μπορούν να ανιχνεύσουν προκαρκινικές αλλαγές στον τράχηλο της μήτρας έγκαιρα, πριν αυτές εξελιχθούν σε καρκίνο.
• Υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής: Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, με ισορροπημένη διατροφή, τακτική άσκηση, αποφυγή του καπνίσματος και περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ, μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένης της λοίμωξης από HPV.
• Ενημέρωση και εκπαίδευση: Η εκπαίδευση σχετικά με τον ιό και τους τρόπους μετάδοσης μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να λάβουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις για την προσωπική τους υγεία και τη σεξουαλική τους συμπεριφορά.
• Διακοπή καπνίσματος: υπάρχει τεράστια  μεγάλη σχέση επιμονής λοιμώξεων από HPV και καπνίσματος. Η διακοπή του έχει τόση αξία όση και η χρήση προφυλακτικού για την αντιμετώπιση του ιού από το ανοσοποιητικό σύστημα.

Δείτε επίσης: HPV: Μύθοι και συνομωσιολογία πλήττουν τους εμβολιασμούς των παιδιών στην Ελλάδα

«Η κατανόηση των παραγόντων προστασίας και η εφαρμογή σχετικών πρακτικών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης από HPV και των συνεπειών που συνδέονται με τον ιό», καταλήγει ο κ. Πλεύρης.

Με σκοπό την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του ιού, το Υπουργείο Υγείας, με το εθνικό πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» προσφέρει δωρεάν έλεγχο ταυτοποίησης και την εξέταση αυτή μαζί με το Τεστ ΠΑΠ. Αν έχετε λάβει sms από το Υπουργείο, κλείστε άμεσα ραντεβού.

Φωτογραφία iStock