Iatropedia

Ιλαρά: 1%-2% θνητότητα για τα εμβολιασμένα παιδιά, 25% για τα ανεμβολίαστα

Σε αναπτυγμένες χώρες όπου το εμβόλιο για την ιλαρά γίνεται μαζικά σε όλα σχεδόν τα παιδιά, η θνητότητα από τη νόσο εντοπίζεται στο 1-2%. Σε αναπτυσσόμενες χώρες όμως, που δεν γίνονται δωρεάν μαζικοί εμβολιασμοί, η θνητότητα φτάνει μέχρι και στο 25%. Αυτό αναφέρεται σε στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ και εξηγεί γιατί στη Ρουμανία έχουν χαθεί ήδη 17 παιδάκια από τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Η ιλαρά, η ερυθρά και η παρωτίτιδα είναι ασθένειες που μεταδίδονται με σταγονίδια κατά το βήξιμο ή τους πταρμούς (φτέρνισμα). Ειδικά η ιλαρά είναι άκρως μεταδοτική. Εμφανίζεται με εξάνθημα, πυρετό και βήχα και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές στα αυτιά, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο. Μετά την εισαγωγή του τριπλού εμβολίου για τις ασθένειες αυτές, έχει μειωθεί δραματικά η συχνότητά τους αλλά και έχει μειωθεί η ένταση των συμπτωμάτων με αποτέλεσμα τα εμβολιασμένα παιδιά να μην κινδυνεύουν από τα χειρότερα.

Διαβάστε εδώ τι έχει συμβεί στη Ρουμανία με τα κρούσματα ιλαράς.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρει:

Οι εκδηλώσεις της νόσου διακρίνονται 3 στάδια: Το πρόδρομο (καταρροϊκό), το εξανθηματικό και το στάδιο της αποδρομής.

Το πρόδρομο (καταρροϊκό) στάδιο, διαρκεί 2-4 ημέρες, χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονα καταρροϊκά συμπτώματα (δακρύρροια, ρινόρροια, πταρμό), βήχα, επιπεφυκίτιδα και φωτοφοβία. 1-2 ημέρες πριν ή μετά την εμφάνιση του εξανθήματος εμφανίζονται οι κηλίδες του Koplik που είναι παθογνωμονικές της νόσου και είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους.

Το εξανθηματικό στάδιο διαρκεί 5-6 ημέρες και χαρακτηρίζεται από έκθυση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος το οποίο στην αρχή είναι αραιό, ροδαλό και τα στοιχεία αφορίζονται σαφώς μεταξύ τους ενώ στη συνέχεια γίνονται ερυθρά και συρρέουν αλλά εξακολουθούν να αφορίζονται μεταξύ τους με υγιές δέρμα. Η έκθυση του εξανθήματος γίνεται κατά ώσεις και συνήθως αρχίζει πίσω από τα αυτιά, γρήγορα εξαπλώνεται στο πρόσωπο, τον κορμό και τα άκρα.

Το στάδιο της αποδρομής (ανάρρωσης) χαρακτηρίζεται από πτώση του πυρετού και εξαφάνιση του εξανθήματος σταδιακά με τη σειρά έκθυσης δηλαδή σβήνει πρώτα από το πρόσωπο και τελικά από τα άκρα. Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα.

Επιπλοκές

Περίπου 30% των περιπτώσεων ιλαράς έχουν μια ή περισσότερες επιπλοκές που είναι συχνότερες σε παιδιά <5 ετών και ενήλικες >20 ετών. Οι συχνότερες επιπλοκές εμφανίζονται από το πεπτικό, αναπνευστικό και το ΚΝΣ. Από το πεπτικό εμφανίζεται διάρροια (8%) και σπανίως παροδική ηπατίτιδα. Σοβαρότερες επιπλοκές είναι η πνευμονία ιογενής (γιγαντοκυτταρική) ή δευτεροπαθής από μικρόβια (συχνότητα 6%) η οποία αποτελεί και τη συχνότερη αιτία θανάτου, η οξεία μέση πυώδης ωτίτιδα (7%), η οξεία εγκεφαλίτιδα (0,1%) που προβάλλει με υπερπυρεξία, ανησυχία, διέγερση, θόλωση της διάνοιας, σπασμούς και κώμα. Η υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτις (SSPE), είναι σπάνια επιπλοκή, εμφανίζεται μετά παρέλευση κατά μέσο όρο 7 ετών από την εκδήλωση της ιλαράς και οφείλεται σε βλάβη των εγκεφαλικών κυττάρων από τον ιό της ιλαράς που παραμένει και πολλαπλασιάζεται μετά την αποδρομή της νόσου (1,2,6). Οι ενήλικες νοσούν σπάνια από ιλαρά αλλά σοβαρότερα από τα παιδιά. Οι επιπλοκές αφορούν κυρίως το αναπνευστικό: πνευμονία (30%), μέση πυώδης ωτίτιδα (29%), ιγμορίτιδα (25%) (6).

Η νόσηση κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αποβολή του εμβρύου, πρόωρο τοκετό, χαμηλού βάρους γέννησης νεογνό .

Θάνατοι από ιλαρά έχουν αναφερθεί σε ανεπτυγμένες χώρες σε 1-2‰ των κρουσμάτων. Η θνητότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες αγγίζει το 25%.