Ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος (τσεκάπ) πρέπει να αρχίζει νωρίς στη ζωή και να συνεχίζεται δια βίου. Ωστόσο οι συνιστώμενες εξετάσεις προσαρμόζονται σε κάθε ηλικία.
Η ειδική παθολόγος Βασιλική Θεοδωροπούλου, συνεργάτις του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, εξηγεί ποιες εξετάσεις χρειάζονται τα κορίτσι και οι γυναίκες από την εφηβική έως την τρίτη ηλικία.
11-12 ετών
Κατ’ αρχάς συνιστάται εμβολιασμός κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Τα εμβόλια προστατεύουν από τους τύπους του ιού HPV που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.
Στην ηλικία αυτή είναι απαραίτητος και ο καρδιολογικός έλεγχος, ούτως ώστε να γίνεται με ασφάλεια η άθληση. Συνοπτικά, ο προληπτικός έλεγχος που συνιστάται είναι ως εξής:
- Βιοχημικός – αιματολογικός έλεγχος
- Καρδιολογικός έλεγχος με ηλεκτροκαρδιογράφημα και triplex καρδιάς (υπερηχογράφημα).
- Οφθαλμολογική εκτίμηση
- Οδοντιατρική εκτίμηση
20 ετών
Η γυναίκα πρέπει να αρχίσει τις ετήσιες επισκέψεις στον γυναικολόγο ο οποίος μπορεί να συστήσει κάποιες εξετάσεις, αναλόγως με το ιστορικό και τον τρόπο ζωής της. Θα εξετάζει επίσης το στήθος της. Είναι σημαντικό να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν νωρίς οι πολυκυστικές ωοθήκες, διότι μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:
- Έλεγχος των μαστών με ψηλάφηση από τον ιατρό και υπερηχογράφημα (αναλόγως του οικογενειακού ιστορικού)
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
- Τεστ ΠΑΠ
- Ορμονικός έλεγχος για πολυκυστικές ωοθήκες
21-30 ετών
Οι γυναικολογικοί έλεγχοι συνεχίζονται. Εάν εντοπιστεί ιός HPV είναι απαραίτητη η μοριακή ταυτοποίηση για τον ακριβή τύπο. Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:
- Βιοχημικός–Αιματολογικός έλεγχος
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
- Ορμονικός έλεγχος
30-40 ετών
Στην ηλικία αυτή πρέπει να αρχίζει η μαστογραφία. Συνιστάται να επαναλαμβάνεται μία φορά τον χρόνο μετά την ηλικία των 40 ετών. Πρέπει να συνοδεύεται από κλινική εξέταση των μαστών και ενδεχομένως με υπερηχογράφημα. Συνολικά στις ηλικίες αυτές συνιστώνται οι εξής εξετάσεις:
- Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα
- Υπερηχογράφημα θυρεοειδούς
- Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
40-50 ετών
Συνιστάται πλήρες καρδιολογικό τσεκάπ και έλεγχος του θυρεοειδούς, εκτός κι αν ο θεράπων γιατρός έχει συστήσει να γίνουν νωρίτερα. Σε ηλικία περίπου 50 ετών πρέπει να αρχίζει και ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του παχέος εντέρου. Οι εξετάσεις που συνιστώνται είναι:
- Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
- Γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση
- Τεστ Παπ
- Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα
- Triplex καρδιάς
55-65 ετών
Αρχίζει ο έλεγχος για οστεοπόρωση, ενώ απαραίτητος είναι και ο έλεγχος των αγγείων. Στις συνιστώμενες εξετάσεις συμπεριλαμβάνονται:
- Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
- Έλεγχος καρωτίδων και αγγείων κάτω άκρων
- Μέτρηση οστικής πυκνότητας σε ισχία και οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ)
- Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
- Triplex καρδιάς
- Τεστ κοπώσεως
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
65-75 ετών
Συνεχίζονται οι τακτικές προληπτικές εξετάσεις, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται:
- Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
- Έλεγχος καρωτίδων και αγγείων κάτω άκρων
- Μέτρηση οστικής πυκνότητας σε ισχία και ΟΜΣΣ
- Έλεγχος μαστών με ψηλάφηση, υπερηχογράφημα και μαστογραφία
- Triplex καρδιάς
- Τεστ κοπώσεως
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
Πριν την εγκυμοσύνη
Ορισμένες εξετάσεις είναι απαραίτητες πριν την εγκυμοσύνη, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν εγκαίρως τυχόν προβλήματα που θα μπορούσαν αργότερα να δημιουργήσουν προβλήματα. Συνιστώνται τα εξής:
- Έλεγχος θρομβοφιλίας
- Έλεγχος αφροδισίων νοσημάτων
- Έλεγχος βιταμινών
- Βιοχημικός-Αιματολογικός έλεγχος
- Ορμονικός έλεγχος
- Εξέταση θυρεοειδούς
- Αιματολογικές εξετάσεις για λιπίδια και διαβήτη
Σημειώνεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής πρέπει να γίνεται προληπτικός οφθαλμολογικός και οδοντιατρικός έλεγχος, σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Φωτογραφία: iStock