Οι φαρμακοποιοί στη χώρα μας έχουν μόνο βασικές γνώσεις για την φαρμακοεπαγρύπνηση και τους τρόπους αναφοράς στον ΕΟΦ των ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων και των εμβολίων.
Προφανώς γι’ αυτό τον λόγο μόνο το 35% έχουν συμπληρώσει έστω και μία φορά την Κίτρινη Κάρτα του ΕΟΦ. Επιπλέον, το 46% δεν γνωρίζουν καν ότι υπάρχει κέντρο αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από τις απαντήσεις που έδωσαν 281 φαρμακοποιοί απ’ όλη τη χώρα σε ειδικά ερωτηματολόγια για την φαρμακοεπαγρύπνηση. Όπως έδειξαν οι απαντήσεις τους:
- Tο 46% δεν γνωρίζουν ότι υπάρχει κέντρο αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών των φαρμάκων στην Ελλάδα
- Tο 48% δεν θυμούνται ή δεν είναι σίγουρο ότι έχουν εκπαιδευτεί στο θέμα αυτό
- Mόνο το 35% των φαρμακοποιών έχουν συμπληρώσει έστω μία φορά την Κίτρινη Κάρτα. Από αυτούς, οι περισσότεροι την έχουν συμπληρώσει λιγότερες από πέντε φορές
- Mόνο ένας στους τρεις φαρμακοποιούς γνωρίζει το χρονικό διάστημα εντός του οποίου πρέπει να δηλώνεται μία ανεπιθύμητη ενέργεια
Ποιος είναι υπεύθυνος για την αναφορά
Επιπλέον, σχεδόν όλοι οι φαρμακοποιοί αναγνώρισαν ότι η αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι πολύ σημαντική για την ασφάλεια των φαρμάκων. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη διαφορά ως προς το ποιος είναι υπεύθυνος για την αναφορά κάθε ανεπιθύμητης ενέργειας. Σύμφωνα με τις απαντήσεις τους:
- Tο 37% εκτιμούν ότι υπεύθυνοι για την αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι οι γιατροί
- Το 42,3% εκτιμούν ότι είναι οι φαρμακοποιοί
- Το 4,3% οι νοσηλευτές
- Το 14,2% πιστεύουν ότι υπεύθυνες είναι οι φαρμακευτικές εταιρείες
- Το 13,2% εκτιμούν ότι υπεύθυνοι είναι οι ασθενείς
- Το 46,6% των φαρμακοποιών θεωρεί υπεύθυνους όλους τους προαναφερθέντες
Πάντως, οι εννέα στους δέκα ήταν πολύ θετικοί στο να εκπαιδευτούν σχετικώς, αναγνωρίζοντας ότι ο φαρμακοποιός πρέπει να συμμετέχει ενεργά στην αναφορά των ανεπιθύμητων ενεργειών.
Απουσιάζουν οι ειδικές γνώσεις
Τα προαναφερθέντα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι περισσότεροι φαρμακοποιοί στη χώρα μας έχουν μόνο βασικές γνώσεις για την φαρμακοεπαγρύπνηση. Δεν κατέχουν όμως τις πιο ειδικές, οι οποίες χρειάζονται για να αναγνωρίζουν πότε και πώς πρέπει να συμπληρώνουν την Κίτρινη Κάρτα.
Επομένως, «για να αυξηθούν τα χαμηλά ποσοστά των φαρμακοποιών που συμπληρώνουν Κίτρινες Κάρτες στην Ελλάδα, πρέπει να λάβει χώρα πιο εντατική εκπαίδευση και ευαισθητοποίησή τους», λένε οι ερευνητές.
Τα ευρήματα αυτά προέρχονται από μελέτη με τίτλο «Γνώση και στάση των φαρμακοποιών στην Ελλάδα σχετικά με τη φαρμακοεπαγρύπνηση και την Κίτρινη Κάρτα».
Την μελέτη εκπόνησε η φαρμακοποιός Ελισσάβετ Δερβενιωτάκη, αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Κοζάνης. Διεξήχθη στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος «Κλινική και Βιομηχανική Φαρμακολογία – Κλινική Τοξικολογία» του τμήματος Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Φαρμακολογίας Γιώργου Παπαζήση.
Η κυρία Δερβενιωτάκη παρουσίασε τα ευρήματά της στο 12ο Επιστημονικό Συνέδριο του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη. Όπως ανέφερε, η μελέτη διεξήχθη με σκοπό:
- Να αποτιμηθεί το επίπεδο γνώσης των κοινοτικών φαρμακοποιών στο σύστημα της φαρμακοεπαγρύπνησης και τον θεσμό της Κίτρινης Κάρτας στην Ελλάδα
- Να προσδιοριστεί η στάση και η συμπεριφορά τους στην καθημερινότητα, όταν τους γνωστοποιείται μία ανεπιθύμητη ενέργεια από κάποιον επισκέπτη στο φαρμακείο
- Να εκτιμηθεί η πρόθεσή τους για την εφαρμογή της ορθής πρακτικής σύμφωνα με τις αρχές της φαρμακοεπαγρύπνησης στην αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ενεργειών
Η φαρμακοεπαγρύπνηση είναι η επιστήμη και οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τον εντοπισμό, την αξιολόγηση, την κατανόηση και την πρόληψη των ανεπιθύμητων ενεργειών ή άλλων ζητημάτων που σχετίζονται με τα φάρμακα και τα εμβόλια.
Φωτογραφία: iStock