Η νόσος των λεγεωναρίων (ή λεγεωνέλλωση – είναι επίσης γνωστή ως νόσος του αιρ κοντίσιον) είναι μία οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού. Προκαλείται από βακτήρια του γένους λεγιονέλλα και μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για τη νόσο, αναφέρει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).
Ο Οργανισμός αρχίζει εν όψει καλοκαιριού ενημερωτικές δράσεις που απευθύνονται στους ιδιοκτήτες/διαχειριστές τουριστικών καταλυμάτων, ώστε να ενημερωθούν εγκαίρως για τους τρόπους μετάδοσης και τα μέτρα πρόληψης εναντίον της.
Όπως αναφέρει, υπάρχουν 50 διαφορετικά είδη λεγιονέλλας. Τα 28 εξ αυτών έχουν συσχετισθεί με νόσο των ανθρώπων. Το πιο συχνό από αυτά είναι η λεγιονέλλα pneumophila, που διαθέτει 18 οροομάδες. Η νόσος των λεγεωναρίων οφείλεται συχνότερα στην οροομάδα 1 και στην οροομάδα 6).
Αναλυτικότερα υπάρχουν δύο διαφορετικές κλινικές οντότητες της νόσου:
- Ο πυρετός Pontiac, που αποτελεί αυτοπεριοριζόμενη λοίμωξη και μοιάζει με γριπώδη συνδρομή.
- Η νόσος των λεγεωναρίων, που εκδηλώνεται κυρίως ως πνευμονία. Η πνευμονία είναι δυνητικά θανατηφόρος στο 5-30% των κρουσμάτων.
Η λεγιονέλλα είναι ένα βακτήριο ευρέως διαδεδομένο στη φύση. Βρίσκεται στα περισσότερα συστήματα νερού και αποικίζει εύκολα όλα τα συστήματα ύδρευσης και το δίκτυο παροχής ζεστού και κρύου νερού.
Που ευνοείται η ανάπτυξή της
Η λεγιονέλλα αναπτύσσεται πιο εύκολα υπό ορισμένες συνθήκες. Στα περιβάλλοντα που ευνοούν την ανάπτυξή της συμπεριλαμβάνονται:
- Ντεπόζιτα και δεξαμενές ζεστού και κρύου νερού
- Σωλήνες με ελάχιστη ή καθόλου ροή νερού (π.χ. κλειστά σπίτια, κλειστά δωμάτια σε ξενοδοχειακές μονάδες)
- Ιζήματα (βιομεμβράνες) και ακαθαρσίες των εσωτερικών επιφανειών σωλήνων και δεξαμενών
- Ίνες καουτσούκ και φυσικές ίνες σε αντιτριβικούς δακτυλίους και διατάξεις στεγάνωσης
- Θερμαντήρες νερού και δεξαμενές ζεστού νερού
- Εναποθέσεις αλάτων και διαβρώσεις σε σωλήνες, ντους και βρύσες
Το βακτήριο επιβιώνει μέσα σε άλλα βακτήρια και αμοιβάδες. Η ιδανική θερμοκρασία του νερού για την ανάπτυξή της κυμαίνεται μεταξύ 20°C – 45 °C.
Πώς μεταδίδεται η νόσος των λεγεωναρίων
Η λεγιονέλλα μεταδίδεται αερογενώς, όταν ένα άτομο εισπνεύσει σταγονίδια μολυσμένου νερού που διασπείρονται στον αέρα (π.χ. αεροζόλ, ντους). Ευτυχώς δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Από τη στιγμή της έκθεσης έως ότου εκδηλωθεί η νόσος των λεγεωναρίων μπορεί να μεσολαβήσουν 2 έως 10 ημέρες (συνήθως 5-6 ημέρες). Ο αντίστοιχος χρόνος επωάσεως για την ανάπτυξη πυρετού Pontiac είναι 3 έως 5 ημέρες (συνήθως 24-48 ώρες).
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου για νόσο από τη λεγιονέλλα ανήκουν:
- Τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών
- Οι καπνιστές
- Όσοι παίρνουν κορτικοστεροειδή (κορτιζόνη)
- Όσοι πάσχουν από χρόνιες πνευμονοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, νεοπλασματικά νοσήματα ή νεφρική ανεπάρκεια
- Όσοι έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνων
- Τα άτομα με εξασθενημένο και ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα
Πιθανές πηγές μόλυνσης
Οι χώροι όπου αναπτύσσεται η λεγιονέλλα είναι αυτοί από τους οποίους μπορεί να προέλθει η νόσος των λεγεωναρίων. Ενδεικτικά συμπεριλαμβάνουν:
- Συστήματα παροχής κρύου – ζεστού νερού (ντους)
- Πύργοι ψύξης συστημάτων κεντρικού κλιματισμού
- Δεξαμενές αποθήκευσης νερού
- Θερμές ιαματικές πηγές
- Ιαματικά λουτρά
- Κολυμβητικές δεξαμενές (ιδίως εκείνες όπου το νερό είναι ζεστό και διακινείται)
- Σιντριβάνια
- Υγραντήρες ατμόσφαιρας και αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης
Ενημερωτικές ημερίδες
Για την προστασία από τη νόσο των λεγεωναρίων ο ΕΟΔΥ έχει προγραμματίσει ενημερωτικές ημερίδες με θέμα: «Πρόληψη της Νόσου των Λεγεωναρίων σε ταξιδιώτες στην Ελλάδα».
Οι ημερίδες πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας και Σποράδων και απευθύνονται στους ιδιοκτήτες/διαχειριστές τουριστικών καταλυμάτων:
- Του Βόλου (24 Μαΐου 2025)
- Της Σκιάθου (26 Μαΐου)
Φωτογραφία: iStock