Η θρόμβωση μπορεί να αναπτυχθεί στον οποιονδήποτε άνθρωποι, ακόμα και σε όσους δεν έχουν παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωσή της, γι’ αυτό έχει ζωτική σημασία να γνωρίζουμε όλοι τα ύποπτα συμπτώματα, αναφέρει ένας ειδικός από τις ΗΠΑ.
Οι θρομβώσεις προσβάλλουν κάθε άνθρωπο με διαφορετικό τρόπο, λέει ο αγγειολόγος Dr. Michael Tran, από το Τμήμα Καρδιαγγειακής Ιατρικής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. Ωστόσο συνήθως υπάρχουν μερικά χαρακτηριστικά συμπτώματα που είναι πιθανό να υποκρύπτουν κάποιο θρόμβο.
«Η θρόμβωση είναι μία διαταραχή κατά την οποία λίγο αίμα στερεοποιείται εν μέρει, μέσα σε ένα αγγείο», εξηγεί. Τα αιμοφόρα αγγεία είναι τριών ειδών:
- Οι αρτηρίες, που μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς όλο το σώμα, για να το τροφοδοτήσουν με οξυγόνο
- Οι φλέβες, οι οποίες επιστρέφουν το αίμα από την περιφέρεια του σώματος στην καρδιά για να ανανεωθούν τα αποθέματά του σε οξυγόνο
- Τα τριχοειδή αγγεία, που συνδέουν τις αρτηρίες με τις φλέβες
Οι φλεβικές θρομβώσεις, τα έμβολα και οι αρτηριακές
Οι θρόμβοι μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε κατά μήκος του δικτύου των αιμοφόρων αγγείων, το οποίο έχει συνολικό μήκος 96.000 χιλιομέτρων! Συνήθως αναπτύσσονται στις φλέβες (φλεβική θρόμβωση) και κυρίως στις φλέβες που βρίσκονται βαθιά μέσα στα πόδια.
Η πάθηση αυτή αποκαλείται εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Κατ’ αυτήν, ο θρόμβος που δημιουργήθηκε μένει στη θέση του και εμποδίζει τη ροή του αίματος.
Αν ο θρόμβος αποκολληθεί από τη θέση, μπορεί να μετακινηθεί με την κυκλοφορία του αίματος και να φτάσει έως τους πνεύμονες. Εκεί μπορεί να προκαλέσει πνευμονική εμβολή. Σε τέτοια περίπτωση ο θρόμβος λέγεται έμβολο, όπως όλοι οι θρόμβοι που δημιουργούνται σε κάποιο σημείο και μετακινούνται σε άλλο όπου δημιουργούν απόφραξη.
Οι αρτηριακές θρομβώσεις είναι λιγότερο συχνές. Εκδηλώνονται όταν η θρόμβωση αναπτυχθεί μέσα σε μία αρτηρία. «Αυτές είναι εντελώς διαφορετικές», λέει ο Dr. Tran. «Ο θρόμβος μπορεί να εμποδίσει την παροχή οξυγόνου στην καρδιά ή τον εγκέφαλο, προκαλώντας έμφραγμα ή εγκεφαλικό».
Τα ύποπτα συμπτώματα της φλεβικής θρόμβωσης στα πόδια…
Τα πρώιμα συμπτώματα της θρόμβωσης μπορεί να είναι δύσκολο να ανιχνευθούν. Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που δεν εκδηλώνουν κανένα και άλλοι που έχουν μερικά και ήπιας βαρύτητας ή πολλά και έντονα.
Η φλεβική θρόμβωση, που είναι η πιο συνηθισμένη, συνήθως εκδηλώνεται στα πόδια ή στα χέρια. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματά της είναι:
Οίδημα (πρήξιμο). Οι περισσότεροι ασθενείς τυπικά έχουν κάποιου βαθμού οίδημα στο άκρο όπου έχει αναπτυχθεί ο θρόμβος. Το οίδημα εκδηλώνεται κυρίως προς το τέλος της ημέρας και έχει ορισμένα χαρακτηριστικά:
- Εμφανίζεται ξαφνικά ή είναι πολύ πιο έντονο απ’ ό,τι έχουμε ξαναδεί στα πόδια μας
- Επιμένει στη διάρκεια της ημέρας
- Δεν βελτιώνεται όταν βάζουμε τα πόδια πιο ψηλά από το επίπεδο της καρδιάς
Πόνος στο πόδι. Ο πόνος αυτός είναι νέος και συνήθως αναπτύσσεται στη γάμπα. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν υποχωρεί. «Η θρόμβωση δεν προκαλεί συμπτώματα που έρχονται και φεύγουν γρήγορα», διευκρινίζει ο Dr. Tran. «Τα συμπτώματά της είναι επίμονα και δεν καταπραΰνονται».
Αλλαγές στους κιρσούς. Αν έχετε κιρσούς, ύποπτα για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση είναι τα εξής:
- Ένας κιρσός ο οποίος «πετάγεται» προς τα έξω και δεν γίνεται επίπεδος όταν βάζετε σε μία καρέκλα το πόδι σας ή όταν ξαπλώνετε. «Αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη επιφανειακού ή μικρού θρόμβου στον κιρσό», λέει ο ειδικός.
- Μία φλέβα στον κιρσό που ξαφνικά γίνεται σκληρή
- Το δέρμα γύρω από τον κιρσό γίνεται ευαίσθητο στο άγγιγμα και κοκκινίζει
…και στα χέρια
Η θρόμβωση στα χέρια συνήθως έχουν παρόμοια συμπτώματα με αυτά στα πόδια, αλλά συνήθως είναι ακόμα πιο έντονα (ιδίως το οίδημα). Επιπλέον, τα χέρια μπορεί να γίνουν ελαφρώς πορφυρά (ιδίως στο μπράτσο ή στην άκρα χείρα), λόγω της συμφόρησης που προκαλεί ο θρόμβος.
Η πνευμονική εμβολή
Τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής συχνά εξαρτώνται από το μέγεθος του όγκου, την ηλικία του ασθενούς και την γενικότερη κατάσταση της υγείας τους. Συνήθως συμπεριλαμβάνουν:
- Δύσπνοια. Είναι πρωτόγνωρη και εξαιρετικά επίμονη, κατά τον Dr. Tran. Μπορεί να αναπτυχθεί με μια μικρή σωματική καταπόνηση και να διαρκέσει για ώρες ή και ημέρες. Αν, όμως, ο ασθενής νιώσει για λίγο δύσπνοια και μετά περάσει, πιθανώς δεν πρόκειται για θρόμβο.
- Πόνο στο στήθος. Αν και ο πόνος στο στήθος συχνά υποδηλώνει καρδιολογικό πρόβλημα, μερικές φορές αποτελεί ύποπτη ένδειξη για θρόμβο. Και σε αυτή την περίπτωση, το σύμπτωμα (ο πόνος) θα είναι συνεχής. Μπορεί όμως και να αναπτύσσεται όταν ο ασθενής παίρνει βαθιές ανάσες. «Ο πόνος στο στήθος από τη θρόμβωση μπορεί να μοιάζει με μαχαιριά που αρχίζει μπροστά στο στήθος και συνεχίζεται προς την πλάτη», λέει ο ειδικός. «Ο ασθενής μπορεί να νιώθει επίσης βάρος στο στήθος ή πίεση που διαρκεί. Αν τα συμπτώματα αυτά είναι φευγαλέα, υποχωρήσουν και δεν ξαναεμφανιστούν, πιθανώς δεν οφείλονται σε θρόμβο».
- Αιμόπτυση. Ένα άλλο ύποπτο σύμπτωμα για θρόμβο στον πνεύμονα είναι ο βήχας με αίμα. Το φλέγμα όμως θα έχει κάτι περισσότερο από ένα ίχνος αίματος. «Θα είναι πολύ περισσότερο, αρκετά κουταλάκια του καφέ ή και κουταλιές της σούπας», τονίζει ο Dr. Tran.
Τι να κάνετε
Η πνευμονική εμβολή μπορεί να αποδειχθεί απειλητική για τη ζωή. Αν επομένως αναπτύξετε συμπτώματα ύποπτα γι’ αυτήν, συμβουλευθείτε αμέσως τον οικογενειακό σας γιατρό ή πηγαίνετε αμέσως στο νοσοκομείο. Πιθανώς θα χρειαστείτε απεικονιστικές εξετάσεις πνευμόνων (π.χ. μία αξονική τομογραφία) για να εξακριβωθεί τι έχετε.
Αν εκδηλώσετε συμπτώματα ύποπτα για εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση που παραμένουν για μία-δύο ημέρες και επιδεινώνονται, συμβουλευθείτε τον οικογενειακό σας γιατρό. Αν δεν μπορείτε να τον βρείτε, πηγαίνετε στο νοσοκομείο. Μπορεί να χρειασθείτε ένα φλεβικό υπερηχογράφημα.
Αναλόγως με τα ευρήματα των εξετάσεων, θα καθοριστεί και η θεραπεία που θα χρειαστείτε.
Φωτογραφία: iStock