Τεστ προβλέπει εγκαίρως την προεκλαμψία και σώζει μητέρες και έμβρυα

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Roche, το ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine δημοσίευσε τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής κλινικής μελέτης PROGNOSIS. Η μελέτη αυτή αποδεικνύει την προγνωστική αξία του λόγου ανοσοκιμασιών sFlt-1/PlGF Elecsys βάσει της οποίας προβλέπεται ποιες έγκυες γυναίκες διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν προεκλαμψία, μια πάθηση που αποτελεί σημαντική αιτία θανάτου κι επιπλοκών για τις εγκύους και τα αγέννητα βρέφη τους.

Όπως δήλωσε ο Harald Zeisler, Καθηγητής του Τμήματος Μαιευτικής και Γυναικολογίας του Ιατρικoύ Πανεπιστημίου της Βιέννης και ερευνητής στη μελέτη, «τα συναισθηματικά οφέλη που προσφέρει η εξέταση είναι πολύ σημαντικά: η προεκλαμψία αναπτύσσεται γρήγορα και τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν ακόμη και σε γυναίκες που είχαν υγιή εγκυμοσύνη μέχρι τη δεδομένη στιγμή. Η δυνατότητα να ανακοινώσουμε σε ασθενή με ενδείξεις και συμπτώματα προεκλαμψίας ότι έχει χαμηλή τιμή sFlt-1/PlGF και άρα δεν διατρέχει κίνδυνο να εμφανίσει την πάθηση βραχυπρόθεσμα, αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα. Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες με υψηλές τιμές sFlt-1/PlGF μπορούν να παραπεμφθούν σε νοσοκομεία με μονάδες εντατικής θεραπείας νεογνών και ενηλίκων, όπου θα τους παρασχεθεί η εξειδικευμένη φροντίδα που χρειάζονται».

Η διάγνωση της προεκλαμψίας με ακρίβεια δυνητικά σώζει ζωές και, επιπλέον, μπορεί να έχει θετικές οικονομικές επιδράσεις στα συστήματα υγείας. Το 2005, το μέσο κόστος για την προεκλαμψία, χωρίς να συνυπολογίζονται οι δαπάνες φυσιολογικού τοκετού, ανήλθε σε 9,009 στερλίνες ανά εγκυμοσύνη. Η προεκλαμψία προσβάλλει περίπου 8,5 εκατομμύρια γυναίκες κάθε χρόνο, με το ετήσιο κόστος να υπολογίζεται σε 76,6 δισ. στερλίνες (με βάση στοιχεία του 2005), αποτελώντας σημαντική οικονομική επιβάρυνση.4 Η κλινική χρήση του λόγου sFlt-1/PlGF για την πρόγνωση και την διάγνωση της προεκλαμψίας μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των σχετικών δαπανών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, περιορίζοντας τόσο την εσφαλμένη απομάκρυνση των ασθενών από το νοσοκομείο όσο και την περιττή νοσηλεία τους. Η συστηματική χρήση της εξέτασης προεκλαμψίας της Roche μπορεί να μειώσει κατά 50% τον αριθμό των γυναικών που νοσηλεύονται πριν διαγνωστούν με προεκλαμψία, εξοικονομόντας περίπου 400 στερλίνες ανά ασθενή.

Όπως αναφέρει ο Roland Diggelmann, Γενικός Διευθυντής Επιχειρήσεων της Roche Diagnostics, «Η μελέτη PROGNOSIS είναι η πρώτη που δείχνει ότι ο λόγος των ανοσοδοκιμασιών Elecsys sFlt-1/PlGF μπορεί να αποκλείσει αξιόπιστα το ενδεχόμενο προεκλαμψίας για μια εβδομάδα. Με χαρά βλέπουμε τα αποτελέσματα να δημοσιεύονται σε ένα παγκοσμίου φήμης ιατρικό περιοδικό, όπως το New England Journal of Medicine και είμαστε σίγουροι ότι θα συμβάλλουν θετικά στην πρόγνωση και την κλινική διαχείριση αυτής της σοβαρής πάθησης. Τα αποτελέσματα της μελέτης ενισχύουν, επίσης, το όραμά μας να προσφέρουμε ιατρική αξία στους ασθενείς, γεγονός που επιτρέπει την προληπτική διαχείριση των νοσημάτων και συμβάλλει στην βελτίωση της περίθαλψης των ασθενών».

Η μελέτη PROGNOSIS αποδεικνύει ότι οι χαμηλές τιμές του λόγου των πρωτεϊνών sFlt-1 και PlGF στο αίμα γυναικών που εμφανίζουν ενδείξεις και συμπτώματα προεκλαμψίας προβλέπουν την απουσία εκδήλωσης της πάθησης εντός μιας εβδομάδας (ισχυρισμός αποκλεισμού πάθησης). Τα δεδομένα που δημοσιεύθηκαν δείχνουν ότι μια τιμή έως και 38 για τον λόγο sFlt-1/PlGF, αποκλείει την εμφάνιση προεκλαμψίας για την επόμενη εβδομάδα με πολύ υψηλό επίπεδο αξιοπιστίας που αγγίζει το 99,3%.1 Η ταυτοποίηση γυναικών που δεν έχουν πιθανότητες να εκδηλώσουν προεκλαμψία βραχυπρόθεσμα, απαλλάσσει από το άγχος της παρακολούθησης καθώς και της διατάραξης της οικογενειακής ζωής που προκαλεί η νοσηλεία.

Επίσης η μελέτη έδειξε, ότι μια τιμή μεγαλύτερη από 38 για τον λόγο sFlt-1/PlGF βοηθά να προβλεφθεί εάν οι γυναίκες με υπόνοια προεκλαμψίας θα εκδηλώσουν την πάθηση εντός τεσσάρων εβδομάδων (ισχυρισμός επιβεβαίωσης πάθησης), δίνοντας τη δυνατότητα στους γιατρούς να ταυτοποίησουν τους ασθενείς που διατρέχουν κίνδυνο και χρήζουν στενής παρακολούθησης.

Αυτά τα νέα και σημαντικά ευρήματα επιφέρουν ριζοσπαστική αλλαγή στην πρόγνωση της προεκλαμψίας στο κλινικό περιβάλλον, η οποία βασιζόταν παραδοσιακά στη μέτρηση της πρωτεϊνουρίας (πρωτεΐνη στα ούρα) και της αρτηριακής πίεσης. Δυστυχώς και οι δυο αυτές παράμετροι παρουσιάζουν ανεπάρκειες αναφορικά με την πρόβλεψη των γυναικών που θα παρουσιάσουν προεκλαμψία και με την εξέλιξη της πάθησης.5 Ως εκ τούτου, πολλές γυναίκες με ενδείξεις και συμπτώματα της πάθησης εισάγονται στο νοσοκομείο για εντατικό έλεγχο και παρακολούθηση χωρίς να υπάρχει ανάγκη, προκαλώντας την ανησυχία των ιδίων και των οικογενειών τους κι επιβαρύνοντας με επιπλέον έξοδα τον πάροχο υγείας.

Η προεκλαμψία εμφανίζεται μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, προσβάλλει περίπου μία στις 20 κυήσεις και ευθύνεται για περισσότερους από 4 στους 10 μητρικούς θανάτους ετησίως σε ολόκληρο τον κόσμο. Αποτελεί την κύρια αιτία πρόωρου τοκετού, έχοντας ως συνέπεια την ευαίσθητη υγεία ή ακόμη και τον θάνατο των νεογνών. Εάν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή στην προεκλαμψία, η μητέρα μπορεί να παρουσιάσει σπασμούς, ακόμη και να χάσει τη ζωή της. Τα αίτια της πάθησης δεν έχουν γίνει πλήρως κατανοητά, γνωρίζουμε όμως ότι αυτή εμφανίζεται όταν μειώνεται η ροή του αίματος στον πλακούντα και κατά συνέπεια το έμβρυο δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο και τροφή για τη σωστή ανάπτυξή του. Η προεκλαμψία είναι μια πάθηση που δεν παρουσιάζει απαραιτήτως συμπτώματα κι επιδεινώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Δεν θεραπεύεται και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω τοκετού.

Το τεστ της προεκλαμψίας, sFlt-1/PlGF Elecsys, προσδιορίζει τον λόγο των δύο πρωτεϊνών sFlt-1 (διαλυτή τυροσινοκινάση 1 τύπου fms) και PlGF (πλακουντιακός αυξητικός παράγοντας) στο μητρικό αίμα. Μια τιμή έως και 38 για τον λόγο sFlt-1/PlGF αποκλείει την εμφάνιση προεκλαμψίας εντός της επόμενης εβδομάδας με αρνητική προγνωστική τιμή 99,3%, ενώ όταν ο λόγος ξεπερνά την ανωτέρω τιμή προβλέπεται εκδήλωση της πάθησης εντός τεσσάρων εβδομάδων, με θετική προγνωστική αξία 36,7%. Ο λόγος αυτός έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ως βοήθημα για τη διάγνωση της προεκλαμψίας και σχετίζεται με αρνητικά αποτελέσματα τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί.

Η εξέταση είναι διαθέσιμη σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, Λατινικής Αμερικής, Μέσης Ανατολής, Αφρικής και Ασίας που δέχονται τη σήμανση CE. Η εξέταση αυτή τη στιγμή δεν είναι διαθέσιμη στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία.