Κέντρα και Σταθμοί Τραύματος για ενήλικες, αλλά και Κέντρα Τραύματος για παιδιά, αναμένεται να αναπτυχθούν σε ολόκληρη την Ελλάδα μετά την ψήφιση την Τετάρτη (22.01.2025) από την Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής, του νομοσχεδίου του Υπουργείου Υγείας για την «Αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Τραύματος».
Ο νέος νόμος προβλέπει την ανάπτυξη ενιαίου δικτύου υγειονομικών σχηματισμών για την αντιμετώπιση του τραύματος (Κέντρα και τους Σταθμούς Τραύματος) κατανεμημένα σε ολόκληρη την Περιφέρεια. Αυτά είναι επιφορτισμένα με τη μείωση της νοσηρότητας, της αναπηρίας, των θανάτων, αλλά και των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων των τραυματιών.
Ειδικότερα, τα Κέντρα και οι Σταθμοί Τραύματος είναι εξειδικευμένες στην αντιμετώπιση του τραύματος δομές, οι οποίες θα λειτουργούν εντός των υγειονομικών δομών. Θα υποδέχονται, διαχειρίζονται ή παρέχουν πρώτες βοήθειες σε τραυματίες.
Τραύμα: Τεράστιο το μέγεθος του προβλήματος
Στη χώρα υπάρχουν ετησίως πολλοί βαρύτατα τραυματίες που προέρχονται ιδίως από τροχαία ατυχήματα και οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι νέοι άνθρωποι που διάγουν την πιο παραγωγική περίοδο της ζωής τους. Δηλαδή έχουν ηλικία μικρότερη των 45 ετών.
Λόγω ελλείψεων στον τρόπο διαχείρισης του τραύματος, πολλοί από τους τραυματίες αυτούς καταλήγουν πριν φτάσουν στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με ευρωπαϊκά στατιστικά δεδομένα του 2021, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 6η μεγαλύτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε νεκρούς στους δρόμους από τροχαία ατυχήματα. Καταγράφονται συγκεκριμένα, 57 νεκροί ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους.
Επίσης, σύμφωνα με επιστημονικές διαπιστώσεις, η έλλειψη οργανωμένου Εθνικού Συστήματος Τραύματος και εκπαιδευμένου ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού οδηγεί στη διασπορά της αντιμετώπισης του τραύματος σε πολλά νοσοκομεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μη σωστή διαχείρισή του.
Σε αρκετές περιπτώσεις δηλαδή, διαπιστώνεται κρίσιμη καθυστέρηση σε ορισμένα σημαντικά στάδια αντιμετώπισης του τραύματος, όπως είναι η αναζωογόνηση, το χειρουργείο και οι διαγνωστικές εξετάσεις. Με αποτέλεσμα υψηλά ποσοστά θνητότητας, νοσηρότητας και αναπηρίας.
Πλέον το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) ενισχύεται και εκσυγχρονίζεται μέσω της οργάνωσης και λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Τραύματος.
Δείτε επίσης: Υπουργείο Υγείας: Νέος σχεδιασμός για τη διαχείριση των τραυματιών στα Επείγοντα
Τι προβλέπει το Εθνικό Σύστημα Τραύματος
Εξειδικευμένες μονάδες για την αντιμετώπιση του τραύματος δημιουργούνται πλέον σε νοσοκομεία της Αττικής, της Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειας. Επίσης, δημιουργούνται και στα παιδιατρικά νοσοκομεία, με στόχο την άμεση και αποτελεσματική διαχείριση των περιστατικών.
Οι δομές τραύματος θα κατατάσσονται σε τέσσερα επίπεδα ικανότητας, ανάλογα με την εξειδίκευση, την υποδομή τους και το επίπεδο βαρύτητας του τραυματία:
- Κέντρα Τραύματος σε δύο επίπεδα (επίπεδο Ι και ΙΙ) και
- Σταθμοί Τραύματος σε δύο επίπεδα (επίπεδο ΙΙΙ και ΙV),
Τα Κέντρα Τραύματος κατατάσσονται σε δύο (2) επίπεδα ικανότητας απόκρισης στη διαχείριση βαρύτητας του τραύματος ως εξής:
α) Στα Κέντρα Τραύματος Επιπέδου Ι, αντιμετωπίζονται τα πολύ βαριά περιστατικά τραυματιών της γεωγραφικής περιοχής ευθύνης της υγειονομικής δομής στην οποία λειτουργούν. Πρόκειται για τραύματα με πολύ υψηλή πιθανότητα απειλής για τη ζωή, ή κρίσιμης αναπηρίας.
β) Στα Κέντρα Τραύματος Επιπέδου ΙΙ, αντιμετωπίζονται τα μέτριας βαρύτητας τραύματα. Σε περίπτωση προσέλευσης στο Κέντρο Τραύματος Επιπέδου ΙΙ που εφημερεύει, τραυματία με πολύ υψηλή πιθανότητα απειλής για τη ζωή του, αντιμετωπίζεται αρχικά στο Επίπεδο ΙΙ και ακολούθως μεταφέρεται σε Κέντρο Τραύματος Επιπέδου Ι που εφημερεύει, όταν η κλινική κατάστασή του το επιτρέπει.
Παιδιατρικό Κέντρο Τραύματος (ΠΚΤ) είναι το κέντρο τραύματος Επιπέδου Ι που θα περιθάλπει αποκλειστικά τραυματισμένα παιδιά. Θα λειτουργεί υποχρεωτικά σε Παιδιατρικά Νοσοκομεία και Παιδιατρικές Κλινικές που διαθέτουν αντίστοιχες υποδομές και εξοπλισμό με τα Κέντρα Τραύματος για την αντιμετώπιση τραυμάτων για παιδιά έως την ηλικία των 16 ετών.
Νοσοκομεία στα οποία θα λειτουργούν Κέντρα για βαριά τραυματίες
Το επίπεδο τραύματος Ι είναι και το πιο συχνό, για το λόγο αυτό προβλέπεται η λειτουργία δομών τραύματος αυτού του επιπέδου σε 18 νοσηλευτικά ιδρύματα.
Ειδικότερα:
Περιφέρεια Αττικής
- Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός – Πολυκλινική»,
- Νοσοκομείο «ΚΑΤ»,
- Νοσοκομείο Νίκαιας «Άγιος Παντελεήμων»,
- Νοσοκομείο «Ασκληπιείο» Βούλας και
- Νοσοκομείο «Αττικόν».
Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
- Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο»,
- Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» και
- Νοσοκομείο «Παπανικολάου».
Υπόλοιπη επικράτεια
- Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης,
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ),
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων,
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας και
- Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών «Παναγιά η Βοήθεια».
Τα Κέντρα Παιδιατρικού Τραύματος Επιπέδου I θα λειτουργούν στα ακόλουθα νοσοκομεία:
- Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Η Αγία Σοφία» και
- Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού»
Το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» , το Νοσοκομείο Ερυθρός Σταυρός «Κοργιαλένειο – Μπενάκειο Ε.Ε.Σ.», και το Νοσοκομείο Ελευσίνας «Θριάσιο», κατατάσσονται στα Κέντρα Τραύματος Επιπέδου Ι με δυνατότητα αντιμετώπισης έως μέτριας βαρύτητας τραύματος Επιπέδου ΙΙ.
«Σταθμοί Τραύματος» στα Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία
Ως «Σταθμοί Τραύματος» ορίζονται τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία τα οποία δεν διαθέτουν τις αναγκαίες υποδομές, τον κατάλληλο εξοπλισμό και την ικανότητα απόκρισης στην αντιμετώπιση των ασθενών Προτεραιότητας 1 και Προτεραιότητας 2.
Θα λειτουργούν ως υποδοχείς όλων των τραυματιών, θα παρέχουν τις πρώτες βοήθειες σε αυτούς και θα συνιστούν τους ενδιάμεσους φορείς διασύνδεσης με τα Κέντρα Τραύματος για τη διακομιδή και αντιμετώπιση των τραυματιών.
Οι Σταθμοί Τραύματος θα κατατάσσονται σε δύο επίπεδα ικανότητας απόκρισης στη διαχείριση της βαρύτητας του τραύματος ως εξής:
- Σταθμός Τραύματος Επιπέδου ΙΙΙ: Κέντρο Υγείας, το οποίο θα λειτουργεί ως υποδοχέας των τραυματιών με δυνατότητα αντιμετώπισης μικρής βαρύτητας τραύματος (Προτεραιότητας 3)
- Σταθμός Τραύματος Επιπέδου ΙV: Περιφερειακό Ιατρείο, το οποίο θα λειτουργεί ως υποδοχέας των τραυματιών με δυνατότητα παροχής πρώτων βοηθειών για την αντιμετώπιση τραύματος στη γεωγραφική περιοχή ευθύνης του
Κέντρα Τραύματος: Συμφωνίες και διαφωνίες στη Βουλή
Οι εξωκοινοβουλευτικοί φορείς που κλήθηκαν να εκφράσουν απόψεις για το νομοσχέδιο, το χαρακτήρισαν «σημαντικό πρώτο βήμα για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση τραυμάτων». Εστίασαν στη στελέχωση των δομών με εκπαιδευμένο προσωπικό και στην καλή γεωγραφική κατανομή των Κέντρων Τραύματος.
Δείτε επίσης: Ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία το νομοσχέδιο για το Εθνικό Σύστημα Τραύματος
Ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, Θανάσης Εξαδάκτυλος, έκανε λόγο για «σημαντική μεταρρύθμιση». Υπογράμμισε τις δυσκολίες που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συναινετικά. Ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων ΕΚΑΒ, Γιώργος Μαθιόπουλος, εστίασε στην ανάγκη ενίσχυσης του ΕΚΑΒ και της προνοσοκομειακής φροντίδας, σημειώνοντας ότι «τα 17 Κέντρα Τραύματος θα επαρκούν ή όχι, θα φανεί στην πορεία».
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΠΦΥ, Λεωνίδας Βιτωράτος, επεσήμανε την ανάγκη συνεχούς εκπαίδευσης του προσωπικού, ενώ ο Απόστολος Καμπαρούδης, πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Βορείου Ελλάδος, τόνισε πως αν δεν ενισχυθούν οι υπάρχουσες υποδομές, το νομοσχέδιο θα παραμείνει «όνειρο θερινής νυκτός».
Τέλος, ο εκπρόσωπος του ΕΚΑΒ, Δημήτρης Πύρρος, ζήτησε συμμετοχή στην Εθνική Επιτροπή Επείγουσας Αντιμετώπισης Τραύματος, υπογραμμίζοντας την εμπειρία και την εκπαίδευση των διασωστών.