Πρόκειται για τις νέες Κατευθυντήριες Οδηγίες της Ευρωπαϊκής Αιματολογικής Εταιρείας (EHA) και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μυελώματος (EMN), που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Nature Reviews Clinical Oncology.
Στο τιμόνι αυτής της προσπάθειας, δύο κορυφαίοι Έλληνες Καθηγητές: ο Καθηγητής Θάνος Δημόπουλος, Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, και ο Καθηγητής Αιματολογίας Ευάγγελος Τέρπος.
Τι είναι το πολλαπλό μυέλωμα;
Είναι μια μορφή καρκίνου του αίματος που προσβάλλει τα πλασματοκύτταρα στον μυελό των οστών. Δεν θεραπεύεται οριστικά, αλλά τα τελευταία χρόνια η επιστήμη έχει κάνει άλματα, μετατρέποντάς την σε χρόνια νόσο για πολλούς ασθενείς.
Τι φέρνουν οι νέες οδηγίες;
Για πρώτη φορά, δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο αντιμετώπισης του μυελώματος, που βασίζεται σε πολυετείς κλινικές μελέτες, με στόχο τη βελτιστοποίηση της θεραπείας ανά ασθενή.
- Στους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς, η θεραπεία προσαρμόζεται στο αν είναι κατάλληλοι για μεταμόσχευση μυελού. Νέες φαρμακευτικές αγωγές περιλαμβάνουν μονοκλωνικά αντισώματα (όπως το daratumumab και το isatuximab) σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες.
- Εισάγεται η παρακολούθηση της υπολειμματικής νόσου (MRD), για να αποφασίζεται αν και πότε μπορεί να σταματήσει η θεραπεία. Δηλαδή, για πρώτη φορά μιλάμε για πιθανή διακοπή θεραπείας, σε κάποιες περιπτώσεις, με επιστημονικά κριτήρια.
- Για τους ασθενείς με υποτροπή ή ανθεκτικότητα σε προηγούμενες θεραπείες, εφαρμόζονται εξατομικευμένα σχήματα, με βάση το τι έχει και τι δεν έχει λειτουργήσει.
Η νέα γενιά θεραπειών: ανοσοθεραπείες και CAR-T
Μέχρι και πριν λίγα χρόνια, ασθενείς που δεν ανταποκρίνονταν στη λεναλιδομίδη ή σε άλλες βασικές θεραπείες είχαν πολύ περιορισμένες επιλογές. Πλέον, η εικόνα αλλάζει.
- Μοναδικά «όπλα» όπως οι CAR-T θεραπείες (γενετικά τροποποιημένα Τ-λεμφοκύτταρα που στοχεύουν τα καρκινικά κύτταρα) προτείνονται ακόμη και στη δεύτερη γραμμή θεραπείας.
- Τα αμφιειδικά αντισώματα (π.χ. τεκλισταμάμπη) ανοίγουν νέους δρόμους σε δύσκολες περιπτώσεις.
- Νέα φάρμακα, όπως η μαφοντοτινική μπελαταμάμπη, εντάσσονται σε επίσημες επιλογές θεραπείας.
Έτσι πλέον οι κατευθυντήριες οδηγίες που ακολουθούνται παγκοσμίως φέρουν την επιστημονική σφραγίδα της Θεραπευτικής Κλινικής του ΕΚΠΑ. Είναι μία ακόμα αναγνώριση της ερευνητικής δυναμικής που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Όπως λένε ειδικοί στον χώρο της ογκολογίας, αυτή η δημοσίευση δεν είναι «απλώς μια έρευνα». Είναι η βάση πάνω στην οποία χιλιάδες ογκολόγοι σε όλο τον κόσμο θα λαμβάνουν αποφάσεις για τη ζωή και τη φροντίδα των ασθενών τους.