Iatropedia

Καταπολεμώντας τον δάγκειο πυρετό με… αλλαγή φύλου στα κουνούπια!

Η ανθρώπινη παρέμβαση στον προσδιορισμό του φύλου σε κουνούπια-φορείς του δάγκειου πυρετού ανοίγει τον δρόμο για τον έλεγχο των κουνουπιών που μεταδίδουν παθογόνους οργανισμούς προκαλώντας επικίνδυνες, τροπικές και μη, μολυσματικές ασθένειες.

Αλλάζοντας ένα γονίδιο που ονόμασαν «Nix», επιστήμονες μπόρεσαν να χειραγωγήσουν την διαδικασία ανάπτυξης του φύλου σε κουνούπια του γένους Aedes aegypti που ευθύνονται για την μετάδοση του δάγκειου πυρετού, «δημιουργώντας» περισσότερα αρσενικά κουνούπια από θηλυκά. Η γονιδιακή αλλαγή σε έμβρυα κουνουπιών του είδους είχε ως αποτέλεσμα πάνω από τα 2/3 των θηλυκών να αναπτύξουν… αρσενικά όργανα αναπαραγωγής ενώ η ίδια τεχνική σε αρσενικά έντομα οδήγησε στην ανάπτυξη θηλυκών αναπαραγωγικών οργάνων!

Όπως επισημαίνουν στο Science Express ερευνητές του Fralin Life Science Institute στο Virginia Tech, η μελέτη αυτή θέτει τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων στρατηγικών ελέγχου των πληθυσμών των κουνουπιών, μετατρέποντας τα θηλυκά σε άκακα αρσενικά ή εξολοθρεύοντας επιλεκτικά τα επικίνδυνα θηλυκά. Τα κουνούπια του συγκεκριμένου είδους –ή «κουνούπια του κίτρινου πυρετού» όπως είναι επίσης γνωστά– μεταδίδουν τον δάγκειο πυρετό, τον ιό chikungunya και τον κίτρινο πυρετό, ωστόσο μόνο τα θηλυκά είναι επικίνδυνα για τους ανθρώπους επειδή τα αρσενικά δεν χρειάζονται αίμα κατά την περίοδο της ωοτοκίας ώστε να μεταδώσουν με το τσίμπημα παθογόνους οργανισμούς.

Η αξιοποίηση του γονιδίου «Nix» παρέχει σύμφωνα με τους ειδικούς «συναρπαστικές ευκαιρίες» καθώς η… αρρενωπότητα των κουνουπιών συνιστά φραγμό στις μεταδιδόμενες από τα Α. aegypti ασθένειες. Η δε στοχευμένη μείωση των πληθυσμών των εντόμων σε περιοχές όπου κανονικά δεν ενδημούν θα είχε μικρή περιβαλλοντική επίπτωση, υποστηρίζουν, αλλά θα βελτίωνε δραστικά την υγεία των ανθρώπων.

Αλέξανδρος Θεολόγου