Ελαφρώς πτωτική τάση εμφανίζουν τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού στην Ελλάδα τόσο στις ηλικίες 0-49 όσο και στις ηλικίες άνω των 50 ετών, σύμφωνα με νέα, μεγάλη έκθεση που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Medicine», με τη χώρα μας, ωστόσο, να απέχει σημαντικά από την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, όπως είναι η Ελβετία, η Βρετανία, η Σουηδία και άλλες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), κάθε λεπτό, διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού τέσσερις γυναίκες παγκοσμίως και μία γυναίκα πεθαίνει από τη νόσο. Ο καρκίνος του μαστού ήταν ο συχνότερα διαγνωσμένος καρκίνος στις γυναίκες το 2022 και μεταξύ των πέντε πρώτων που συμβάλλουν στους θανάτους που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Συνολικά, τα στοιχεία δείχνουν πως ο καρκίνος του μαστού επηρεάζει 1 στις 20 γυναίκες παγκοσμίως, ενώ εκτιμάται ότι 1 στις 70 είναι πιθανό να πεθάνει από τη νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής της. Σύμφωνα με τους αναλυτές, ο κίνδυνος διάγνωσης κατά τη διάρκεια της ζωής ήταν υψηλότερος στη Γαλλία (1 στις 9 γυναίκες) και στη Βόρεια Αμερική (1 στις 10), ενώ ο κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής ήταν υψηλότερος στα Φίτζι (1 στις 24) και στην Αφρική (1 στις 47).
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα για τη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες και τα ποσοστά θνησιμότητας σε 185 χώρες. Όπως διαπίστωσαν, το 2022 καταγράφηκαν 2,3 εκατομμύρια νέα κρούσματα και 670.000 θάνατοι από καρκίνο του μαστού παγκοσμίως. Τα ετήσια ποσοστά αυξήθηκαν κατά 1-5% στις μισές από τις εξεταζόμενες χώρες. Τα ποσοστά θνησιμότητας μειώθηκαν σε 29 χώρες με πολύ υψηλό Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (HDI) και επτά χώρες (για παράδειγμα, το Βέλγιο και η Δανία) επιτυγχάνουν τον στόχο της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για τον Καρκίνο του Μαστού για μείωση τουλάχιστον 2,5% κάθε χρόνο. Μέχρι το 2050, ωστόσο, τα νέα κρούσματα και οι θάνατοι θα έχουν αυξηθεί κατά 38% και 68%, κατά μέσο όρο, και θα επηρεάσουν σημαντικά τις χώρες με χαμηλό Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις, το 2050 θα υπάρχουν 3,2 εκατ. νέα κρούσματα και 1,1 εκατ. θάνατοι ετησίως.
Στις γυναίκες, ο καρκίνος του μαστού ήταν ο πρώτος ή ο δεύτερος πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος σε 183 από τις 185 χώρες και μεταξύ των δύο πρώτων αιτιών θανάτου από καρκίνο σε 169 χώρες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η επιβάρυνση από τον καρκίνο του μαστού εμφανίζεται κυρίως στην ηλικία των 50+ ετών (71% των νέων περιπτώσεων, 79% των θανάτων). Ωστόσο, σχεδόν οι μισοί (47%) καρκίνοι του μαστού στην αφρικανική ήπειρο εμφανίζονται σε ηλικία κάτω των 50 ετών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Βόρεια Αμερική είναι 18%, στην Ευρώπη 19% και στην Ωκεανία 22%. Το ποσοστό των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού σε ηλικία κάτω των 50 ετών ήταν χαμηλότερο από εκείνο της επίπτωσης, αλλά με μεγαλύτερο εύρος διακύμανσης, από 8% στην Ευρώπη έως 41% στην Αφρική.
Μεταξύ των 46 χωρών για τις οποίες υπάρχουν το λιγότερο 10ετή δεδομένα θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού μειώθηκαν σε 30 χώρες, εκ των οποίων όλες εκτός από μία (την Κούβα) ήταν χώρες με πολύ υψηλό δείκτη δείκτη ευημερίας. Όπως προαναφέρθηκε, επτά χώρες επιτυγχάνουν τον στόχο της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για τον Καρκίνο του Μαστού για μείωση τουλάχιστον 2,5% κάθε χρόνο: η Μάλτα, η Δανία, το Βέλγιο, η Ελβετία, η Λιθουανία, η Ολλανδία και η Σλοβενία. Ακολουθούν σε μικρή απόσταση η Νορβηγία (-2,4%), η Σουηδία (-2,3%), η Ιρλανδία (-2,2%), η Αυστραλία (-2,1%), το Ηνωμένο Βασίλειο (-2,1%) και η Νέα Ζηλανδία (-2,1%), οι οποίες βρίσκονται στον δρόμο για την επίτευξη του στόχου. Οι χώρες στις οποίες τα ποσοστά θνησιμότητας μειώνονταν ταχύτερα μεταξύ των νεότερων έναντι των μεγαλύτερων σε ηλικία γυναικών έτειναν να έχουν τους υψηλότερους Δείκτες Ανθρώπινης Ανάπτυξης (για παράδειγμα, το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Ελβετία). Αντιθέτως, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού αυξάνονταν σε επτά χώρες, τέσσερις από τις οποίες (Κολομβία, Βραζιλία, Ρουμανία και Μεξικό) είχαν έναν από τους χαμηλότερους Δείκτες Ανθρώπινης Ανάπτυξης μεταξύ των χωρών που αναλύθηκαν.
Να σημειωθεί πως ο στόχος της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας για τον Καρκίνο του Μαστού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) είναι η μείωση της παγκόσμιας θνησιμότητας από τον καρκίνο του μαστού κατά 2,5% ετησίως, αποτρέποντας έτσι 2,5 εκατομμύρια θανάτους από καρκίνο του μαστού παγκοσμίως μεταξύ 2020 και 2040. Η μείωση της παγκόσμιας θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού κατά 2,5% ετησίως θα αποτρέψει το 25% των θανάτων από καρκίνο του μαστού έως το 2030 και το 40% έως το 2040 μεταξύ των γυναικών ηλικίας κάτω των 70 ετών, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, αν και οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε απόλυτες τιμές τόσο σε ό,τι αφορά τις περιπτώσεις καρκίνου όσο και τους θανάτους από καρκίνο του μαστού εκτιμάται ότι θα καταγραφούν σε χώρες με μεσαίους Δείκτες Ανθρώπινης Ανάπτυξης, οι σχετικές αυξήσεις θα είναι μεγαλύτερες στις χώρες με χαμηλούς Δείκτες.
Ανά ηλικιακή ομάδα, τα νέα κρούσματα και οι θάνατοι στις νεότερες γυναίκες προβλέπεται να μειωθούν κατά 4-10% στις χώρες με υψηλότερους Δείκτες Ανθρώπινης Ανάπτυξης λόγω της επιβράδυνσης της αύξησης του πληθυσμού, αλλά να υπερδιπλασιαστούν (124-125%) στις χώρες με τους χαμηλότερους. Η επιβάρυνση, όμως, στις ηλικίες των 50+ ετών θα αυξηθεί σε όλες τις χώρες, ανεξαρτήτως επιπέδου ευημερίας.
Καρκίνος του μαστού: Το 25% των περιπτώσεων μπορεί να προληφθεί
«Οι χώρες μπορούν να μετριάσουν ή και να αντιστρέψουν αυτές τις τάσεις υιοθετώντας πολιτικές πρωτοβάθμιας πρόληψης… και επενδύοντας στην έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία», επισημαίνουν, ωστόσο, οι συντάκτες της μελέτης.
Η προβλεπόμενη αύξηση των κρουσμάτων παγκοσμίως οφείλεται πιθανότατα σε έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά και του γηράσκοντος πληθυσμού, η πρόοδος που έχει σημειωθεί σε επίπεδο ανίχνευσης και διάγνωσης του καρκίνου, αλλά και ο υψηλότερος επιπολασμός γνωστών παραγόντων κινδύνου για τη νόσο.
Στους παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού περιλαμβάνονται η γήρανση, τα κληρονομικά ελαττωματικά γονίδια και το οικογενειακό ιστορικό.
Περίπου το 25%, όμως, των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού μπορεί να προληφθεί, ανέφεραν οι συντάκτες της μελέτης, για παράδειγμα με τη μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, τη διατήρηση υγιούς βάρους και την αύξηση της δραστηριότητας.
«Η συνεχής πρόοδος στην έγκαιρη διάγνωση και η βελτιωμένη πρόσβαση στη θεραπεία είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων που καταγράφονται παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τον καρκίνο του μαστού και τη διασφάλιση ότι ο στόχος της μείωσης των κρουσμάτων και των θανάτων από τον καρκίνο του μαστού θα επιτευχθεί από όλες τις χώρες παγκοσμίως», ανέφερε χαρακτηριστικά η δρ Isabelle Soerjomataram, αναπληρώτρια επικεφαλής του κλάδου επιτήρησης για τον καρκίνο της IARC.