Ραγάδα πρωκτικού δακτυλίου: Οξύς πόνος που μπορεί να χαλάσει ακόμα και τις διακοπές

  • Μαρία Τσιλιμιγκάκη
Πρόκειται για τραυματισμό (σχίσιμο) στην περιοχή του πρωκτού στην πρόσθια ή οπίσθια επιφάνεια αυτού αλλά πάντοτε στην μέση γραμμή. Όταν η ραγάδα υπάρχει για το πολύ 6 μήνες τότε μιλάμε για οξεία ραγάδα πρωκτού. Όταν υπάρχει για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών μιλάμε για χρόνια ραγάδα πρωκτού.

Συνήθως ο τραυματισμός συμβαίνει κατά την αφόδευση. Αυτό προκαλεί έντονο και οξύ πόνο διότι η περιοχή του πρωκτού είναι πλούσια σε νευρικές απολήξεις. Εξαιτίας του πόνου, μας εξηγεί ο γενικός χειρουργός Ανδρέας Μπακογιάννης, αντανακλαστικά προκαλείται σπασμός στον σφικτήρα του πρωκτού, ο οποίος δεν χαλαρώνει στην επόμενη αφόδευση όπως θα έπρεπε, με αποτέλεσμα να προκαλείται εκ νέου σκίσιμο και ο φαύλος αυτός κύκλος να συνεχίζεται. Επιπλέον ο σπασμός του σφικτήρα ο οποίος δεν χαλαρώνει έχει ως αποτέλεσμα να μην αιματώνεται καλά η περιοχή και να μην επουλώνεται επαρκώς το τραύμα.

Κλινική εικόνα

Ο ασθενής πονά κατά την αφόδευση και συχνά έχει και αιμορραγία χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι το αίμα είναι επάνω στα κόπρανα και όχι αναμεμειγμένο με αυτά.

Ένα κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι ο ασθενής αναβάλλει την αφόδευση, προσπαθώντας να γλιτώσει από τον πόνο που θα του προκαλέσει, με αποτέλεσμα τα κόπρανα να γίνονται πιο σκληρά και χοντρά και όταν τελικά αφοδεύσει ο ασθενής να προκαλείται ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα.

Προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε ασθένειες οι οποίες κατά παρόμοιο τρόπο είναι δυνατό να εμφανίζονται στην περιοχή. Έτσι σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός θα πρέπει να αποκλείσει ακόμη και με βιοψία αν χρειαστεί καταρχάς την κακοήθεια, αλλά και άλλες νόσους όπως νόσο Crohn, φυματίωση, έρπητα, σύφιλη, χλαμυδίαση και άλλες.

Θεραπεία

Η χειρουργική θεραπεία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε περίπτωση αποτυχίας των υπόλοιπων συμβατικών θεραπειών που θα αναφέρουμε παρακάτω.

Έτσι αρχικά ο ασθενής θα πρέπει να δοκιμάσει μαλακτικά κοπράνων, να εμπλουτίσει την διατροφή του με φρούτα και λαχανικά και γενικώς ίνες και να κάνει εδρόλουτρα με χλιαρό νερό – να κάθεται δηλαδή σε μια φαρδιά λεκάνη με χλιαρό νερό. Αυτό θα ανακουφίσει τον μυικό σπασμό, θα μειώσει τον πόνο και θα βελτιώσει την αιμάτωση στην περιοχή.

Με αυτά τα μέτρα, θα επουλωθεί το 90% των περιπτώσεων. Εάν ξανασυμβεί το πρόβλημα για δεύτερη φορά η επιτυχία της συντηρητικής θεραπείας μειώνεται στο 70% και ούτω καθ εξής.

Αλοιφές για τοπική χρήση οι οποίες περιέχουν νιτρώδη και απελευθερώνουν μονοξείδιο του αζώτου, όπως π.χ Rectogesic, αλλά και άλλα σκευάσματα, προκαλούν χαλάρωση του σπασμού και βελτίωση της κατάστασης, μπορεί όμως να προκαλέσουν πονοκέφαλο ο οποίος είναι ανυπόφορος σε μερικές περιπτώσεις.

Άλλη εναλλακτική μη χειρουργική θεραπεία είναι η διενέργεια botox στον πρωκτό ώστε να χαλαρώσει ο σφικτήρας και να επουλωθεί το τραύμα. Το botox προκαλεί μια αντιστεπτή παράλυση με αποτέλεσμα να παρέχει τις κατάλληλες συνθήκες επούλωσης και να ανακουφίζει τον άρρωστο.

Τέλος η χειρουργική θεραπεία η οποία εφαρμόζεται επί αποτυχίας όλων των παραπάνω έγκειται στην ημιδιατομή του έσω σφικτήρα ο οποίος βρίσκεται σε σπασμό. Με αυτόν τον τρόπο προκαλείται χάλαση του σφικτήρα και επούλωση του τραύματος. Πρόκειται για την πιο αποτελεσματική θεραπεία, αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνούμε οτί μετά από αυτήν έχει αναφερθεί ποσοστό ακράτειας το οποίο φθάνει σε ορισμένες περιπτώσεις έως το 15%.

Η παλαιότερη μέθοδος με διαστολή του πρωκτικού δακτυλίου θεωρείται πλέον ξεπερασμένη και δεν χρησιμοποιείται λόγω του ότι είναι μη ελεγχόμενη, συχνά μη αποτελεσματική και ευθύνεται επίσης για ακράτεια.